Göngum í Haag hópinn Þórhildur Sunna Ævarsdóttir skrifar 7. ágúst 2025 07:31 Þann 16. júlí síðastliðinn tóku 13 ríki það sögulega skref að skuldbinda sig til þess að ráðast þegar í stað í aðgerðir til þess að rjúfa tengsl ríkja sinna við eyðileggingarherferð Ísraels gagnvart Palestínu. Þetta samkomulag ríkjanna var gert á vegum Haag hópsins svokallaða. Aðgerðirnar eru sex talsins og hafa það annars vegar að markmiði að stöðva vopnaflutninga og önnur hernaðargögn eða vörur sem hægt er að nota í hernaði til Ísraels og hins vegar að framfylgja alþjóðalögum gegn einstaklingum og fyrirtækjum sem fremja alþjóðlega glæpi gagnvart íbúum Palestínu. Algert lágmark Ef við höfum í huga skuldbindingu ríkja heims samkvæmt þjóðarrétti um að gera allt sem í þeirra valdi stendur að koma í veg fyrir þjóðarmorð mætti kalla þessar aðgerðir algert lágmark. En ef við lítum til þess hversu máttlaus, huglítil og jafnvel samsek stjórnvöld annarra ríkja hafa verið gagnvart gegndarlausum morðum og yfirstandandi þjóðarmorði Ísraels gagnvart Palestínu fram að þessu má réttlæta að kalla þessar aðgerðir sögulegar. Þannig hafa Kólumbía, Tyrkland, Bólivía, Líbía, Kúba, Indónesía, Írak, Óman, Malasía, Namibía, Níkaragúa, Saint Vincent og Grenadínur og Suður Afríka sýnt meira hugrekki og virðingu fyrir alþjóðlegum skuldbindingum sínum gagnvart Palestínsku þjóðinni en Ísland hefur gert fram að þessu. Íslandi var boðið að taka þátt í neyðarráðstefnu Haag hópsins þann 16. júlí síðastliðinn en afþakkaði boðið. Tækifæri ríkisstjórnarinnar til þess að sýna palestínsku þjóðinni lágmarkssamstöðu með því að taka þátt í aðgerðum Haag hópsins er þó ekki runnið henni úr greipum. Aðildarríkin þrettán hvetja nú aðrar þjóðir heims til þess að ganga til liðs við hópinn fyrir 20. september næstkomandi, þegar 80. Allsherjarþing Sameinuðu Þjóðanna hefst í New York. Tveggja ríkja lausnin Á nýlegri ráðstefnu Sameinuðu þjóðanna um tveggja ríkja lausnina svokölluðu sagði Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir, utanríkisráðherra: „Ástandið á Gaza og Vesturbakkanum hefur aldrei verið verra og það er á ábyrgð ríkja heimsins að standa saman og leggja sitt af mörkum til að enda hörmungarnar. Þar munum við halda áfram að beita okkur af fullum þunga.“ Hún lauk ræðu sinni með því að lýsa því yfir að tími aðgerða væri núna, ekki seinna, þegar fleiri mannslíf hefðu glatast eða fleiri veggir risið, heldur núna strax. Umrædd ráðstefna hefur þó verið gagnrýnd af mannréttindasamtökum eins og Amnesty International fyrir að hætt sé við að hún feli einungis í sér sýndarmennsku og innantóm orð um tveggja ríkja lausn á meðan Ísrael stundar þjóðarmorð á palestínsku þjóðinni. Þegar niðurstöðuskjal ráðstefnunnar er lesið er einmitt lítið sem ekkert að finna um afgerandi aðgerðir sem miða að því að stöðva yfirstandandi þjóðarmorð og engar beinar aðgerðir gagnvart Ísrael (sem sniðgekk ráðstefnuna um tveggja ríkja lausnina) eru boðaðar. Því mætti segja að alþjóðasamfélagið hafi byrst sig aðeins við Ísrael, en ekki gripið til neinna aðgerða til þess að stöðva þá í framkvæmd þjóðarmorðs. Það er af sem áður var. Ísland virðist þó ekki hafa undirritað niðurstöðuskjalið, ef marka má franska utanríkisráðuneytið. Tími aðgerða er núna Ef tími aðgerða er núna eins og utanríkisráðherra boðaði á fundinum í New York gæti hún framkvæmt þá mikilvægu aðgerð að gera Ísland að fyrsta Evrópuríkinu til þess að gangast til liðs við Haag hópinn. Ef tími aðgerða er núna er kominn tími til þess að tryggja það að engar vopnasendingar eða önnur hergögn á leið til Ísrael eigi viðkomu hér á landi. Ef tími aðgerða er núna, er kominn tími til að rifta öllum opinberum samningum sem gætu með einu eða öðru móti stutt við landtökubyggðir Ísraela á Vesturbakkanum eða yfirstandandi þjóðarmorð á Gasa. Ef tími aðgerða er núna verður íslenska ríkisstjórnin að grípa til tafarlausra aðgerða til þess að losa sig út úr viðskiptasambandi við Microsoft sem sér Ísraelsher fyrir innviðum til þess að stunda stríðsglæpi á áður óþekktum skala með hjálp gervigreindar og skýjaþjónustu. Sex sjálfsagðar aðgerðir Haag hópsins eru algert lágmark, prófsteinn á hvoru megin sögunnar við viljum standa. Ég vona að ríkisstjórnin hafi hugrekki til þess að stíga þetta mikilvæga skref og ég hvet okkur öll sem viljum að Ísland berjist gegn þessu þjóðarmorði til þess að sameinast um þessa einföldu kröfu: Að Ísland gangi í Haag hópinn og skuldbindi sig til þess að framkvæma þær aðgerðir sem hópurinn hefur sammælst um fyrir 20. September 2025. Að neðan má lesa einfaldaða þýðingu höfundar á aðgerðunum sex sem Haag hópurinn hefur skuldbundið sig til að ráðst í þegar í stað: Að stöðva afhendingu, sölu eða flutning vopna, skotfæra, eldsneytis til hernaðarnota, hergagna og tækja sem geta haft tvíþætt notagildi til Ísraels Að stöðva för farartækja um landhelgi landsins, neita þeim um að leggjast að bryggju eða fá þjónustu í höfnum eða flugvöllum ríkjanna í öllum tilvikum þar sem augljós hætta er á að farartækið verði notað til að flytja vopn, skotfæri, eldsneyti til hernaðarnota, hergögn og tvínota tæki til Ísraels. Að koma á banni við því að farartæki sem bera þjóðfána ríkjanna flytji vopn, skotfæri, eldsneyti til hernaðarnota, hergögn og tvínota tæki til Ísraels og tryggja örugga framkvæmd bannsins, þar með talið með afskráningu á brotlegu farartæki. Að hefja þegar í stað endurskoðun allra opinberra samninga, til að koma í veg fyrir að opinberar stofnanir og fjármunir ríkisins styðji ólögmæta hernámsstefnu Ísraels í Palestínu. Að ráðast í fullnægjandi ráðstafanir til að uppfylla alþjóðlegar skuldbindingar ríkisins samkvæmt þjóðarrétti um ábyrgð vegna alvarlegustu brota á mannúðarlögum og þjóðarrétti. Að framkvæma gegnsæjar, óhlutdrægar og sjálfstæðar rannsóknir og á slíkum brotum og stuðla að saksókn gagnvart brotlegum einstaklingum innanlands eða á alþjóðavettvangi. Að nýta allsherjarlögsögu (e. universal jurisdiction), þar sem við á innan réttarkerfa ríkjanna, til að tryggja réttlæti fyrir fórnarlömb alþjóðaglæpa sem framin eru á hernumdu palestínsku landsvæðunum. Höfundur er lögfræðingur og fyrrverandi þingmaður Pírata. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Þórhildur Sunna Ævarsdóttir Palestína Átök í Ísrael og Palestínu Sameinuðu þjóðirnar Píratar Mest lesið Bakslag í skoðanafrelsi? Kári Allansson Skoðun Hataðu mig af því að ég er í Viðreisn, ekki af því að ég er hommi Oddgeir Georgsson Skoðun Útgerðin skuldar okkur skýringar Guðmundur Helgi Þórarinsson Skoðun Þreytt og drullug börn Guðmundur Finnbogason Skoðun Þegar skoðanir drepa samtalið Þórdís Hólm Filipsdóttir Skoðun Leysum heimatilbúinn vanda á húsnæðismarkaði Jóhanna Klara Stefánsdóttir Skoðun Við þurfum að tala saman Páll Rafnar Þorsteinsson Skoðun Fyrirhugað böl við Bústaðaveg og Blesugróf Sveinn Þórhallsson Skoðun Margföldun þjóðarverðmæta: Meira virði úr sömu orku Árni Sigurðsson Skoðun Fjölbreytt námsmat Steinn Jóhannsson Skoðun Skoðun Skoðun Virðing og framkoma í rökræðum um málefni minnihlutahópa Esjar Smári Blær Gunnarsson skrifar Skoðun Ekki gera ekki neitt Gunnhildur Sveinsdóttir skrifar Skoðun Ekkert heilbrigðiseftirlit á Íslandi? Pétur Halldórsson skrifar Skoðun Útgerðin skuldar okkur skýringar Guðmundur Helgi Þórarinsson skrifar Skoðun Þreytt og drullug börn Guðmundur Finnbogason skrifar Skoðun Betri kvikmyndaskóli Þór Pálsson skrifar Skoðun Fyrirhugað böl við Bústaðaveg og Blesugróf Sveinn Þórhallsson skrifar Skoðun Fjölbreytt námsmat Steinn Jóhannsson skrifar Skoðun Að þvælast fyrir atvinnurekstri - á þeim forsendum sem henta Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Margföldun þjóðarverðmæta: Meira virði úr sömu orku Árni Sigurðsson skrifar Skoðun Ábyrg umfjöllun um sjálfsvíg – erum við öll ritstjórar? Guðrún Jóna Guðlaugsdóttir,Tómas Kristjánsson skrifar Skoðun Þegar skoðanir drepa samtalið Þórdís Hólm Filipsdóttir skrifar Skoðun Leysum heimatilbúinn vanda á húsnæðismarkaði Jóhanna Klara Stefánsdóttir skrifar Skoðun Við þurfum að tala saman Páll Rafnar Þorsteinsson skrifar Skoðun Veðmál í fótbolta – aðgerðir áður en skaðinn verður Birgir Jóhannsson skrifar Skoðun Hataðu mig af því að ég er í Viðreisn, ekki af því að ég er hommi Oddgeir Georgsson skrifar Skoðun Símafrí á skólatíma Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Ömurlegur fyrri hálfleikur – en er enn von? Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Vitund, virðing og von: Jafningjastuðningur í brennidepli Nína Eck skrifar Skoðun Hingað og ekki lengra – Um þögnina sem styður ofbeldi Halldóra Sigríður Sveinsdóttir skrifar Skoðun Ein saga af sextíu þúsund Halldór Ísak Ólafsson skrifar Skoðun Að láta mata sig er svo þægilegt Björn Ólafsson skrifar Skoðun Nýjar reglur um réttindi fólks í ráðningarsambandi Ingvar Sverrisson skrifar Skoðun Ofbeldi í skólum: Áskoranir og leiðir til lausna Soffía Ámundadóttir skrifar Skoðun Bakslag í skoðanafrelsi? Kári Allansson skrifar Skoðun Eplin í andlitshæð Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Bataskólinn – fyrir þig? Guðný Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Sanna er rödd félagshyggju, réttlætis og jöfnuðar! Laufey Líndal Ólafsdóttir,Sara Stef. Hildardóttir skrifar Skoðun Boðsferð Landsvirkjunar Stefán Georgsson skrifar Skoðun Samstarf um loftslagsmál og grænar lausnir Sigurður Hannesson,Nótt Thorberg skrifar Sjá meira
Þann 16. júlí síðastliðinn tóku 13 ríki það sögulega skref að skuldbinda sig til þess að ráðast þegar í stað í aðgerðir til þess að rjúfa tengsl ríkja sinna við eyðileggingarherferð Ísraels gagnvart Palestínu. Þetta samkomulag ríkjanna var gert á vegum Haag hópsins svokallaða. Aðgerðirnar eru sex talsins og hafa það annars vegar að markmiði að stöðva vopnaflutninga og önnur hernaðargögn eða vörur sem hægt er að nota í hernaði til Ísraels og hins vegar að framfylgja alþjóðalögum gegn einstaklingum og fyrirtækjum sem fremja alþjóðlega glæpi gagnvart íbúum Palestínu. Algert lágmark Ef við höfum í huga skuldbindingu ríkja heims samkvæmt þjóðarrétti um að gera allt sem í þeirra valdi stendur að koma í veg fyrir þjóðarmorð mætti kalla þessar aðgerðir algert lágmark. En ef við lítum til þess hversu máttlaus, huglítil og jafnvel samsek stjórnvöld annarra ríkja hafa verið gagnvart gegndarlausum morðum og yfirstandandi þjóðarmorði Ísraels gagnvart Palestínu fram að þessu má réttlæta að kalla þessar aðgerðir sögulegar. Þannig hafa Kólumbía, Tyrkland, Bólivía, Líbía, Kúba, Indónesía, Írak, Óman, Malasía, Namibía, Níkaragúa, Saint Vincent og Grenadínur og Suður Afríka sýnt meira hugrekki og virðingu fyrir alþjóðlegum skuldbindingum sínum gagnvart Palestínsku þjóðinni en Ísland hefur gert fram að þessu. Íslandi var boðið að taka þátt í neyðarráðstefnu Haag hópsins þann 16. júlí síðastliðinn en afþakkaði boðið. Tækifæri ríkisstjórnarinnar til þess að sýna palestínsku þjóðinni lágmarkssamstöðu með því að taka þátt í aðgerðum Haag hópsins er þó ekki runnið henni úr greipum. Aðildarríkin þrettán hvetja nú aðrar þjóðir heims til þess að ganga til liðs við hópinn fyrir 20. september næstkomandi, þegar 80. Allsherjarþing Sameinuðu Þjóðanna hefst í New York. Tveggja ríkja lausnin Á nýlegri ráðstefnu Sameinuðu þjóðanna um tveggja ríkja lausnina svokölluðu sagði Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir, utanríkisráðherra: „Ástandið á Gaza og Vesturbakkanum hefur aldrei verið verra og það er á ábyrgð ríkja heimsins að standa saman og leggja sitt af mörkum til að enda hörmungarnar. Þar munum við halda áfram að beita okkur af fullum þunga.“ Hún lauk ræðu sinni með því að lýsa því yfir að tími aðgerða væri núna, ekki seinna, þegar fleiri mannslíf hefðu glatast eða fleiri veggir risið, heldur núna strax. Umrædd ráðstefna hefur þó verið gagnrýnd af mannréttindasamtökum eins og Amnesty International fyrir að hætt sé við að hún feli einungis í sér sýndarmennsku og innantóm orð um tveggja ríkja lausn á meðan Ísrael stundar þjóðarmorð á palestínsku þjóðinni. Þegar niðurstöðuskjal ráðstefnunnar er lesið er einmitt lítið sem ekkert að finna um afgerandi aðgerðir sem miða að því að stöðva yfirstandandi þjóðarmorð og engar beinar aðgerðir gagnvart Ísrael (sem sniðgekk ráðstefnuna um tveggja ríkja lausnina) eru boðaðar. Því mætti segja að alþjóðasamfélagið hafi byrst sig aðeins við Ísrael, en ekki gripið til neinna aðgerða til þess að stöðva þá í framkvæmd þjóðarmorðs. Það er af sem áður var. Ísland virðist þó ekki hafa undirritað niðurstöðuskjalið, ef marka má franska utanríkisráðuneytið. Tími aðgerða er núna Ef tími aðgerða er núna eins og utanríkisráðherra boðaði á fundinum í New York gæti hún framkvæmt þá mikilvægu aðgerð að gera Ísland að fyrsta Evrópuríkinu til þess að gangast til liðs við Haag hópinn. Ef tími aðgerða er núna er kominn tími til þess að tryggja það að engar vopnasendingar eða önnur hergögn á leið til Ísrael eigi viðkomu hér á landi. Ef tími aðgerða er núna, er kominn tími til að rifta öllum opinberum samningum sem gætu með einu eða öðru móti stutt við landtökubyggðir Ísraela á Vesturbakkanum eða yfirstandandi þjóðarmorð á Gasa. Ef tími aðgerða er núna verður íslenska ríkisstjórnin að grípa til tafarlausra aðgerða til þess að losa sig út úr viðskiptasambandi við Microsoft sem sér Ísraelsher fyrir innviðum til þess að stunda stríðsglæpi á áður óþekktum skala með hjálp gervigreindar og skýjaþjónustu. Sex sjálfsagðar aðgerðir Haag hópsins eru algert lágmark, prófsteinn á hvoru megin sögunnar við viljum standa. Ég vona að ríkisstjórnin hafi hugrekki til þess að stíga þetta mikilvæga skref og ég hvet okkur öll sem viljum að Ísland berjist gegn þessu þjóðarmorði til þess að sameinast um þessa einföldu kröfu: Að Ísland gangi í Haag hópinn og skuldbindi sig til þess að framkvæma þær aðgerðir sem hópurinn hefur sammælst um fyrir 20. September 2025. Að neðan má lesa einfaldaða þýðingu höfundar á aðgerðunum sex sem Haag hópurinn hefur skuldbundið sig til að ráðst í þegar í stað: Að stöðva afhendingu, sölu eða flutning vopna, skotfæra, eldsneytis til hernaðarnota, hergagna og tækja sem geta haft tvíþætt notagildi til Ísraels Að stöðva för farartækja um landhelgi landsins, neita þeim um að leggjast að bryggju eða fá þjónustu í höfnum eða flugvöllum ríkjanna í öllum tilvikum þar sem augljós hætta er á að farartækið verði notað til að flytja vopn, skotfæri, eldsneyti til hernaðarnota, hergögn og tvínota tæki til Ísraels. Að koma á banni við því að farartæki sem bera þjóðfána ríkjanna flytji vopn, skotfæri, eldsneyti til hernaðarnota, hergögn og tvínota tæki til Ísraels og tryggja örugga framkvæmd bannsins, þar með talið með afskráningu á brotlegu farartæki. Að hefja þegar í stað endurskoðun allra opinberra samninga, til að koma í veg fyrir að opinberar stofnanir og fjármunir ríkisins styðji ólögmæta hernámsstefnu Ísraels í Palestínu. Að ráðast í fullnægjandi ráðstafanir til að uppfylla alþjóðlegar skuldbindingar ríkisins samkvæmt þjóðarrétti um ábyrgð vegna alvarlegustu brota á mannúðarlögum og þjóðarrétti. Að framkvæma gegnsæjar, óhlutdrægar og sjálfstæðar rannsóknir og á slíkum brotum og stuðla að saksókn gagnvart brotlegum einstaklingum innanlands eða á alþjóðavettvangi. Að nýta allsherjarlögsögu (e. universal jurisdiction), þar sem við á innan réttarkerfa ríkjanna, til að tryggja réttlæti fyrir fórnarlömb alþjóðaglæpa sem framin eru á hernumdu palestínsku landsvæðunum. Höfundur er lögfræðingur og fyrrverandi þingmaður Pírata.
Skoðun Virðing og framkoma í rökræðum um málefni minnihlutahópa Esjar Smári Blær Gunnarsson skrifar
Skoðun Ábyrg umfjöllun um sjálfsvíg – erum við öll ritstjórar? Guðrún Jóna Guðlaugsdóttir,Tómas Kristjánsson skrifar
Skoðun Sanna er rödd félagshyggju, réttlætis og jöfnuðar! Laufey Líndal Ólafsdóttir,Sara Stef. Hildardóttir skrifar