Geta íþróttir bjargað mannslífum? Ragnhildur Hólmgeirsdóttir skrifar 29. janúar 2025 10:02 Þann 9. og 10. apríl fara fram hér á landi tveir landsliðsleikir Íslands og Ísraels í handbolta. Þegar þetta er skrifað er fátt sem bendir til þess að íslensku landsliðskonurnar íhugi að sniðganga leikinn til að mótmæla yfirstandandi þjóðarmorði Ísraels á Palestínufólki. Fyrir því get ég helst ímyndað mér tvær grundvallarástæður: 1) Stelpurnar okkar tilheyra hópi fólks sem hlæja með ísraelskum hermönnum í myndböndum þar sem þeir herma til dæmis eftir gráti palestínsk drengs sem hefur misst móður sína í sprengjuárás.Ég hef séð hluti undanfarið ár sem ég bjóst ekki við að upplifa á minni lífsleið svo ég get ekki útilokað þetta. En mér finnst það samt í hæsta máta ólíklegt. 2) Hin ástæðan sem mér dettur í hug er ótti.Það er ástæða sem ég skil fullkomlega. Það er aldrei auðvelt að vera fyrstur til að grípa inn í ofbeldi. Af hverju, geta landsliðskonurnar okkar fyllilega spurt sig, þurfum við að taka skref sem ekkert alþjóðlegt íþróttasamband, ekkert ríki, enginn stjórnmálaleiðtogi, hefur þorað að taka? Sem karlalandsliðið í fótbolta þorði ekki að taka í fyrra? Þegar slík ákvörðun myndi gera okkur að skotspóni stærstu og öflugustu áróðursmaskínu í heimi? Því við skulum ekkert fara í grafgötur með það að afleiðingin af því að sniðganga leikinn yrði stormur af kalíberi sem Íslendingar þekkja ekki. En á móti skulum við leiða hugann að því hvað andóf við Ísraelsríki hefur í för með sér fyrir Palestínufólk. Það getur verið svipt lífinu, horft upp á börnin sín svipt lífinu, heimili sitt lagt í rúst, verið handtekið án dóms og laga og haldið árum saman, auk pyntinga, illrar meðferðar og kynferðisofbeldis.Fyrir Ísraela sem synda á móti straumnum í heimalandi sínu geta afleiðingarnar verið lögregluofbeldi, fangelsun, sektir, atvinnumissir og félagsleg útskúfun. Afleiðingarnar fyrir íslenskar handboltakonur yrðu vissulega stormur en hann myndi ganga yfir. Hvað er hún að tjá sig, spyrjið þið kannski, hún sem þarf ekki að taka þessum afleiðingum? Og það er auðvitað rétt. En ég myndi standa við bakið á ykkur allan tímann. Ég og yfirgnæfandi meirihluti Íslendinga. Við erum fólkið ykkar og við yfirgefum ykkur ekki þegar þið takið erfiðar ákvarðanir. Er þetta sanngjarnt fyrir okkur, sem höfum lagt hart að okkur og náð árangri á heimsmælikvarða, spyrjið þið. Strákarnir fengu að spila sína handboltaleiki í friði þó Ísrael sé alveg jafn mikill aðili að karlamótinu. Þeir bara drógu Ísrael ekki sem andstæðing. Af hverju þarf tilviljun að ráða öllu fyrir okkur?Og það er líka hárrétt. Þetta er ákvörðun sem skipuleggjendur mótsins hefðu átt að taka en ekki þið.En þið fenguð þennan bolta. Og þetta yrði ekki í fyrsta sinn sem samtakamáttur íslenskra kvenna myndi áorka því sem enginn hélt að væri hægt. Eftir 25 ár munu afar fáir muna í hvaða sæti þið lentuð í þessari keppni. Ekki frekar en fólk mun muna hvað Íslendingar almennt, frá ráðherrum til rafvirkja, var að gera árið 2025. En þetta myndi ekki gleymast. Hvað getum við gert? Það fer auðvitað enginn beint úr kyrrstöðu í 100 kílómetra á klukkustund. Hér eru því nokkur smærri skref sem íslenskar landsliðskonur geta tekið, en líka við hin: 1) Að tala saman um Palestínu. Við hinar leikmennina, við handboltasambandið, við hin landsliðin sem taka þátt í keppninni. Við getum gert mjög lítið ein en við erum ekki ein.2) Kynna sér rannsókn Washington Post á morðinu á Hind Rajab (birt 16. apríl 2024), rannsókn CNN á Hveitifjöldamorðinu (birt 9. apríl 2024) og rannsókn BBC á sprengjuarásum Ísraelshers á svæðið sem hann þvingaði óbreytta borgara á (birt 15. janúar 2025). Það ætti enginn að leggja nafn sitt við opinber samskipti við Ísrael án þess að hafa kynnt sér þetta, að lágmarki.3) Til viðbótar er hægt að kynna sér ýmsar skýrslur frá leiðandi stofnunum í mannréttindum og eftirliti með stríðsglæpum en ég vil nefna tvennt: a) Skýrslu ísraelsku mannúðarsamtakanna B´Tselem á meðferð pólitískra fanga í ísraelskum fangelsum, birt í ágúst 2024. Skýrslan heitir Welcome to Hell og er aðgengileg á vefsíðu þeirra. b) Vitnisburði breska læknisins Nizam Mamode um starf hans á Gaza sem hann veitti fyrir breska þinginu í nóvember 2024.Þetta tvennt ætti hins vegar ekki að skoða nema hafa stað og stund til að gráta.4) Skrifa undir áskorun Íslandsdeildar Amnesty til íslenskra stjórnvalda um að beita sér gegn þjóðarmorðinu með öllum mögulegum ráðum á amnesty.is5) Sýna stuðning með því að fylgja Flóttamannahjálp Palestínu, UNRWA, og Francescu Albanese, fulltrúa Sameinuðu þjóðanna í málefnum Palestínu, á samfélagsmiðlum6) Kynna sér hugmyndafræði sniðgönguhreyfingarinnar á snidganga.is og bdsmovement.net7) Ganga í Félagið Ísland-Palestína8) Þrýsta á okkar fagsamfélag að beita sér gegn þjóðarmorði og aðskilnaðarstefnu í sínu alþjóðlega starfi. Hvort sem það er HSÍ eða annað félag, þá eiga félögin okkar að standa með okkur í baráttu um grundvallar siðferði. En umfram allt, jafnvel þó Ísland beygi sig og mæti Ísraelsríki í þessari keppni, að leita allra mögulegra leiða til að Ísrael verði stöðugt minnt á að það stendur í miðju þjóðarmorði. Að það er ríki sem byggir á aðskilnaðarstefnu. Að þessi keppni verði ekki frí þar sem ríkið fær að láta eins og gjörðir þess séu eðlilegar. Af því að framtíð þar sem við samþykkjum myndirnar sem við sjáum frá Gaza, Vesturbakkanum og A-Jerúsalem er framtíð sem er hættuleg fyrir okkur öll. Ef við gerum þetta saman, þá kannski, vonandi, geta íþróttir bjargað mannslífum á heimsmeistaramótinu í handbolta. Höfundur er sagnfræðingur. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Landslið kvenna í handbolta HSÍ Átök í Ísrael og Palestínu Mest lesið Sex ára sáttmáli Davíð Þorláksson Skoðun Skapandi menntun skilar raunverulegum árangri Bryngeir Valdimarsson Skoðun Heiðursgestur Viðreisnar vill heimsveldi Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Háskólinn á Bifröst – Öflugur og sjálfstæður fjarnámsskóli Sólveig Hallsteinsdóttir Skoðun Það eru fleiri fiskar í sjónum og fleiri sjónarmið í hafstjórn Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir Skoðun Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir Skoðun Framtíðarskipulag Keldnalands er ekki útópía – og þaðan af síður dystópía Birkir Ingibjartsson Skoðun Styrkjum stöðu leigjenda Kristján Þórður Snæbjarnarson Skoðun Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir Skoðun Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Háskólinn á Bifröst – Öflugur og sjálfstæður fjarnámsskóli Sólveig Hallsteinsdóttir skrifar Skoðun Það eru fleiri fiskar í sjónum og fleiri sjónarmið í hafstjórn Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir skrifar Skoðun Skapandi menntun skilar raunverulegum árangri Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Sex ára sáttmáli Davíð Þorláksson skrifar Skoðun Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir skrifar Skoðun Stjórnendur sem mega ekki stjórna Stefán Vagn Stefánsson skrifar Skoðun Stokkhólmseinkenni sem við ættum að forðast Aðalsteinn Júlíus Magnússon skrifar Skoðun Eflum iðnlöggjöfina og stöðvum brotin Hilmar Harðarson skrifar Skoðun Pjattkratar taka til Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Sumt er bara ekki hægt að rökræða Ása Lind Finnbogadóttir skrifar Skoðun Vaxtamunarviðskipti láta aftur á sér kræla Jökull Sólberg Auðunsson skrifar Skoðun Áskorun til ríkisstjórnarinnar: Innleiðum birgðaskyldu á eldsneyti Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Rétt skal vera rétt um gatnamót við Höfðabakka og Bæjarháls Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir skrifar Skoðun Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir skrifar Skoðun NATO riðar til falls en hvað þýðir það fyrir skilnaðarbarnið Ísland? Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Græðgin í forgrunni Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Greiningar eða lausnir – hvort vegur þyngra? Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Sterk staða Hafnarfjarðar Orri Björnsson skrifar Skoðun Bless bless jafnlaunavottun Sigríður Margrét Oddsdóttir skrifar Skoðun Miðstýrt skólakerfi eða fjölbreytni með samræmdu gæðamati? Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Heiðursgestur Viðreisnar vill heimsveldi Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Veðmál barna – hættulegur leikur sem hægt er að stöðva Jóhann Steinar Ingimundarson skrifar Skoðun Allt leikur í umburðarlyndi – eða hvað? Sigurður Eyjólfur Sigurjónsson skrifar Skoðun Lyfjafræðingar - traustur stuðningur í flóknum heimi Sigurbjörg Sæunn Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þvílíkt „plan“ fyrir íslensk heimili Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Ísland og móðurplanta með erindi Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Háttvirta nýja þingkonan, María Rut Kristinsdóttir Ólafur Grétar Gunnarsson skrifar Skoðun Alþjóðadagur krabbameinsrannsókna – eitthvað sem mig varðar? Halla Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Af hverju ættum við að stunda geðrækt, rétt eins og líkamsrækt? Sigrún Þóra Sveinsdóttir skrifar Sjá meira
Þann 9. og 10. apríl fara fram hér á landi tveir landsliðsleikir Íslands og Ísraels í handbolta. Þegar þetta er skrifað er fátt sem bendir til þess að íslensku landsliðskonurnar íhugi að sniðganga leikinn til að mótmæla yfirstandandi þjóðarmorði Ísraels á Palestínufólki. Fyrir því get ég helst ímyndað mér tvær grundvallarástæður: 1) Stelpurnar okkar tilheyra hópi fólks sem hlæja með ísraelskum hermönnum í myndböndum þar sem þeir herma til dæmis eftir gráti palestínsk drengs sem hefur misst móður sína í sprengjuárás.Ég hef séð hluti undanfarið ár sem ég bjóst ekki við að upplifa á minni lífsleið svo ég get ekki útilokað þetta. En mér finnst það samt í hæsta máta ólíklegt. 2) Hin ástæðan sem mér dettur í hug er ótti.Það er ástæða sem ég skil fullkomlega. Það er aldrei auðvelt að vera fyrstur til að grípa inn í ofbeldi. Af hverju, geta landsliðskonurnar okkar fyllilega spurt sig, þurfum við að taka skref sem ekkert alþjóðlegt íþróttasamband, ekkert ríki, enginn stjórnmálaleiðtogi, hefur þorað að taka? Sem karlalandsliðið í fótbolta þorði ekki að taka í fyrra? Þegar slík ákvörðun myndi gera okkur að skotspóni stærstu og öflugustu áróðursmaskínu í heimi? Því við skulum ekkert fara í grafgötur með það að afleiðingin af því að sniðganga leikinn yrði stormur af kalíberi sem Íslendingar þekkja ekki. En á móti skulum við leiða hugann að því hvað andóf við Ísraelsríki hefur í för með sér fyrir Palestínufólk. Það getur verið svipt lífinu, horft upp á börnin sín svipt lífinu, heimili sitt lagt í rúst, verið handtekið án dóms og laga og haldið árum saman, auk pyntinga, illrar meðferðar og kynferðisofbeldis.Fyrir Ísraela sem synda á móti straumnum í heimalandi sínu geta afleiðingarnar verið lögregluofbeldi, fangelsun, sektir, atvinnumissir og félagsleg útskúfun. Afleiðingarnar fyrir íslenskar handboltakonur yrðu vissulega stormur en hann myndi ganga yfir. Hvað er hún að tjá sig, spyrjið þið kannski, hún sem þarf ekki að taka þessum afleiðingum? Og það er auðvitað rétt. En ég myndi standa við bakið á ykkur allan tímann. Ég og yfirgnæfandi meirihluti Íslendinga. Við erum fólkið ykkar og við yfirgefum ykkur ekki þegar þið takið erfiðar ákvarðanir. Er þetta sanngjarnt fyrir okkur, sem höfum lagt hart að okkur og náð árangri á heimsmælikvarða, spyrjið þið. Strákarnir fengu að spila sína handboltaleiki í friði þó Ísrael sé alveg jafn mikill aðili að karlamótinu. Þeir bara drógu Ísrael ekki sem andstæðing. Af hverju þarf tilviljun að ráða öllu fyrir okkur?Og það er líka hárrétt. Þetta er ákvörðun sem skipuleggjendur mótsins hefðu átt að taka en ekki þið.En þið fenguð þennan bolta. Og þetta yrði ekki í fyrsta sinn sem samtakamáttur íslenskra kvenna myndi áorka því sem enginn hélt að væri hægt. Eftir 25 ár munu afar fáir muna í hvaða sæti þið lentuð í þessari keppni. Ekki frekar en fólk mun muna hvað Íslendingar almennt, frá ráðherrum til rafvirkja, var að gera árið 2025. En þetta myndi ekki gleymast. Hvað getum við gert? Það fer auðvitað enginn beint úr kyrrstöðu í 100 kílómetra á klukkustund. Hér eru því nokkur smærri skref sem íslenskar landsliðskonur geta tekið, en líka við hin: 1) Að tala saman um Palestínu. Við hinar leikmennina, við handboltasambandið, við hin landsliðin sem taka þátt í keppninni. Við getum gert mjög lítið ein en við erum ekki ein.2) Kynna sér rannsókn Washington Post á morðinu á Hind Rajab (birt 16. apríl 2024), rannsókn CNN á Hveitifjöldamorðinu (birt 9. apríl 2024) og rannsókn BBC á sprengjuarásum Ísraelshers á svæðið sem hann þvingaði óbreytta borgara á (birt 15. janúar 2025). Það ætti enginn að leggja nafn sitt við opinber samskipti við Ísrael án þess að hafa kynnt sér þetta, að lágmarki.3) Til viðbótar er hægt að kynna sér ýmsar skýrslur frá leiðandi stofnunum í mannréttindum og eftirliti með stríðsglæpum en ég vil nefna tvennt: a) Skýrslu ísraelsku mannúðarsamtakanna B´Tselem á meðferð pólitískra fanga í ísraelskum fangelsum, birt í ágúst 2024. Skýrslan heitir Welcome to Hell og er aðgengileg á vefsíðu þeirra. b) Vitnisburði breska læknisins Nizam Mamode um starf hans á Gaza sem hann veitti fyrir breska þinginu í nóvember 2024.Þetta tvennt ætti hins vegar ekki að skoða nema hafa stað og stund til að gráta.4) Skrifa undir áskorun Íslandsdeildar Amnesty til íslenskra stjórnvalda um að beita sér gegn þjóðarmorðinu með öllum mögulegum ráðum á amnesty.is5) Sýna stuðning með því að fylgja Flóttamannahjálp Palestínu, UNRWA, og Francescu Albanese, fulltrúa Sameinuðu þjóðanna í málefnum Palestínu, á samfélagsmiðlum6) Kynna sér hugmyndafræði sniðgönguhreyfingarinnar á snidganga.is og bdsmovement.net7) Ganga í Félagið Ísland-Palestína8) Þrýsta á okkar fagsamfélag að beita sér gegn þjóðarmorði og aðskilnaðarstefnu í sínu alþjóðlega starfi. Hvort sem það er HSÍ eða annað félag, þá eiga félögin okkar að standa með okkur í baráttu um grundvallar siðferði. En umfram allt, jafnvel þó Ísland beygi sig og mæti Ísraelsríki í þessari keppni, að leita allra mögulegra leiða til að Ísrael verði stöðugt minnt á að það stendur í miðju þjóðarmorði. Að það er ríki sem byggir á aðskilnaðarstefnu. Að þessi keppni verði ekki frí þar sem ríkið fær að láta eins og gjörðir þess séu eðlilegar. Af því að framtíð þar sem við samþykkjum myndirnar sem við sjáum frá Gaza, Vesturbakkanum og A-Jerúsalem er framtíð sem er hættuleg fyrir okkur öll. Ef við gerum þetta saman, þá kannski, vonandi, geta íþróttir bjargað mannslífum á heimsmeistaramótinu í handbolta. Höfundur er sagnfræðingur.
Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir Skoðun
Framtíðarskipulag Keldnalands er ekki útópía – og þaðan af síður dystópía Birkir Ingibjartsson Skoðun
Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir Skoðun
Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir Skoðun
Skoðun Háskólinn á Bifröst – Öflugur og sjálfstæður fjarnámsskóli Sólveig Hallsteinsdóttir skrifar
Skoðun Það eru fleiri fiskar í sjónum og fleiri sjónarmið í hafstjórn Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir skrifar
Skoðun Áskorun til ríkisstjórnarinnar: Innleiðum birgðaskyldu á eldsneyti Halla Hrund Logadóttir skrifar
Skoðun Rétt skal vera rétt um gatnamót við Höfðabakka og Bæjarháls Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar
Skoðun Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir skrifar
Skoðun Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir skrifar
Skoðun NATO riðar til falls en hvað þýðir það fyrir skilnaðarbarnið Ísland? Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar
Skoðun Af hverju ættum við að stunda geðrækt, rétt eins og líkamsrækt? Sigrún Þóra Sveinsdóttir skrifar
Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir Skoðun
Framtíðarskipulag Keldnalands er ekki útópía – og þaðan af síður dystópía Birkir Ingibjartsson Skoðun
Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir Skoðun
Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir Skoðun