Það þarf samfélag til að ala upp barn Ástþór Ólafsson skrifar 25. nóvember 2024 10:42 Tilvísunin „Það þarf samfélag til að ala upp barn“ hefur verið notuð mikið til að leggja áherslur á að foreldrar eða stór fjölskylda nægir ekki til að ala upp barn heldur þarf heilt samfélag. Vegna þess að fjölskyldan eða stór fjölskyldan getur ekki sinnt skóla, íþróttum, tómstundum og vinum. Þessi tilvísun kemur frá afrísku spakmæli „It takes a village to raise a child“ enda er menning þeirra þekkt fyrir að standa þétt saman og hjálpa hvort öðru þegar þarfir annarra bera undir. Orðið „Ubuntu” felur í sér heimspeki sem á sér rætur í Afríku og þýðir manngæska. Bak við þessa manngæsku er gildið - innri tengsl skapa samfélag. Samfélög sem lifa eftir þessari heimspeki syngja – Ubuntu, Ubuntu, Ubuntu. Boston Celtics NBA körfuboltaliðið Boston Celtics varð meistari tímabilið 2007-2008 undir þjálfaranum Doc Rivers. Í heimildamyndinni „The Playbook“ sem hægt er að horfa inn á Netflix kemur hann inn á hugmyndina sem stóð fyrir velgengni Celtics sem var einmitt „Ubuntu“. Hann talar um að eftir heimsókn hans til Afríku þá hafi hann orðið vitni af þessu þar sem hópur af fólki stóð saman og söng – Ubuntu, Ubuntu, Ubuntu. Eftir að hann kynnti sér hvað lá á bak við fór hann með þessa hugmynd til leikmanna sinna í Celtics. Til að byrja með var þetta furðulegt og fyndið en eftir að Rivers útskýrði heimspekina á bak við orðið þá féllst liðið á að syngja þetta sem endaði að vera inn á æfingu, inn í klefa hvort sem það voru sigurleikir eða ekki. En þetta varð hluti af sigurgöngu Celtics sem endaði með meistaratitli á þessu tímabili. Njarðvík Þegar ég og móðir mín fluttum til Njarðvíkur þá bjuggum við áður fyrr í Ólafsvík og Keflavík. Við höfðum engin tengsl við Njarðvík en þegar ég byrjaði í skóla, eignaðist vini og æfði körfubolta þá fóru tengingar að myndast. Ég ásamt öðrum krökkum höfðum sömu tenginguna að hafa komið frá öðrum landshluta en byrjað að setjast að í Njarðvík. Þarna erum við að koma með alls konar fjölbreytileika þar sem verkefnin eru misþung en þrátt fyrir tekur Njarðvík á móti okkur með hlýjum hug og sterku hjarta. Á þessum árum sem ég er í grunnskóla er meistaraflokkur Njarðvíkur að raða inn titlunum og sigurhefð að eiga sér stað í sögulegu samhengi. Þarna eru Njarðvískt samfélag að syngja Ubuntu, Ubuntu, Ubuntu án þess að sá söngur sé að hljóma um en þarna eru innri tengsl að skapa samfélag sem verður til þess að við krakkarnir sameinumst þeim sem hafa búið þarna og eiga sterkar rætur til samfélagsins. Þetta skilar okkur út í lífið vitandi að innri tengsl er forsenda samfélags. Háaleitisskóli á Ásbrú Ég er grunnskólakennari í Háaleitisskóla á Ásbrú þar sem fjölbreytnin varðandi lönd og menningu á sér stað. Þarna er fólk að setjast að til að búa til innri tengsl til að skapa samfélag. Þegar ég geng um gangana og inn í kennslustofuna sé ég glitta í okkur krakkana sem hafa komið víða að en við höfðum ekki þessa veraldlegu tengingu. Við starfsfólk í skólanum reynum eftir fremsta megni að syngja Ubuntu, Ubuntu, Ubuntu til að þeim líði vel, séu velkomin, læri og þroskist. En tek það fram það er enginn að syngja þetta heldur gerir andrúmsloftið það sjálft. Þarna er ég að reyna að gefa til baka það sem ég lærði og varð þátttakandi að þegar ég ólst upp í Njarðvík. Lítið til samfélagsins Orðræðan í samfélaginu hefur verið að stigmagnast að fólk sem sest hér að frá öðrum löndum megi koma sér í burtu enda sé ekkert pláss fyrir þau þar sem innviðir kerfanna séu að belgjast út og springa. Þarna á ég mjög auðvelt að hugsa til þeirra tíma þegar ég og aðrir krakkar vorum að setjast að í Njarðvík. Hefði Njarðvík átt að segja okkur að hypja okkur í burtu enda sé þetta eingöngu fyrir Njarðvíkinga? Ég sem grunnskólakennari í Háaleitisskóla á Ásbrú á ég að segja nemendum sem hafa enga tengingu við Ásbrú að hypja sér í burtu? Í staðinn fyrir þá syng ég Ubuntu, Ubuntu, Ubuntu enda bergmálar það aftur um tímana mína í Njarðvík ómeðvitað í tengslum við Afríska menningu. Núna eru kosningar framundan og flokkar hafa það sem sitt stefnumál að kippa þurfi útlendingamálum í liðinn. Hér sé allt að troðfyllast af erlendur fólki og Íslensk menning sé undir sem þurfi að laga. En málið að það sem þarf að laga er Ubuntu-ið sem virðist ekki ná sinni undirmeðvitund í sálarkima fólks. Það er skrýtið vegna þess að það er ábyggilega fullt af fólki sem hefur sest að í öðru sveitarfélagi, verið velkomið, skapað sér innri tengsl og fundið fyrir sterkum forsendum fyrir samfélagi. Ég hugsa oft hef ég hefði ekki fundið fyrir mínu Ubuntu-i þá hefði ég aldrei flutt það áfram til að skapa annað Ubuntu. Ef við sem þjóð ætlum að losna okkur við Ubuntu-ið þá hægt og bítandi verður þjóðfélagið sundurtætt og allir að reyna að leita af sínu Ubuntu-i. Það verður ekkert samfélag ef innri tengsl er ekki forsendan en því meira sem við ætlum að vera fjarlægð og einangruð þá minnka líkurnar að við getum sungið Ubuntu, Ubuntu, Ubuntu. Celtics hefði aldrei orðið meistarar tímabilið 2007-2008, Njarðvík hefði aldrei orðið eins sigursælt ef það hefði ekki verið fyrir Ubuntu-ið sem það söng ómeðvitað um samfélagið og nemendur í Háaleitisskóla á Ásbrú myndu aldrei líða vel, vera velkomin, læra og þroskast ef það væri ekki fyrir Ubuntu-ið. Hvernig samfélag viljum við skapa? Eins og segir í spakmælinu „Það þarf samfélag til að ala upp barn“ Ég var einu sinni það barn sem þurfti samfélag til og fékk að vera hluti af því og lærði að samtakamáttur og samstaða eru lykilþættir til að svo geti átt sér stað. Ég ætla að halda áfram að syngja Ubuntu, Ubuntu, Ubuntu. Ég mæli með að þið setjist niður, hugsið um ykkar Ubuntu vegna þess að ef þið finnið það, látið það bergmála í tómarúmi því annars heldur ekki hljóðbylgjan áfram. Höfundur er grunnskólakennari og seigluráðgjafi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ástþór Ólafsson Mest lesið Þegar þeir sem segjast þjóna þjóðinni ráðast á hana Ágústa Árnadóttir Skoðun 1 stk. ísl. ríkisborgararéttur - kr. 1,600 Róbert Björnsson Skoðun „Elska skaltu náunga þinn“ – gegn rasisma, hatri og sögufölsunum öfga hægrisins Guðrún Ósk Þórudóttir Skoðun Faglegt mat eða lukka? I: Frá kennslustofu til stafbókar Bogi Ragnarsson Skoðun Ósk um sérbýli, garð og rólegt umhverfi dregur fólk frá höfuðborgarsvæðinu Margrét Þóra Sæmundsdóttir Skoðun Hvers vegna ekki bókun 35? Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Þéttur eða þríklofinn Sjálfstæðisflokkur Sara Björg Sigurðardóttir Skoðun Getur uppbyggilegur fréttaflutningur aukið velsæld í íslensku samfélagi? Ása Fríða Kjartansdóttir, Dóra Guðrún Guðmundsdóttir Skoðun Eru borgir barnvænar? Þétting byggðar og staða barna í skipulagi Lára Ingimundardóttir Skoðun Hvað kosta mannréttindi? Anna Lára Steindal Skoðun Skoðun Skoðun Lénsherratímabilið er hafið Einar G Harðarson skrifar Skoðun Þéttur eða þríklofinn Sjálfstæðisflokkur Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Bras og brall við gerð Brákarborgar Helgi Áss Grétarsson skrifar Skoðun Getur uppbyggilegur fréttaflutningur aukið velsæld í íslensku samfélagi? Ása Fríða Kjartansdóttir, Dóra Guðrún Guðmundsdóttir skrifar Skoðun „Elska skaltu náunga þinn“ – gegn rasisma, hatri og sögufölsunum öfga hægrisins Guðrún Ósk Þórudóttir skrifar Skoðun Ósk um sérbýli, garð og rólegt umhverfi dregur fólk frá höfuðborgarsvæðinu Margrét Þóra Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Auðlindarentan heim í hérað Arna Lára Jónsdóttir skrifar Skoðun Héraðsvötn og Kjalölduveitu í nýtingarflokk Jens Garðar Helgason,Ólafur Adolfsson skrifar Skoðun Eru borgir barnvænar? Þétting byggðar og staða barna í skipulagi Lára Ingimundardóttir skrifar Skoðun Hvað kosta mannréttindi? Anna Lára Steindal skrifar Skoðun Faglegt mat eða lukka? I: Frá kennslustofu til stafbókar Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Hvers vegna ekki bókun 35? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun 1 stk. ísl. ríkisborgararéttur - kr. 1,600 Róbert Björnsson skrifar Skoðun Ný nálgun fyrir börn með fjölþættan vanda Guðmundur Ingi Þóroddsson,Guðbjörg Sveinsdóttir skrifar Skoðun Setjum kraft í íslenskukennslu fullorðinna Anna Linda Sigurðardóttir skrifar Skoðun Áhrif veiðigjalda ná út fyrir atvinnugreinina Ásgerður Kristín Gylfadóttir skrifar Skoðun Við stöndum með Anahitu og Elissu Valgerður Árnadóttir,Rósa Líf Darradóttir,Aldís Amah Hamilton,Þorgerður María Þorbjarnardóttir,Árni Finnsson skrifar Skoðun RÚV - ljósritunarstofa ríkisins? Birgir Finnsson skrifar Skoðun Að vera hvítur og kristinn Guðbrandur Einarsson skrifar Skoðun Heilbrigðisþjónusta í heimabyggð – loksins orðin að veruleika Anton Guðmundsson skrifar Skoðun Komum heil heim eftir hvítasunnuhelgina Ágúst Mogensen skrifar Skoðun Leiðin til Parísar (bókstaflega) Ólafur St. Arnarsson skrifar Skoðun Ósnertanlegir eineltisseggir og óhæfir starfsmenn Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Opinber skýring til Sigurjóns Þórðarsonar Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Ekkert kerfi lifir af pólitískan geðþótta Guðrún Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Þegar undirskrift skiptir máli – um gervigreind, vottun og verðmæti mannlegra athafna Henning Arnór Úlfarsson skrifar Skoðun Hoppað yfir girðingarnar Vilhjálmur Árnason skrifar Skoðun Þegar ég fékk séns Heiða Ingimarsdóttir skrifar Skoðun Verður greinilega að vera Ísrael Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Evrópumet! Háskólamenntun minnst metin á Íslandi Vilhjálmur Hilmarsson skrifar Sjá meira
Tilvísunin „Það þarf samfélag til að ala upp barn“ hefur verið notuð mikið til að leggja áherslur á að foreldrar eða stór fjölskylda nægir ekki til að ala upp barn heldur þarf heilt samfélag. Vegna þess að fjölskyldan eða stór fjölskyldan getur ekki sinnt skóla, íþróttum, tómstundum og vinum. Þessi tilvísun kemur frá afrísku spakmæli „It takes a village to raise a child“ enda er menning þeirra þekkt fyrir að standa þétt saman og hjálpa hvort öðru þegar þarfir annarra bera undir. Orðið „Ubuntu” felur í sér heimspeki sem á sér rætur í Afríku og þýðir manngæska. Bak við þessa manngæsku er gildið - innri tengsl skapa samfélag. Samfélög sem lifa eftir þessari heimspeki syngja – Ubuntu, Ubuntu, Ubuntu. Boston Celtics NBA körfuboltaliðið Boston Celtics varð meistari tímabilið 2007-2008 undir þjálfaranum Doc Rivers. Í heimildamyndinni „The Playbook“ sem hægt er að horfa inn á Netflix kemur hann inn á hugmyndina sem stóð fyrir velgengni Celtics sem var einmitt „Ubuntu“. Hann talar um að eftir heimsókn hans til Afríku þá hafi hann orðið vitni af þessu þar sem hópur af fólki stóð saman og söng – Ubuntu, Ubuntu, Ubuntu. Eftir að hann kynnti sér hvað lá á bak við fór hann með þessa hugmynd til leikmanna sinna í Celtics. Til að byrja með var þetta furðulegt og fyndið en eftir að Rivers útskýrði heimspekina á bak við orðið þá féllst liðið á að syngja þetta sem endaði að vera inn á æfingu, inn í klefa hvort sem það voru sigurleikir eða ekki. En þetta varð hluti af sigurgöngu Celtics sem endaði með meistaratitli á þessu tímabili. Njarðvík Þegar ég og móðir mín fluttum til Njarðvíkur þá bjuggum við áður fyrr í Ólafsvík og Keflavík. Við höfðum engin tengsl við Njarðvík en þegar ég byrjaði í skóla, eignaðist vini og æfði körfubolta þá fóru tengingar að myndast. Ég ásamt öðrum krökkum höfðum sömu tenginguna að hafa komið frá öðrum landshluta en byrjað að setjast að í Njarðvík. Þarna erum við að koma með alls konar fjölbreytileika þar sem verkefnin eru misþung en þrátt fyrir tekur Njarðvík á móti okkur með hlýjum hug og sterku hjarta. Á þessum árum sem ég er í grunnskóla er meistaraflokkur Njarðvíkur að raða inn titlunum og sigurhefð að eiga sér stað í sögulegu samhengi. Þarna eru Njarðvískt samfélag að syngja Ubuntu, Ubuntu, Ubuntu án þess að sá söngur sé að hljóma um en þarna eru innri tengsl að skapa samfélag sem verður til þess að við krakkarnir sameinumst þeim sem hafa búið þarna og eiga sterkar rætur til samfélagsins. Þetta skilar okkur út í lífið vitandi að innri tengsl er forsenda samfélags. Háaleitisskóli á Ásbrú Ég er grunnskólakennari í Háaleitisskóla á Ásbrú þar sem fjölbreytnin varðandi lönd og menningu á sér stað. Þarna er fólk að setjast að til að búa til innri tengsl til að skapa samfélag. Þegar ég geng um gangana og inn í kennslustofuna sé ég glitta í okkur krakkana sem hafa komið víða að en við höfðum ekki þessa veraldlegu tengingu. Við starfsfólk í skólanum reynum eftir fremsta megni að syngja Ubuntu, Ubuntu, Ubuntu til að þeim líði vel, séu velkomin, læri og þroskist. En tek það fram það er enginn að syngja þetta heldur gerir andrúmsloftið það sjálft. Þarna er ég að reyna að gefa til baka það sem ég lærði og varð þátttakandi að þegar ég ólst upp í Njarðvík. Lítið til samfélagsins Orðræðan í samfélaginu hefur verið að stigmagnast að fólk sem sest hér að frá öðrum löndum megi koma sér í burtu enda sé ekkert pláss fyrir þau þar sem innviðir kerfanna séu að belgjast út og springa. Þarna á ég mjög auðvelt að hugsa til þeirra tíma þegar ég og aðrir krakkar vorum að setjast að í Njarðvík. Hefði Njarðvík átt að segja okkur að hypja okkur í burtu enda sé þetta eingöngu fyrir Njarðvíkinga? Ég sem grunnskólakennari í Háaleitisskóla á Ásbrú á ég að segja nemendum sem hafa enga tengingu við Ásbrú að hypja sér í burtu? Í staðinn fyrir þá syng ég Ubuntu, Ubuntu, Ubuntu enda bergmálar það aftur um tímana mína í Njarðvík ómeðvitað í tengslum við Afríska menningu. Núna eru kosningar framundan og flokkar hafa það sem sitt stefnumál að kippa þurfi útlendingamálum í liðinn. Hér sé allt að troðfyllast af erlendur fólki og Íslensk menning sé undir sem þurfi að laga. En málið að það sem þarf að laga er Ubuntu-ið sem virðist ekki ná sinni undirmeðvitund í sálarkima fólks. Það er skrýtið vegna þess að það er ábyggilega fullt af fólki sem hefur sest að í öðru sveitarfélagi, verið velkomið, skapað sér innri tengsl og fundið fyrir sterkum forsendum fyrir samfélagi. Ég hugsa oft hef ég hefði ekki fundið fyrir mínu Ubuntu-i þá hefði ég aldrei flutt það áfram til að skapa annað Ubuntu. Ef við sem þjóð ætlum að losna okkur við Ubuntu-ið þá hægt og bítandi verður þjóðfélagið sundurtætt og allir að reyna að leita af sínu Ubuntu-i. Það verður ekkert samfélag ef innri tengsl er ekki forsendan en því meira sem við ætlum að vera fjarlægð og einangruð þá minnka líkurnar að við getum sungið Ubuntu, Ubuntu, Ubuntu. Celtics hefði aldrei orðið meistarar tímabilið 2007-2008, Njarðvík hefði aldrei orðið eins sigursælt ef það hefði ekki verið fyrir Ubuntu-ið sem það söng ómeðvitað um samfélagið og nemendur í Háaleitisskóla á Ásbrú myndu aldrei líða vel, vera velkomin, læra og þroskast ef það væri ekki fyrir Ubuntu-ið. Hvernig samfélag viljum við skapa? Eins og segir í spakmælinu „Það þarf samfélag til að ala upp barn“ Ég var einu sinni það barn sem þurfti samfélag til og fékk að vera hluti af því og lærði að samtakamáttur og samstaða eru lykilþættir til að svo geti átt sér stað. Ég ætla að halda áfram að syngja Ubuntu, Ubuntu, Ubuntu. Ég mæli með að þið setjist niður, hugsið um ykkar Ubuntu vegna þess að ef þið finnið það, látið það bergmála í tómarúmi því annars heldur ekki hljóðbylgjan áfram. Höfundur er grunnskólakennari og seigluráðgjafi.
„Elska skaltu náunga þinn“ – gegn rasisma, hatri og sögufölsunum öfga hægrisins Guðrún Ósk Þórudóttir Skoðun
Ósk um sérbýli, garð og rólegt umhverfi dregur fólk frá höfuðborgarsvæðinu Margrét Þóra Sæmundsdóttir Skoðun
Getur uppbyggilegur fréttaflutningur aukið velsæld í íslensku samfélagi? Ása Fríða Kjartansdóttir, Dóra Guðrún Guðmundsdóttir Skoðun
Skoðun Getur uppbyggilegur fréttaflutningur aukið velsæld í íslensku samfélagi? Ása Fríða Kjartansdóttir, Dóra Guðrún Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun „Elska skaltu náunga þinn“ – gegn rasisma, hatri og sögufölsunum öfga hægrisins Guðrún Ósk Þórudóttir skrifar
Skoðun Ósk um sérbýli, garð og rólegt umhverfi dregur fólk frá höfuðborgarsvæðinu Margrét Þóra Sæmundsdóttir skrifar
Skoðun Eru borgir barnvænar? Þétting byggðar og staða barna í skipulagi Lára Ingimundardóttir skrifar
Skoðun Ný nálgun fyrir börn með fjölþættan vanda Guðmundur Ingi Þóroddsson,Guðbjörg Sveinsdóttir skrifar
Skoðun Við stöndum með Anahitu og Elissu Valgerður Árnadóttir,Rósa Líf Darradóttir,Aldís Amah Hamilton,Þorgerður María Þorbjarnardóttir,Árni Finnsson skrifar
Skoðun Þegar undirskrift skiptir máli – um gervigreind, vottun og verðmæti mannlegra athafna Henning Arnór Úlfarsson skrifar
„Elska skaltu náunga þinn“ – gegn rasisma, hatri og sögufölsunum öfga hægrisins Guðrún Ósk Þórudóttir Skoðun
Ósk um sérbýli, garð og rólegt umhverfi dregur fólk frá höfuðborgarsvæðinu Margrét Þóra Sæmundsdóttir Skoðun
Getur uppbyggilegur fréttaflutningur aukið velsæld í íslensku samfélagi? Ása Fríða Kjartansdóttir, Dóra Guðrún Guðmundsdóttir Skoðun