Formleg beiðni um endurupptöku á hinum svokölluðu Guðmundar- og Geirfinnsmálum verður lögð fyrir endurupptökunefnd á næstu dögum. Þetta staðfestir Ragnar Aðalsteinsson lögmaður í samtali við Vísi.
Beiðnin er lögð fram fyrir hönd Erlu Bolladóttur en hún var dæmd til fangelsisvistar ásamt nokkrum öðrum ungmennum árið 1980 fyrir morð á Guðmundi og Geirfinni sem hurfu báðir árið 1974.
Sem kunnugt er hvatti nefnd á vegum Ögmundar Jónassonar, þáverandi innanríkisráðherra, sem fjallaði um Guðmundar- og Geirfinnsmálin til þess að málin verði tekin upp að nýju. Niðurstöður nefndarinnar voru á einn veg; það væri hafið yfir allan skynsamlegan vafa að framburðir sakborninganna hafi verið ýmist óáreiðnalegir eða falskir.
Umræddur starfshópur var skipaður 7. október 2011 eftir mikla umfjöllun um Guðmundar- og Geirfinnsmálið á Stöð 2 og Vísi. Hópnum var falið að fara yfir rannsókn sakamálanna tveggja í heild sinni en sérstaklega þá þætti sem lutu að rannsókninni og framkvæmd hennar á sínum tíma. Starfshópnum var jafnframt falið að taka til athugunar þau gögn sem komið hafa fram á síðustu árum og að greina í skýrslu sinni frá því hvort og þá til hvaða ráðstafana þyrfti að grípa varðandi framhald málanna.
Eftir að endurupptökunefnd hefur tekið málið fyrir ratar það á borð ríkissaksóknara sem þá annað hvort fellst á að reka málið aftur fyrir Hæstarétti eður ei. Hæstiréttur hafnaði endurupptökubeiðni á málunum árið 1997 en Ragnar Aðalsteinsson telur að því verði öðruvísi farið nú, framfarir á sviði réttarrannsókna séu nú langt um áreiðanlegri en undir lok síðustu aldar. Þar vegi álit Gísla H. Guðjónssonar, prófessors í réttarsálfræði þungt en hann er af mörgum talinn einn fremsti fræðimaður á sínu sviði í heiminum. Hann hefur sérhæft sig í greiningu á áreiðanleika vitna og er það meðal annars álit hans að hin mikla einangrunarvist sem sakborningar málsins þurftu að sæta höfðu óneitanlega áhrif á geðheilsu þeirra – og þar með vitnisburð.
Ragnar segir að ekkert mál af þessari stærðargráðu hafi komið inn á borð til endurupptökunefndar. „Við erum að tala um gríðarlegt skjalamagn, þúsundir og aftur þúsundir blaðsíðna,“ segir Ragnar og er því ómögulegt að áætla hvenær vinnu nefndarinnar kunni að ljúka.
Erla Bolladóttir fer formlega fram á endurupptöku
Tengdar fréttir
Guðmundar- og Geirfinnsmálið - Öll umfjöllunin á einum stað
Samantekt af ítarlegri umfjöllun fréttastofu Stöðvar 2, Bylgjunnar, Vísis og Íslands í dag um Guðmundar- og Geirfinnsmálið. Ný gögn eru komin fram sem vakið hafa mikil viðbrögð í samfélaginu en það eru dagbækur Tryggva Rúnars Leifssonar sakbornings í málinu.
Ákveður í vikunni hvort Guðmundar- og Geirfinnsmál verði tekin upp
Ögmundur Jónasson innanríkisráðherra segist ætla að ákveða hvort Guðmundar- og Geirfinnsmálin svokölluðu verði tekin til rannsóknar að nýju, fyrir vikulok. Málin hafa aftur komist í hámæli eftir umfjöllun fréttastofu Stöðvar 2 og Íslands í dag í gær þar sem greint var frá dagbókarfærslum Tryggva Rúnars Leifssonar sem var einn sakborninga í málinu og hlaut að lokum 13 ára fangelsisdóm fyrir að hafa banað Guðmundi Einarssyni. Ögmundur var spurður út í málið í morgunútvarpi Rásar 2 í morgun og þar sagðist hann ætla að ákveða um framhaldið í þessari viku.
Ráðherra vill ekkert segja um mögulega endurupptöku
Ögmundur Jónasson, innanríkisráðherra, vill ekki svara því til hvort hann hyggist beita sér fyrir því að Guðmundar og Geirfinnsmálin verði rannsökuð að nýju. Einn sakborninganna, Sævar Cieselski, þurfti að þola harðræði og pyntingar þegar honum var haldið í einangrunarvist. Sævar lést í vikunni en hann barðist alla tíð fyrir réttlæti í málinu.
Guðmundar og Geirfinnsmálið einstakt á heimsmælikvarða
Gísli Guðjónsson réttarsálfræðingur segir Guðmundar og Geirfinnsmálið einstakt á heimsmælikvarða og hefur niðurstaða starfshópsins sem vann að málinu hafa vakið athygli fræðasamfélags á alþjóðavettvangi.
BBC fjallar um Guðmundar og Geirfinnsmálið
Á vef BBC má sjá ítarlega gagnvirka grein um Guðmundar og Geirfinnsmálið, sem byggð er á vinnu heimildarþáttargerðamanna hér á landi.
Endurupptaka gamalla dómsmála ekki lengur í höndum Hæstaréttar
Ákvörðun um endurupptöku máls sem dæmt hefur verið í Hæstarétti verður framvegis í höndum þriggja manna nefndar í stað dómara Hæstaréttar samkvæmt lagabreytingu sem nýlega var samþykkt. Fimm mál hafa verið samþykkt til endurupptöku af 65 málum frá aldamótum.
Erla Bolladóttir vill óháða rannsóknarnefnd
Erla Bolladóttir, einn sakborninga í Guðmundar og Geirfinnsmálinu, vill að óháð rannsóknarnefnd rannsaki málið. Fyrr verði réttlætinu ekki fullnægt.
Áfangaskýrslu um Guðmundar- og Geirfinnsmálið frestað
Starfshópi um Guðmundar- og Geirfinnsmál, sem innanríkisráðherra skipaði í október á síðasta ári, hefur verið veittur frestur til að skila áfangaskýrslu samkvæmt tilkynningu sem finna má á vef innanríkisráðuneytisins. Gert var ráð fyrir að hún lægi fyrir nú í aprílmánuði.
Geirfinnsmálið lýkst upp í dag
Starfshópur innanríkisráðherra um Guðmundar- og Geirfinnsmálið hefur skilað skýrslu sinni til ráðherra. Hún verður kynnt á blaðamannafundi í ráðuneytinu í dag klukkan 14.00.
Vill aðstoða verði Geirfinnsmálið tekið upp
Gísli Guðjónsson réttarsálfræðingur segist reiðubúinn að aðstoða við rannsókn á Guðmundar- og Geirfinnsmálinu verði það tekið upp aftur, þrátt fyrir að hann hafi starfað hjá rannsóknarlögreglunni á sama tíma og málið var í rannsókn. Mikilvægt sé að almenn sátt ríki um hans störf.
Falskar játningar algengari en áður var talið
Falskar játningar eru mun algengari en lengi var talið, segir í skýrslu nefndar um Guðmundar- og Geirfinnsmálið. Í skýrslunni segir jafnramt að síðastliðin 30 ár hafi margar rannsóknir farið fram á tengslum við falskar játningar. Eins og fram kom á Vísi fyrr í dag komst nefndin að þeirri niðurstöðu að framburður sakborninga í Guðmundar- og Geirfinnsmáli, bæði hjá lögreglu og fyrir dómi, hafi annað hvort verið beinlínis falskir eða óáreiðanlegir.
Yfir 80% vilja taka málið upp aftur
Langflestir landsmenn eru þeirrar skoðunnar að taka eigi Guðmundar- og Geirfinnsmál upp að nýju fyrir íslenskum dómstólum. Þetta sýnir ný könnun Stöðvar 2 og Fréttablaðsins. Sonur Sævars Ciecelskis segir niðurstöðuna bera vott um að sleggjudómar síðustu ára séu á undanhaldi.
Ríkt tilefni til að rannsaka Guðmundar- og Geirfinnsmálið að nýju
Dagbækur sakbornings í Guðmundar og Geirfinnsmálinu eru komnar fram en þær hafa aldrei verið birtar opinberlega fyrr en nú. Hann sat inni í tvö ár í gæsluvarðhaldi í Síðumúlafangelsinu en hélt ítrekað fram sakleysi sínu í dagbókarskrifum. Hann játaði sök í málinu og var dæmdur í þrettán ára fangelsi. Einn fremsti réttarsálfræðingur í heimi Gísli Guðjónsson segir ríkt tilefni til að hefja rannsókn að nýju, í ljósi dagbókanna. Innanríkisráðherra tekur ákvörðun í vikunni um hvort málið verði tekið upp aftur.
Aldrei sannað að Guðmundur og Geirfinnur hafi verið myrtir
Aldrei hefur verið sannað með óyggjandi hætti að nein glæpaverk hafi verið unnið við hvarf Guðmundar Einarssonar og Geirfinns Einarssonar, sagði Jón Steinar Gunnlaugsson þáverandi lögmaður og síðar hæstaréttardómari í grein í Morgunblaðinu. Greinina ritaði Jón Steinar í ágúst 1997, fáeinum dögum eftir að Hæstiréttur hafnaði beiðni um endurupptöku málsins.
Telur dómstóla vanhæfa í Guðmundar- og Geirfinnsmálinu
Dómstólar eru vanhæfir til að fjalla aftur um Guðmundar- og Geirfinnsmálið. Óháð rannsókarnefnd þurfi að rannsaka málið í heild sinni. Þetta segir blaðamaður sem rannsakaði Guðmundar- og Geirfinnsmálið og kallar það samvisku þjóðarinnar.
Krafa um endurupptöku - Hæstiréttur einn hefur valdið
Einungis Hæstiréttur hefur vald til þess að endurupptaka dómsmál. Innanríkisráðherra getur því ekki skipað fyrir um að mál séu endurupptekin, en hann getur þó sent réttinum beiðni þar um.
Ný dagbók komin í dagsljósið - mikilvæg viðbót við rannsóknina
Dagbók Guðjóns Skarphéðinssonar sakbornings í Guðmundar- og Geirfinnsmálinu, frá því hann sat í eins árs gæsluvarðhaldi árin 1976-77 er nýlega komin í hendur starfshóps á vegum innanríkisráðuneytisins sem rannsakar nú málið. Formaður hópsins segir dagbókina veigamikið gagn og viðbót fyrir rannsóknina.
Börn Sævars Ciesielski afhenda ráðherra gögn
Börn Sævar Ciesielski, sem var dæmdur fyrir að hafa orðið Guðmundi og Geirfinni að bana, ætla að afhenda Ögmundi Jónassyni, innanríkisráðherra, mikið magn málsskjala og gagna sem tengjast málinu, og voru í vörslu Sævars þegar hann lést. Þau munu afhenda ráðherranum skjölin klukkan eitt í dag
Veigamikil rök fyrir endurupptöku Guðmundar- og Geirfinnsmála
Framburðir sakborninga í svokölluðum Guðmundar- og Geirfinnsmálum voru ýmist falskir eða óáreiðanlegir. Þess vegna standa veigamikil rök til þess að málið verði tekið upp aftur. Þetta er niðurstaða sérfræðingahóps sem hafði það hlutverk að fara yfir gögn í málinu. Hópurinn skilaði skýrslu til Ögmundar Jónassonar í dag.
Ný gögn í Guðmundar- og Geirfinnsmálinu kalla á rannsókn
Einn sakborninganna í Guðmundar- og Geirfinnsmálinu lýsti ítrekað yfir sakleysi sínu í dagbókarfærslum sem hann ritaði á meðan hann sat í einangrun í Síðumúlafangelsinu í tvö ár, 24 ára að aldri. Upplýsingarnar úr dagbókunum hafa aldrei birst opinberlega. Gísli Guðjónsson einn fremsti réttarsálfræðingur í heimi segir nauðsynlegt að rannsaka málið að nýju í ljósi dagbókanna með tilliti til falskra játninga.
Rannsóknina þarf að rannsaka
Skuggi Guðmundar- og Geirfinnsmálsins hefur legið yfir í nærfellt fjóra áratugi. Þótt nærvera þess hafi ekki alltaf verið jafnsterk er þetta mál sem ekki hefur gleymst og ekki getur gleymst vegna þeirrar furðulegu og ömurlegu atburðarásar sem átti sér stað frá því að mönnum datt í hug að tengja saman tvö mannshvörf og búa til úr þeim eitt reyfarakennt glæpamál þar sem nokkur ungmenni sem að sönnu áttu sitt líf á jaðri samfélagsins voru gerð að aðalpersónum.
„Ég hefði ekki komið fram með þessar bækur ef hann væri enn á lífi“
Dóttir Tryggva Rúnars Leifssonar, sakbornings í Guðmundar- og Geirfinnsmálinu, segir sláandi að hafa lesið um hversu einmana faðir hennar var í gæsluvarðhaldinu. Í tvö ár hafi hann staðið einn í baráttunni við lögregluyfirvöld og fangaverði rúmlega tvítugur að aldri. Tilviljun ein hafi ráðið því að dagbækur hans komi fram nú.
Geirfinnsmálið hefði getað eyðilagt ferilinn
Bubbi Morthens talaði opinskátt um Guðmundar- og Geirfinnsmálin í tónleikaferð árið 1983 en fékk slæm viðbrögð. Hann hefur nú samið lag um málin.
Óreiðukennt uppgjör við Geirfinnsmálið
Hvörf er hörð ádeila á íslenskt réttarkerfi og glæpsamlega meðferð yfirvalda í einu stærsta sakamáli íslensku þjóðarinnar sem líður fyrir óreiðukennda framsetningu.
Gögn um Guðmundar- og Geirfinnsmálið fundust í sumar
Gögn um Guðmundar- og Geirfinnsmálið fundust á Þjóðskjalasafni í júlí síðastliðnum. Gögnin tengjast rannsókn málsins og eru meðal annars frá lögreglu og úr sakadómi, segir Arndís Soffía Sigurðardóttir, formaður starfshóps sem innanríkisráðherra fól að skoða málið.
Trúir ekki að málið hafi gerst eins og því er lýst í dómnum
"Þessi atburðir gerðust ekki með þeim hætti sem lýst er í dómnum,“ segir Ragnar Aðalsteinsson, sem reyndi að fá mál Sævars Cisielski endurupptekið fyrir fimmtán árum síðan. Hæstiréttur hafnaði endurupptökunni hinsvegar.
Kannar hug hinna dæmdu til endurupptöku
Ríkissaksóknari spyr þá sem hlutu dóm í Guðmundar- og Geirfinnsmálinu um afstöðu þeirra til endurupptöku málsins. Bara einn hefur svarað en ekki afdráttarlaust. "Breytir svo sem engu um það hvað ég mundi gera,“ segir Ríkissaksóknari.
