Brottfararstöð dómsmálaráðherra komin í samráðsgátt Árni Sæberg skrifar 22. júlí 2025 16:49 Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir er dómsmálaráðherra. Vísir/Einar Dómsmálaráðherra hefur kynnt í samráðsgátt stjórnvalda áform um frumvarp til laga um brottfararstöð. Frumvarpið kveður á um heimildir og skilyrði fyrir vistun útlendings á brottfararstöð vegna ákvörðunar um að hann skuli yfirgefa landið og þegar mál sem getur leitt til slíkrar ákvörðunar er til meðferðar. Í tilkynningu þess efnis á vef Stjórnarráðsins er haft eftir Þorbjörgu Sigríði Gunnlaugsdóttur dómsmálaráðherra að unnið sé eftir markvissri en jafnframt ábyrgri stefnu í útlendingamálum og frumvarpið sé mikilvægur liður í þeirri vinnu. „Ísland er í dag eina Schengen-ríkið sem ekki rekur brottfararstöð. Ítrekað hefur verið bent á að ekki sé forsvaranlegt að vista þessa einstaklinga í fangelsum landsins. Með þessu tökum við markvisst skref til að ná betri stjórn á landamærum og tryggjum að málsmeðferð okkar í útlendingamálum sé í samræmi við Norðurlöndin.“ Vistun snerti grundvallarmannréttindi þeirra sem vísa á á brott Þá segir að markmið frumvarpsins sé uppfylla skyldur Íslands samkvæmt Schengen-samstarfinu með því að setja skýrar reglur um hvenær og að hvaða skilyrðum uppfylltum sé heimilt að vista einstaklinga á brottfararstöð. Með frumvarpinu sé stefnt að því að samræma íslenska lagaumgjörð og framkvæmd í útlendingamálum við Norðurlöndin. Vistun einstaklinga á brottfararstöð, í þeim tilgangi að flytja viðkomandi af landi brott, snerti grundvallarmannréttindi þeirra og sé því háð ströngum takmörkunum. Í frumvarpinu séu settar skýrar reglur um skilyrði fyrir slíkri vistun, málsmeðferð fyrir dómstólum, réttindi og skyldur einstaklinga og fleira. Þá sé mælt fyrir um að vistun skuli aðeins koma til greina þegar vægari úrræði duga ekki til. Frumvarpið byggi á langri undirbúningsvinnu en á undanförnum árum hafi eftirlitsaðilar Schengen-samstarfsins bent á að það brjóti gegn alþjóðlegum skuldbindingum Íslands að vista útlendinga í þessari stöðu í fangelsi. Gert sé ráð fyrir að í brottfararstöð verði tryggður viðeigandi aðbúnaður og þjónusta fyrir einstaklinga sem bíða brottvísunar. Innleiða skimunarferli Loks segir að með frumvarpinu sé einnig lagt til að innleidd verði svokölluð skimunarreglugerð. Reglugerðin kveði á um að ríkisborgarar þriðju ríkja sem koma að ytri landamærum Schengen-svæðisins skuli sæta ákveðnu skimunarferli áður en frekari ákvörðun um framhald er tekin. Í því felist meðal annars auðkenning, bakgrunnsathugun, bráðabirgðamat á heilsu og mat á því hvort viðkomandi sé í viðkvæmri stöðu. Slíkar ráðstafanir séu þegar gerðar hér á landi samkvæmt lögum um útlendinga þegar einstaklingur sækir um alþjóðlega vernd. Skimunarreglugerðin kveði þó á um að ferlið eigi einnig að ná til þeirra sem koma ólöglega til landsins án þess að sækja um vernd og þeirra sem dvelja ólöglega í landinu án þess að hafa áður verið skimaðir við komu. Lokað búsetuúrræði orðið að brottfararstöð Áform dómsmálaráðherra eru ekki ný af nálinni enda kynnti forveri hennar í embætti, Guðrún Hafsteinsdóttir, frumvarp af svipuðum meiði. Þá var reyndar talað um lokað búsetuúrræði í stað brottfararstöðvar. Í áformum um lagasetningu sem Þorbjörg Sigríður hefur birt í Samráðsgátt segir með því sé verið að fylgja brottvísunartilskipun Evrópuþingsins, sem innleidd var með breytingum á lögum um útlendinga árið 2016. Í drögunum er specialised detention center þýtt úr ensku sem brottfararstöð. Þá segir að brugðist sé við athugasemdum eftirlitsaðila á vegum Schengen-samstarfsins. Í frumvarpsdrögum Guðrúnar voru helstu ástæður fyrir frumvarpinu tíndar til. Í fyrsta lagi væri ekki talið „forsvaranlegt að úrskurða útlendinga í gæsluvarðhald og vista í fangelsi til þess eins að tryggja framkvæmd ákvörðunar um að viðkomandi skuli yfirgefa landið“ Innleiða þyrfti að fullu „svokallaða brottvísunartilskipun“ Evrópuþingsins og ráðsins um sameiginlega staðla og málsmeðferð í aðildarríkjum varðandi endursendingu ríkisborgara þriðju landa sem dvelja þar ólöglega. Bregðast þyrfti við athugasemdum eftirlitsnefndar með Schengen-samstarfinu við núverandi fyrirkomulag þar sem útlendingar í þessari stöðu séu vistaðir í fangelsi. Ríkisstjórn Kristrúnar Frostadóttur Hælisleitendur Viðreisn Landamæri Mest lesið „Það kemur að því að við lendum í veseni“ Innlent Yfirgefið hreysi víkur fyrir hundrað íbúðum Innlent Konan er fundin Innlent Hefur sætt umsáturseinelti í 14 ár: „Þetta hefur bara rústað lífi mínu“ Innlent Skoða að banna trans fólki að eiga skotvopn Erlent Fimm handteknir í aðgerðum sérsveitar Innlent „Selir“ skutu óvopnaða borgara í leyniaðgerð í Norður-Kóreu Erlent „Geta verið dauðsföll, þú veist ekkert hvað er í þessu“ Innlent Sextán ára kveikti í herbergi sínu Innlent Ástand á stúdentagörðum: Ítrekuð innbrot, mat stolið, dýnur í kjallara og hland á gólfi Innlent Fleiri fréttir Vilja aðgerðir strax Ástand á stúdentagörðum: Ítrekuð innbrot, mat stolið, dýnur í kjallara og hland á gólfi „Geta verið dauðsföll, þú veist ekkert hvað er í þessu“ Öllum börnum undir sex mánaða boðin forvörn gegn RS veiru Vildu fá að vita hvort ríkisstyrkir hefðu farið í málsóknir gegn orkuframkvæmdum Vara við ólöglegum megrunarlyfjum sem eru í umferð Konan er fundin Sextán ára kveikti í herbergi sínu Þremur sleppt úr haldi og brotaþoli útskrifaður „Það kemur að því að við lendum í veseni“ Ekki hægt að þaga þegar stjórnmálamenn leika sér að því að særa fram tröllin 252,6 milljónir runnið í ríkissjóð úr dánarbúum án lögerfingja á tíu árum Þrjú söfn í eina sæng Yfirgefið hreysi víkur fyrir hundrað íbúðum Líkamsárás á gistiheimili „Ekkert óeðlilegt við það að endurskoða þetta kerfi“ Tveir á sjúkrahús eftir harðan árekstur Vegurinn yfir Kjöl gerir ferðalöngum lífið leitt Stefna um mikla og hraða fólksfjölgun „alið á stéttaskiptingu á Íslandi“ Fimm handteknir í aðgerðum sérsveitar Ættum að fara varlega í orkudrykki með sætuefnum „Mér fannst þetta vera svolítil vonbrigði“ Allt tiltækt slökkvilið kallað út vegna elds í íbúð Hefur sætt umsáturseinelti í 14 ár: „Þetta hefur bara rústað lífi mínu“ Öryrkjar í hlutastarfi oft tekjuhærri en fólk í fullu starfi Ofsótt af eltihrelli sem enn gengur laus Kvenmannshár í farangurshlera reyndist vera hrekkjavökuskraut Formannsslagur í vændum hjá Ungu jafnaðarfólki Móðirin á Edition gengur laus Fjórðungur drekki orkudrykki daglega Sjá meira
Í tilkynningu þess efnis á vef Stjórnarráðsins er haft eftir Þorbjörgu Sigríði Gunnlaugsdóttur dómsmálaráðherra að unnið sé eftir markvissri en jafnframt ábyrgri stefnu í útlendingamálum og frumvarpið sé mikilvægur liður í þeirri vinnu. „Ísland er í dag eina Schengen-ríkið sem ekki rekur brottfararstöð. Ítrekað hefur verið bent á að ekki sé forsvaranlegt að vista þessa einstaklinga í fangelsum landsins. Með þessu tökum við markvisst skref til að ná betri stjórn á landamærum og tryggjum að málsmeðferð okkar í útlendingamálum sé í samræmi við Norðurlöndin.“ Vistun snerti grundvallarmannréttindi þeirra sem vísa á á brott Þá segir að markmið frumvarpsins sé uppfylla skyldur Íslands samkvæmt Schengen-samstarfinu með því að setja skýrar reglur um hvenær og að hvaða skilyrðum uppfylltum sé heimilt að vista einstaklinga á brottfararstöð. Með frumvarpinu sé stefnt að því að samræma íslenska lagaumgjörð og framkvæmd í útlendingamálum við Norðurlöndin. Vistun einstaklinga á brottfararstöð, í þeim tilgangi að flytja viðkomandi af landi brott, snerti grundvallarmannréttindi þeirra og sé því háð ströngum takmörkunum. Í frumvarpinu séu settar skýrar reglur um skilyrði fyrir slíkri vistun, málsmeðferð fyrir dómstólum, réttindi og skyldur einstaklinga og fleira. Þá sé mælt fyrir um að vistun skuli aðeins koma til greina þegar vægari úrræði duga ekki til. Frumvarpið byggi á langri undirbúningsvinnu en á undanförnum árum hafi eftirlitsaðilar Schengen-samstarfsins bent á að það brjóti gegn alþjóðlegum skuldbindingum Íslands að vista útlendinga í þessari stöðu í fangelsi. Gert sé ráð fyrir að í brottfararstöð verði tryggður viðeigandi aðbúnaður og þjónusta fyrir einstaklinga sem bíða brottvísunar. Innleiða skimunarferli Loks segir að með frumvarpinu sé einnig lagt til að innleidd verði svokölluð skimunarreglugerð. Reglugerðin kveði á um að ríkisborgarar þriðju ríkja sem koma að ytri landamærum Schengen-svæðisins skuli sæta ákveðnu skimunarferli áður en frekari ákvörðun um framhald er tekin. Í því felist meðal annars auðkenning, bakgrunnsathugun, bráðabirgðamat á heilsu og mat á því hvort viðkomandi sé í viðkvæmri stöðu. Slíkar ráðstafanir séu þegar gerðar hér á landi samkvæmt lögum um útlendinga þegar einstaklingur sækir um alþjóðlega vernd. Skimunarreglugerðin kveði þó á um að ferlið eigi einnig að ná til þeirra sem koma ólöglega til landsins án þess að sækja um vernd og þeirra sem dvelja ólöglega í landinu án þess að hafa áður verið skimaðir við komu. Lokað búsetuúrræði orðið að brottfararstöð Áform dómsmálaráðherra eru ekki ný af nálinni enda kynnti forveri hennar í embætti, Guðrún Hafsteinsdóttir, frumvarp af svipuðum meiði. Þá var reyndar talað um lokað búsetuúrræði í stað brottfararstöðvar. Í áformum um lagasetningu sem Þorbjörg Sigríður hefur birt í Samráðsgátt segir með því sé verið að fylgja brottvísunartilskipun Evrópuþingsins, sem innleidd var með breytingum á lögum um útlendinga árið 2016. Í drögunum er specialised detention center þýtt úr ensku sem brottfararstöð. Þá segir að brugðist sé við athugasemdum eftirlitsaðila á vegum Schengen-samstarfsins. Í frumvarpsdrögum Guðrúnar voru helstu ástæður fyrir frumvarpinu tíndar til. Í fyrsta lagi væri ekki talið „forsvaranlegt að úrskurða útlendinga í gæsluvarðhald og vista í fangelsi til þess eins að tryggja framkvæmd ákvörðunar um að viðkomandi skuli yfirgefa landið“ Innleiða þyrfti að fullu „svokallaða brottvísunartilskipun“ Evrópuþingsins og ráðsins um sameiginlega staðla og málsmeðferð í aðildarríkjum varðandi endursendingu ríkisborgara þriðju landa sem dvelja þar ólöglega. Bregðast þyrfti við athugasemdum eftirlitsnefndar með Schengen-samstarfinu við núverandi fyrirkomulag þar sem útlendingar í þessari stöðu séu vistaðir í fangelsi.
Ríkisstjórn Kristrúnar Frostadóttur Hælisleitendur Viðreisn Landamæri Mest lesið „Það kemur að því að við lendum í veseni“ Innlent Yfirgefið hreysi víkur fyrir hundrað íbúðum Innlent Konan er fundin Innlent Hefur sætt umsáturseinelti í 14 ár: „Þetta hefur bara rústað lífi mínu“ Innlent Skoða að banna trans fólki að eiga skotvopn Erlent Fimm handteknir í aðgerðum sérsveitar Innlent „Selir“ skutu óvopnaða borgara í leyniaðgerð í Norður-Kóreu Erlent „Geta verið dauðsföll, þú veist ekkert hvað er í þessu“ Innlent Sextán ára kveikti í herbergi sínu Innlent Ástand á stúdentagörðum: Ítrekuð innbrot, mat stolið, dýnur í kjallara og hland á gólfi Innlent Fleiri fréttir Vilja aðgerðir strax Ástand á stúdentagörðum: Ítrekuð innbrot, mat stolið, dýnur í kjallara og hland á gólfi „Geta verið dauðsföll, þú veist ekkert hvað er í þessu“ Öllum börnum undir sex mánaða boðin forvörn gegn RS veiru Vildu fá að vita hvort ríkisstyrkir hefðu farið í málsóknir gegn orkuframkvæmdum Vara við ólöglegum megrunarlyfjum sem eru í umferð Konan er fundin Sextán ára kveikti í herbergi sínu Þremur sleppt úr haldi og brotaþoli útskrifaður „Það kemur að því að við lendum í veseni“ Ekki hægt að þaga þegar stjórnmálamenn leika sér að því að særa fram tröllin 252,6 milljónir runnið í ríkissjóð úr dánarbúum án lögerfingja á tíu árum Þrjú söfn í eina sæng Yfirgefið hreysi víkur fyrir hundrað íbúðum Líkamsárás á gistiheimili „Ekkert óeðlilegt við það að endurskoða þetta kerfi“ Tveir á sjúkrahús eftir harðan árekstur Vegurinn yfir Kjöl gerir ferðalöngum lífið leitt Stefna um mikla og hraða fólksfjölgun „alið á stéttaskiptingu á Íslandi“ Fimm handteknir í aðgerðum sérsveitar Ættum að fara varlega í orkudrykki með sætuefnum „Mér fannst þetta vera svolítil vonbrigði“ Allt tiltækt slökkvilið kallað út vegna elds í íbúð Hefur sætt umsáturseinelti í 14 ár: „Þetta hefur bara rústað lífi mínu“ Öryrkjar í hlutastarfi oft tekjuhærri en fólk í fullu starfi Ofsótt af eltihrelli sem enn gengur laus Kvenmannshár í farangurshlera reyndist vera hrekkjavökuskraut Formannsslagur í vændum hjá Ungu jafnaðarfólki Móðirin á Edition gengur laus Fjórðungur drekki orkudrykki daglega Sjá meira