Að vinna með fólki en ekki fyrir það Gísla Rafn Ólafsson og Ósk Sigurðardóttir skrifa 25. mars 2025 07:31 Síðasta áratuginn hefur Rauði krossinn veitt þúsundum umsækjenda um alþjóðlega vernd sálfélagslegan stuðning meðan beðið er eftir niðurstöðu í þeirra málum. Biðin reynist mörgum yfirþyrmandi og mikilvægt að tíminn sé nýttur með uppbyggilegum og heilbrigðum hætti. Framlag Rauða krossins miðast við að fólkið sé í fyrsta sæti og að það loki sig hvorki af né grípi til örþrifaráða. Félagið hefur það að leiðarljósi að vinna með fólki en ekki fyrir það. Notendur þjónustunnar hafa sjálfir megináhrif á framboð virkniúrræða, tungumálaþjálfunar, sálræns stuðnings og annarrar þjónustu. Með því að endurnýja ekki þjónustusamninga við Rauða krossinn hafa stjórnvöld tekið ákvörðun um að félagslegum stuðningi við umsækjendur um alþjóðlega vernd sé betur sinnt af hinu opinbera en sjálfboðaliðum og starfsfólki Rauða krossins. Félagið gerir ekki athugasemd við þá ákvörðun en minnir á að slíkur stuðningur fæst ekki einungis með því að koma jóga-mottum, borðtennisborðum og leikfangakössum fyrir í búsetuúrræðum, heldur með samtali, nærveru, fræðslu og hlustun. Lausnin felst ekki í því að ákveða hvað manneskjunni sé fyrir bestu, heldur ræða við manneskjuna um hvað hún telji sig þurfa og skipuleggja svo viðburði og aðgerðir í samræmi við það. Framlag sjálfboðaliða Eitt af grunngildum Rauða krossins er sjálfboðið starf, enda er Rauði krossinn vettvangur fyrir almenna borgara til að láta gott af sér leiða í nærsamfélaginu. Starf með þeim viðkvæma hópi, umsækjendum um alþjóðlega vernd, er þar engin undantekning. Sjálfboðaliðar og starfsfólk Rauða krossins skipulögðu 1.433 viðburði sem voru sóttir 18.721 sinnum á síðasta ári. Með því tókst að halda þúsundum umsækjenda um alþjóðlega vernd á öllum aldri félagslega virkum. 156 sjálfboðaliðar komu að skipulagningu og framkvæmd félagsstarfs fyrir fólk á flótta. Skráð vinnuframlag sjálfboðaliða í félagsstarfinu nam 3.630 klst. Það gerir 302 klst. á mánuði að meðaltali. Hafa ber í huga að skráð vinnuframlag felur aðeins í sér viðveru á viðburðum verkefnisins en mælir ekki þá vinnu sem sjálfboðaliðar leggja á sig við undirbúning og skipulag þeirra hópa sem þeir bera ábyrgð á. Telst okkur til að í fyrra hafi sjálfboðaliðar mætt 2.317 sinnum í verkefnið, en starfsfólk mætti til samanburðar í 1.096 skipti á viðburði Rauða krossins. Þessar tölur renna stoðum undir þá staðreynd að vinna starfsfólks Rauða krossins í verkefninu er fyrst og fremst sú að þjálfa, styðja og aðstoða sjálfboðaliða úr grasrót félagsins sem sjá um bróðurpart félagslegu viðburðanna og veita þannig mikilvæga tengingu þessa vegalausa hóps inn í íslenskt samfélag. Þeir félagslegu viðburðir sem hafa verið í boði eru meðal annars: Opið Hús, fjölskylduhópur, karla- og kvennahópur, ungmennahópur ásamt hópi fyrir umsækjendur undir hinsegin regnboganum. Einnig er boðið upp á ýmsa íþróttaviðburði svo sem knattspyrnu, blak, jóga og dans; listaviðburði í bæði myndlist og leiklist ásamt mikilli tungumálaþjálfun á bæði íslensku og ensku, ásamt viðburðum á sviði tölvufærni. Þá hefur Rauði krossinn boðið upp á opna viðtalstíma þangað sem notendum býðst að bera á borð allar áhyggjur, væntingar og umkvartanir. Þessu til viðbótar veitti félagið á síðasta ári 250 viðtöl og sálrænan stuðning tengd fjölskyldusameiningum flóttafólks. Það sem af er þessu ári hafa 74 slík viðtöl verið veitt. Hundruð einstaklinga, börn, foreldrar og makar hafa náð að sameinast hér á landi í kjölfar aðskilnaðar og notið við það aðstoðar Rauða krossins. Hverjir eru umsækjendur um alþjóðlega vernd? Umsækjendur um alþjóðlega vernd eru venjulegt fólk sem hefur ekki annan kost en að yfirgefa heimkynni sín vegna átaka, hamfara eða annarra atburða. Um er að ræða fólk með fjölbreyttan bakgrunn, styrkleika, menntun, sérhæfingu og áhugasvið, bæði börn og fullorðna. Rauði krossinn hefur alla tíð lagt áherslu á að styrkleikar hvers og eins séu nýttir sem best. Það er hverri manneskju krefjandi að setja líf sitt á bið meðan beðið er eftir úrskurði stjórnvalda varðandi skjól og örugga framtíð. Lykillinn að því að fólk þrífist í slíkum aðstæðum er félagsleg virkni, stuðningur og að brugðist sé við frumþörfum. Því til viðbótar er það hverri manneskju nauðsynlegt að hafa sjálf áhrif á nærumhverfi sitt og daglegar athafnir. Hluti umsækjenda mun koma til með að fá alþjóðlega vernd á Íslandi og það hlýtur að vera hagur allra að þeir einstaklingar séu andlega og líkamlega undirbúnir til að takast á við nýtt líf í nýju landi. Við viljum öll hafa hlutverk og vera virkir samfélagsþegnar. Umsækjendur eru í dag álíka margir og árin 2020-2023 er Venesúelabúar fóru að leita hér skjóls og stór hópur fólks frá Úkraínu fékk vernd. Þrátt fyrir fækkun umsókna um alþjóðlega vernd hér á landi síðustu misseri þá er eftir sem áður stór hópur fólks sem þarf á þjónustunni að halda enda afgreiðslutími verndarumsókna í mörgum tilfellum langur. Rauði krossinn óskar stjórnvöldum velfarnaðar í starfi með umsækjendum um alþjóðlega vernd og vonast til að þau sýni metnað í að vanda til verka. Líf, velferð, heilsa og félagslegt öryggi þúsunda einstaklinga, sem dvelja hér á landi, er undir. Höfundar eru Gísli Rafn Ólafsson, framkvæmdastjóri Rauða krossins á Íslandi og Ósk Sigurðardóttir deildarstjóra Rauða krossins á höfuðborgarsvæðinu. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Hjálparstarf Flóttafólk á Íslandi Gísli Rafn Ólafsson Mest lesið Manneklan er víða Brynhildur Bolladóttir Skoðun Suður-Íslendinga sögurnar Hans Birgisson Skoðun Hættulegustu tækin í umferðinni Eva Hauksdóttir Skoðun Hækka launin þín þegar fasteignamatið á íbúðinni þinni hækkar? Daði Freyr Ólafsson Skoðun Framtíðarskipulag Keldnalands er ekki útópía – og þaðan af síður dystópía Birkir Ingibjartsson Skoðun Hvað myndi Sesselja segja? Hallbjörn V. Fríðhólm Skoðun Þegar sannleikurinn verður fórnarlamb Davíð Bergmann Skoðun Velkomin til Helvítis Guðný Gústafsdóttir Skoðun Hafrannsóknastofnun leggur til 95 prósent samdrátt í sjókvíaeldi á laxi Jón Kaldal Skoðun Hvað mun Pútín gera næst með því að ögra samstöðu NATO?: Rússnesk innrás í lofthelgi NATO og hlutverk Íslands í öryggi bandalagsins Jun Þór Morikawa Skoðun Skoðun Skoðun Hættulegustu tækin í umferðinni Eva Hauksdóttir skrifar Skoðun Hvað myndi Sesselja segja? Hallbjörn V. Fríðhólm skrifar Skoðun Vaxtastefna Seðlabankans – á kostnað launafólks Hilmar Harðarson skrifar Skoðun Suður-Íslendinga sögurnar Hans Birgisson skrifar Skoðun Íhlutun Bandaríkjanna í Venesúela: Auðlindaránið í heimsvaldastefnunni og hræsnin í „stríðinu gegn fíkniefnum“ Sæþór Benjamín Randalsson skrifar Skoðun Stöndum vörð um tónlistarmenntun barna og ungmenna – opið bréf til borgarstjóra Sigrún Grendal skrifar Skoðun Hafrannsóknastofnun leggur til 95 prósent samdrátt í sjókvíaeldi á laxi Jón Kaldal skrifar Skoðun Velkomin til Helvítis Guðný Gústafsdóttir skrifar Skoðun Olíuleit við Ísland? Hallgrímur Óskarsson skrifar Skoðun Hækka launin þín þegar fasteignamatið á íbúðinni þinni hækkar? Daði Freyr Ólafsson skrifar Skoðun Hvað mun Pútín gera næst með því að ögra samstöðu NATO?: Rússnesk innrás í lofthelgi NATO og hlutverk Íslands í öryggi bandalagsins Jun Þór Morikawa skrifar Skoðun Manneklan er víða Brynhildur Bolladóttir skrifar Skoðun Sótt að hagsmunum atvinnulausra Steinar Harðarson skrifar Skoðun Framtíðarskipulag Keldnalands er ekki útópía – og þaðan af síður dystópía Birkir Ingibjartsson skrifar Skoðun Launamunur kynjanna eykst – Hvar liggur ábyrgðin? Kolbrún Halldórsdóttir skrifar Skoðun Þegar sannleikurinn verður fórnarlamb Davíð Bergmann skrifar Skoðun Gefum íslensku séns – að tala íslensku við alla Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Réttnefni: Viðbragð við upplýsingaóreiðu Jón Þór Sigurðsson skrifar Skoðun Farsæl framfaraskref á Sólheimum Sigurjón Örn Þórsson skrifar Skoðun Austurland – þrælanýlenda Íslands Björn Ármann Ólafsson skrifar Skoðun Gervigreindin stöðluð - öryggisins vegna Hanna Kristín Skaftadóttir,Helga Sigrún Harðardóttir skrifar Skoðun Frelsi, framtíð og vistvænar samgöngur: Hvers vegna Ísland þarf að hugsa stærra Sigurborg Ósk Haraldsdóttir skrifar Skoðun Atvinnustefna er alvöru mál Jóhannes Þór Skúlason skrifar Skoðun 1984 og Hunger Games á sama sviðinu Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun Mikilvægi aukinnar verndunar hafsvæða og leiðrétting Hrönn Egilsdóttir skrifar Skoðun Betri leið til einföldunar regluverks Pétur Halldórsson skrifar Skoðun Af Millet-úlpum og öldrunarmálum Þröstur V. Söring skrifar Skoðun Charlie og sjúkleikaverksmiðjan Guðjón Eggert Agnarsson skrifar Skoðun Nú þarf bæði sleggju og vélsög Trausti Hjálmarsson,Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Nútímaviðskipti og lögin sem gleymdist að uppfæra Fróði Steingrímsson skrifar Sjá meira
Síðasta áratuginn hefur Rauði krossinn veitt þúsundum umsækjenda um alþjóðlega vernd sálfélagslegan stuðning meðan beðið er eftir niðurstöðu í þeirra málum. Biðin reynist mörgum yfirþyrmandi og mikilvægt að tíminn sé nýttur með uppbyggilegum og heilbrigðum hætti. Framlag Rauða krossins miðast við að fólkið sé í fyrsta sæti og að það loki sig hvorki af né grípi til örþrifaráða. Félagið hefur það að leiðarljósi að vinna með fólki en ekki fyrir það. Notendur þjónustunnar hafa sjálfir megináhrif á framboð virkniúrræða, tungumálaþjálfunar, sálræns stuðnings og annarrar þjónustu. Með því að endurnýja ekki þjónustusamninga við Rauða krossinn hafa stjórnvöld tekið ákvörðun um að félagslegum stuðningi við umsækjendur um alþjóðlega vernd sé betur sinnt af hinu opinbera en sjálfboðaliðum og starfsfólki Rauða krossins. Félagið gerir ekki athugasemd við þá ákvörðun en minnir á að slíkur stuðningur fæst ekki einungis með því að koma jóga-mottum, borðtennisborðum og leikfangakössum fyrir í búsetuúrræðum, heldur með samtali, nærveru, fræðslu og hlustun. Lausnin felst ekki í því að ákveða hvað manneskjunni sé fyrir bestu, heldur ræða við manneskjuna um hvað hún telji sig þurfa og skipuleggja svo viðburði og aðgerðir í samræmi við það. Framlag sjálfboðaliða Eitt af grunngildum Rauða krossins er sjálfboðið starf, enda er Rauði krossinn vettvangur fyrir almenna borgara til að láta gott af sér leiða í nærsamfélaginu. Starf með þeim viðkvæma hópi, umsækjendum um alþjóðlega vernd, er þar engin undantekning. Sjálfboðaliðar og starfsfólk Rauða krossins skipulögðu 1.433 viðburði sem voru sóttir 18.721 sinnum á síðasta ári. Með því tókst að halda þúsundum umsækjenda um alþjóðlega vernd á öllum aldri félagslega virkum. 156 sjálfboðaliðar komu að skipulagningu og framkvæmd félagsstarfs fyrir fólk á flótta. Skráð vinnuframlag sjálfboðaliða í félagsstarfinu nam 3.630 klst. Það gerir 302 klst. á mánuði að meðaltali. Hafa ber í huga að skráð vinnuframlag felur aðeins í sér viðveru á viðburðum verkefnisins en mælir ekki þá vinnu sem sjálfboðaliðar leggja á sig við undirbúning og skipulag þeirra hópa sem þeir bera ábyrgð á. Telst okkur til að í fyrra hafi sjálfboðaliðar mætt 2.317 sinnum í verkefnið, en starfsfólk mætti til samanburðar í 1.096 skipti á viðburði Rauða krossins. Þessar tölur renna stoðum undir þá staðreynd að vinna starfsfólks Rauða krossins í verkefninu er fyrst og fremst sú að þjálfa, styðja og aðstoða sjálfboðaliða úr grasrót félagsins sem sjá um bróðurpart félagslegu viðburðanna og veita þannig mikilvæga tengingu þessa vegalausa hóps inn í íslenskt samfélag. Þeir félagslegu viðburðir sem hafa verið í boði eru meðal annars: Opið Hús, fjölskylduhópur, karla- og kvennahópur, ungmennahópur ásamt hópi fyrir umsækjendur undir hinsegin regnboganum. Einnig er boðið upp á ýmsa íþróttaviðburði svo sem knattspyrnu, blak, jóga og dans; listaviðburði í bæði myndlist og leiklist ásamt mikilli tungumálaþjálfun á bæði íslensku og ensku, ásamt viðburðum á sviði tölvufærni. Þá hefur Rauði krossinn boðið upp á opna viðtalstíma þangað sem notendum býðst að bera á borð allar áhyggjur, væntingar og umkvartanir. Þessu til viðbótar veitti félagið á síðasta ári 250 viðtöl og sálrænan stuðning tengd fjölskyldusameiningum flóttafólks. Það sem af er þessu ári hafa 74 slík viðtöl verið veitt. Hundruð einstaklinga, börn, foreldrar og makar hafa náð að sameinast hér á landi í kjölfar aðskilnaðar og notið við það aðstoðar Rauða krossins. Hverjir eru umsækjendur um alþjóðlega vernd? Umsækjendur um alþjóðlega vernd eru venjulegt fólk sem hefur ekki annan kost en að yfirgefa heimkynni sín vegna átaka, hamfara eða annarra atburða. Um er að ræða fólk með fjölbreyttan bakgrunn, styrkleika, menntun, sérhæfingu og áhugasvið, bæði börn og fullorðna. Rauði krossinn hefur alla tíð lagt áherslu á að styrkleikar hvers og eins séu nýttir sem best. Það er hverri manneskju krefjandi að setja líf sitt á bið meðan beðið er eftir úrskurði stjórnvalda varðandi skjól og örugga framtíð. Lykillinn að því að fólk þrífist í slíkum aðstæðum er félagsleg virkni, stuðningur og að brugðist sé við frumþörfum. Því til viðbótar er það hverri manneskju nauðsynlegt að hafa sjálf áhrif á nærumhverfi sitt og daglegar athafnir. Hluti umsækjenda mun koma til með að fá alþjóðlega vernd á Íslandi og það hlýtur að vera hagur allra að þeir einstaklingar séu andlega og líkamlega undirbúnir til að takast á við nýtt líf í nýju landi. Við viljum öll hafa hlutverk og vera virkir samfélagsþegnar. Umsækjendur eru í dag álíka margir og árin 2020-2023 er Venesúelabúar fóru að leita hér skjóls og stór hópur fólks frá Úkraínu fékk vernd. Þrátt fyrir fækkun umsókna um alþjóðlega vernd hér á landi síðustu misseri þá er eftir sem áður stór hópur fólks sem þarf á þjónustunni að halda enda afgreiðslutími verndarumsókna í mörgum tilfellum langur. Rauði krossinn óskar stjórnvöldum velfarnaðar í starfi með umsækjendum um alþjóðlega vernd og vonast til að þau sýni metnað í að vanda til verka. Líf, velferð, heilsa og félagslegt öryggi þúsunda einstaklinga, sem dvelja hér á landi, er undir. Höfundar eru Gísli Rafn Ólafsson, framkvæmdastjóri Rauða krossins á Íslandi og Ósk Sigurðardóttir deildarstjóra Rauða krossins á höfuðborgarsvæðinu.
Framtíðarskipulag Keldnalands er ekki útópía – og þaðan af síður dystópía Birkir Ingibjartsson Skoðun
Hvað mun Pútín gera næst með því að ögra samstöðu NATO?: Rússnesk innrás í lofthelgi NATO og hlutverk Íslands í öryggi bandalagsins Jun Þór Morikawa Skoðun
Skoðun Íhlutun Bandaríkjanna í Venesúela: Auðlindaránið í heimsvaldastefnunni og hræsnin í „stríðinu gegn fíkniefnum“ Sæþór Benjamín Randalsson skrifar
Skoðun Stöndum vörð um tónlistarmenntun barna og ungmenna – opið bréf til borgarstjóra Sigrún Grendal skrifar
Skoðun Hafrannsóknastofnun leggur til 95 prósent samdrátt í sjókvíaeldi á laxi Jón Kaldal skrifar
Skoðun Hvað mun Pútín gera næst með því að ögra samstöðu NATO?: Rússnesk innrás í lofthelgi NATO og hlutverk Íslands í öryggi bandalagsins Jun Þór Morikawa skrifar
Skoðun Framtíðarskipulag Keldnalands er ekki útópía – og þaðan af síður dystópía Birkir Ingibjartsson skrifar
Skoðun Gervigreindin stöðluð - öryggisins vegna Hanna Kristín Skaftadóttir,Helga Sigrún Harðardóttir skrifar
Skoðun Frelsi, framtíð og vistvænar samgöngur: Hvers vegna Ísland þarf að hugsa stærra Sigurborg Ósk Haraldsdóttir skrifar
Framtíðarskipulag Keldnalands er ekki útópía – og þaðan af síður dystópía Birkir Ingibjartsson Skoðun
Hvað mun Pútín gera næst með því að ögra samstöðu NATO?: Rússnesk innrás í lofthelgi NATO og hlutverk Íslands í öryggi bandalagsins Jun Þór Morikawa Skoðun