Innlent

Veit um fjögur sjálfs­víg tengd gervi­greind

Tómas Arnar Þorláksson og Rafn Ágúst Ragnarsson skrifa
Hafsteinn Einarsson er dósent í tölvunarfræði við Háskóla Íslands.
Hafsteinn Einarsson er dósent í tölvunarfræði við Háskóla Íslands. Vísir/Ívar Fannar

Dósent í tölvunarfræði segist vita um fjögur tilfelli á síðustu þremur árum þar sem sjálfsvíg hafa orðið eftir samtal við gervigreind. Hann segir gervigreind oft á villigötum í lengri samtölum og ekki sé hægt að hafa fulla stjórn á henni.

Greint var frá því fyrir nokkru að foreldrar sextán ára drengs hefðu höfðað mál gegn gervigreindarrisanum OpenAI sem á og rekur ChatGPT. Gervigreindin á að hafa hvatt drenginn til að svipta sig lífi, deilt með honum aðferðum fyrir verknaðinn og boðist til að skrifa fyrir hann sjálfsvígsbréf að sögn foreldranna.

Henti ekki til sálfræðiþjónustu

Borið hefur á því að fólk hafi nýtt gervigreind til sálfræðiþjónustu hér á landi enda getur einn sálfræðitími kostað hátt í 26 þúsund krónur. Formaður Sálfræðingafélags Íslands segir gervigreindina óheppilega til sálfræðiþjónustu. Forritin segi þér gjarnan það sem þú vilt heyra frekar en það sem þú þarft að heyra og skorti næmni og innsæi.

Sérfræðingur í gervigreind hér á landi segir erfitt að segja til um hvort gervigreind geri meira gott en slæmt.

„Það eru nokkur önnur dæmi. Hér held að það séu allavega fjögur þar sem talið er að einhver hafi framið sjálfsvíg í tengslum við samskipti við gervigreind. Þá þarf maður líka að spyrja sig hvort gervigreind hafi komið í veg fyrir að fólk hafi framið sjálfsmorð,“ segir Hafsteinn Einarsson dósent í tölvunarfræði við Háskóla Íslands.

Siðferðisspurningar vakni

Forritin lendi oft á villigötum í lengri samtölum. Það sé ekki hægt að stýra fullkomlega hegðun gervigreindar.

„Gervigreindin er í einhverjum skilningi að aðstoða fólk við að fremja sjálfsvíg. Þetta er þjálfað á mjög stuttum samtölum yfirleitt. Áskorunin er kannski að gera þau öruggari fyrir lengri samtöl. Það er svolítið búið að benda á það allavega með þetta tilvik. Þá er ekki jafnöruggt að líkanið sé að fylgja því siðferði sem búið er að reyna að baka inn í það. Þegar notandi fer að spyrja gervigreind út í það hvernig hann á að fremja sjálfsvíg, er það á ábyrgð tæknifyrirtækisins að tilkynna um þetta, og er það þá brot á friðhelgi einkalífsins, ætti ekki að gera það? Það eru ýmsar spurningar sem vakna eðlilega.“

Í þessari grein er fjallað um sjálfsvíg. Fólki með sjálfsvígshugsanir er bent á upplýsingasíma heilsugæslunnar s.1700, netspjallið heilsuvera.is, Hjálparsíma Rauða krossins s.1717, á netspjallið 1717.is og á Píeta símann s.552-2218. Þau sem misst hafa ástvin í sjálfsvígi er bent á stuðning í Sorgarmiðstöð s. 551-4141, upplýsingasíma heilsugæslunnar s.1700, netspjallið heilsuvera.is og á Píeta símann s.552-2218.




Fleiri fréttir

Sjá meira


×