Það sem afar mínir kenndu mér um völd Gísli Rafn Ólafsson skrifar 13. september 2021 09:31 Snemma á síðustu öld var Winston Churchill spurður hvers vegna hann hefði skipt um stjórnmálaflokk. Svar hans var á þá leið að sumir skiptu um flokk vegna gildanna sinna, á meðan aðrir skiptu um gildi vegna flokksins síns. Þessi fleyga setning lýsir vel því hversu mikilvæg gildi eru í stjórnmálum. Annað hvort er fólk tilbúið til þess að fórna öllu fyrir frama, völd og flokkinn sinn eða að það stendur með sjálfu sér og hugsjónum sínum. Ég var svo heppinn að fá að kynnast vel báðum öfum mínum, en þeir voru stjórnmálamenn á sitthvorum enda hins pólitíska litrófs, Axel Jónsson og Einar Olgeirsson. Axel var gallharður Sjálfstæðismaður og Einar einn af helstu forkólfum sósíalista. Mörg af þeim gildum sem ég hef byggt mitt líf á get ég rakið til þeirra. Gildin um að vinna þvert á fylkingar og fá fólk til þess að vinna saman að mikilvægum markmiðum er nokkuð sem Axel afi kenndi mér. Gildin um jöfnuð og spillingu valdsins er nokkuð sem Einar afi kenndi mér. Einar og völdin Þrátt fyrir að hafa verið leiðtogi kommúnista og síðar sósíalista á síðustu öld, þá sóttist Einar ekki eftir persónulegum völdum. Sem annar helstu höfunda nýsköpunarstjórnarinnar í kjölfar seinni heimsstyrjaldar kom það mörgum á óvart að hann sóttist ekki eftir ráðherrasæti. Í spjalli mínu við hann á síðustu árum ævi hans, sagði hann mér ástæðuna. Hann talaði um hvernig hinir ýmsu leiðtogar kommúnista og síðar sósíalista gleymdu hugsjónunum um betri heim um leið og þeir fengu völd og titla. Eins og hann orðaði það „í Sovétríkjunum og flestum löndum Austur-Evrópu hefur ekki verið kommúnismi eða sósíalismi í áratugi, þau urðu öll valdagráðugum einræðisherrum að bráð.“ Það er nefnilega ótrúlegt hversu auðvelt það virðist vera fyrir stjórnmálafólk að gleyma gildunum sínum. Eitt nýlegasta dæmið er hvernig Vinstri-Græn hafa sveigt gildi sín, einungis til þess að endurnýja ríkisstjórnarsamstarfið og fá forsætisráðherrastólinn aftur. Slagorð flokksins í ár sýnir vel hvað völdin skipta VG miklu máli: Það skiptir máli hver stjórnar. Sjálfstæðisflokkurinn er lítið skárri og hljómar nú eins og jafnaðarmannaflokkur í aðdraganda kosninga. Framsókn segist nú allt í einu ætla að fjárfesta í fólki, þegar efnahagslegu viðbrögð flokksins við faraldrinum segja allt aðra sögu. Við erum þegar farin að sjá hvernig flokkar eru að afmá sterk gildi sín í leit að atkvæðum - ýmist til að fegra sig eða búa til sérstöðu sem er ekki til staðar - til þess eins að allt falli í sama farið aftur eftir kosningar. Gildin skipta máli Sem kjósandi er erfitt að átta sig á því hvaða stjórnmálafólki og stjórnmálaflokkum er hægt að treysta til þess að standa við gildi sín nú á næstu vikum. Eru gildi eins og mannúð, jöfnuður, borgararéttindi og einstaklingsfrelsi eitthvað sem þú leggur áherslu á? Eru nýsköpun, loftslagsmál, ný stjórnarskrá og bætt útlendingastefna mál sem brenna á þér? Viltu að við sköpum tækifæri fyrir ungt fólk og drögum úr skerðingum til aldraðra og öryrkja? Viltu gjaldfrjálst, öflugt heilbrigðiskerfi og menntakerfi sem stenst kröfur framtíðarinnar? Allt eru þetta atriði sem flokkar hafa mismunandi skoðanir og lausnir á. Mér er ljúft og skylt að benda á að Píratar eru fylgjandi öllu í ofantaldri upptalningu. En mikilvægast er, hvort að stjórnmálafólkið sem skipar þá flokka eru með gildi sem samræmast þessum skoðunum og eru tilbúin að berjast fyrir þeim, óháð því hvort þau séu við völd eða ekki. Kjóstu fólk sem þú treystir til þess að standa fyrir sín gildi, í stað þess að selja þau í skiptum fyrir völd.Ef þú vilt kynna þér grunngildi Pírata, sem við hvikum ekki frá, þá má nálgast þau hér. Að sama skapi má finna kosningastefnuna okkar, sem hvílir á sömu grunngildum, með því að smella hérna. Höfundur skipar 2. sæti framboðslista Pírata í Suðvesturkjördæmi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Gísli Rafn Ólafsson Píratar Skoðun: Kosningar 2021 Alþingiskosningar 2021 Mest lesið Líf eftir afplánun Eva Sóley Kristjánsdóttir Skoðun Þjónn, það er bakslag í beinasoðinu mínu Hlédís Maren Guðmundsdóttir Skoðun Ég hef… Karólína Helga Símonardóttir Skoðun Hvers virði er starfsleyfið okkar? Eva Hauksdóttir,Katrín Sigurðardóttir,Laufey Elísabet Gissurardóttir,Steinunn Bergmann,Þóra Leósdóttir Skoðun Ákall til stjórnvalda - Ekki skattleggja útivist og áhugamál enn frekar Arnar Þór Hafsteinsson Skoðun Er kominn tími til að loka álverinu á Grundartanga og kísilverinu á Húsavík – fyrir framtíð íslands? Sigvaldi Einarsson Skoðun Fáni okkar allra Hörður Lárusson Skoðun Bætum fleiri stólum við borðið Ingibjörg Lilja Þórmundsdóttir Skoðun Mér var sagt að þegja á meðan fréttatíminn var Haukur Brynjarsson Skoðun Séríslensk hávaxtastefna Sigurjón Þórðarson Skoðun Skoðun Skoðun Einu sinni enn Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Skuggahliðar á þéttingu byggðar Þórarinn Hjaltason skrifar Skoðun Er ofbeldi gagnvart eldri borgurum vandamál á Íslandi? Björn Snæbjörnsson,Sigurður Ágúst Sigurðsson skrifar Skoðun Jöfn skipting skulda og eigna í sambúð Sævar Þór Jónsson skrifar Skoðun Samstaða - afl sem breytir samfélaginu Heiða Björg Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Er kominn tími til að loka álverinu á Grundartanga og kísilverinu á Húsavík – fyrir framtíð íslands? Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Ólögleg veðmálastarfsemi á Íslandi Hákon Skúlason skrifar Skoðun Bætum fleiri stólum við borðið Ingibjörg Lilja Þórmundsdóttir skrifar Skoðun Hvers virði er starfsleyfið okkar? Eva Hauksdóttir,Katrín Sigurðardóttir,Laufey Elísabet Gissurardóttir,Steinunn Bergmann,Þóra Leósdóttir skrifar Skoðun Pyrrosar sigur Helgi Tómasson skrifar Skoðun Ákall til stjórnvalda - Ekki skattleggja útivist og áhugamál enn frekar Arnar Þór Hafsteinsson skrifar Skoðun Mér var sagt að þegja á meðan fréttatíminn var Haukur Brynjarsson skrifar Skoðun Allt fyrir Brussel og Nató, hitt reddast einhvern veginn Davíð Bergmann skrifar Skoðun Forljót grá hús Hjalti Andrason skrifar Skoðun Líf eftir afplánun Eva Sóley Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Fáni okkar allra Hörður Lárusson skrifar Skoðun Séríslensk hávaxtastefna Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Leikur að lýðræðinu Ása Valdís Árnadóttir,Björn Kristinn Pálmarsson,Smári Bergmann Kolbeinsson skrifar Skoðun Ég hef… Karólína Helga Símonardóttir skrifar Skoðun Vísindin geta læknað krabbamein en ekki grænmetissafar og kaffistólpípur Dögg Guðmundsdóttir,Guðrún Nanna Egilsdóttir,Vilborg Kolbrún Vilmundardóttir skrifar Skoðun Þöggun, hroki og afneitun voru móttökur Samfylkingarinnar til okkar Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir skrifar Skoðun Er yfirvöldum alveg sama um fólk á bifhjólum? Njáll Gunnlaugsson skrifar Skoðun Ekki mamman í hópnum - leiðtoginn í hópnum Katrín Ásta Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Rannsóknarnefnd styrjalda Gunnar Einarsson skrifar Skoðun Börn eiga ekki heima í fangelsi Tótla I. Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Aðförin að einkabílnum eða bara meira frelsi? Kristín Hrefna Halldórsdóttir skrifar Skoðun Kvöld sem er ekki bara fyrir börnin Alicja Lei skrifar Skoðun Verkakonur samtímans – og nýtt skeið í kvennabaráttu! Guðrún Margrét Guðmundsdóttir,Aleksandra Leonardsdóttir skrifar Skoðun Málið er dautt (A Modest Proposal) skrifar Skoðun Femínísk utanríkisstefna: aukin samstaða og aðgerðir Guillaume Bazard skrifar Sjá meira
Snemma á síðustu öld var Winston Churchill spurður hvers vegna hann hefði skipt um stjórnmálaflokk. Svar hans var á þá leið að sumir skiptu um flokk vegna gildanna sinna, á meðan aðrir skiptu um gildi vegna flokksins síns. Þessi fleyga setning lýsir vel því hversu mikilvæg gildi eru í stjórnmálum. Annað hvort er fólk tilbúið til þess að fórna öllu fyrir frama, völd og flokkinn sinn eða að það stendur með sjálfu sér og hugsjónum sínum. Ég var svo heppinn að fá að kynnast vel báðum öfum mínum, en þeir voru stjórnmálamenn á sitthvorum enda hins pólitíska litrófs, Axel Jónsson og Einar Olgeirsson. Axel var gallharður Sjálfstæðismaður og Einar einn af helstu forkólfum sósíalista. Mörg af þeim gildum sem ég hef byggt mitt líf á get ég rakið til þeirra. Gildin um að vinna þvert á fylkingar og fá fólk til þess að vinna saman að mikilvægum markmiðum er nokkuð sem Axel afi kenndi mér. Gildin um jöfnuð og spillingu valdsins er nokkuð sem Einar afi kenndi mér. Einar og völdin Þrátt fyrir að hafa verið leiðtogi kommúnista og síðar sósíalista á síðustu öld, þá sóttist Einar ekki eftir persónulegum völdum. Sem annar helstu höfunda nýsköpunarstjórnarinnar í kjölfar seinni heimsstyrjaldar kom það mörgum á óvart að hann sóttist ekki eftir ráðherrasæti. Í spjalli mínu við hann á síðustu árum ævi hans, sagði hann mér ástæðuna. Hann talaði um hvernig hinir ýmsu leiðtogar kommúnista og síðar sósíalista gleymdu hugsjónunum um betri heim um leið og þeir fengu völd og titla. Eins og hann orðaði það „í Sovétríkjunum og flestum löndum Austur-Evrópu hefur ekki verið kommúnismi eða sósíalismi í áratugi, þau urðu öll valdagráðugum einræðisherrum að bráð.“ Það er nefnilega ótrúlegt hversu auðvelt það virðist vera fyrir stjórnmálafólk að gleyma gildunum sínum. Eitt nýlegasta dæmið er hvernig Vinstri-Græn hafa sveigt gildi sín, einungis til þess að endurnýja ríkisstjórnarsamstarfið og fá forsætisráðherrastólinn aftur. Slagorð flokksins í ár sýnir vel hvað völdin skipta VG miklu máli: Það skiptir máli hver stjórnar. Sjálfstæðisflokkurinn er lítið skárri og hljómar nú eins og jafnaðarmannaflokkur í aðdraganda kosninga. Framsókn segist nú allt í einu ætla að fjárfesta í fólki, þegar efnahagslegu viðbrögð flokksins við faraldrinum segja allt aðra sögu. Við erum þegar farin að sjá hvernig flokkar eru að afmá sterk gildi sín í leit að atkvæðum - ýmist til að fegra sig eða búa til sérstöðu sem er ekki til staðar - til þess eins að allt falli í sama farið aftur eftir kosningar. Gildin skipta máli Sem kjósandi er erfitt að átta sig á því hvaða stjórnmálafólki og stjórnmálaflokkum er hægt að treysta til þess að standa við gildi sín nú á næstu vikum. Eru gildi eins og mannúð, jöfnuður, borgararéttindi og einstaklingsfrelsi eitthvað sem þú leggur áherslu á? Eru nýsköpun, loftslagsmál, ný stjórnarskrá og bætt útlendingastefna mál sem brenna á þér? Viltu að við sköpum tækifæri fyrir ungt fólk og drögum úr skerðingum til aldraðra og öryrkja? Viltu gjaldfrjálst, öflugt heilbrigðiskerfi og menntakerfi sem stenst kröfur framtíðarinnar? Allt eru þetta atriði sem flokkar hafa mismunandi skoðanir og lausnir á. Mér er ljúft og skylt að benda á að Píratar eru fylgjandi öllu í ofantaldri upptalningu. En mikilvægast er, hvort að stjórnmálafólkið sem skipar þá flokka eru með gildi sem samræmast þessum skoðunum og eru tilbúin að berjast fyrir þeim, óháð því hvort þau séu við völd eða ekki. Kjóstu fólk sem þú treystir til þess að standa fyrir sín gildi, í stað þess að selja þau í skiptum fyrir völd.Ef þú vilt kynna þér grunngildi Pírata, sem við hvikum ekki frá, þá má nálgast þau hér. Að sama skapi má finna kosningastefnuna okkar, sem hvílir á sömu grunngildum, með því að smella hérna. Höfundur skipar 2. sæti framboðslista Pírata í Suðvesturkjördæmi.
Hvers virði er starfsleyfið okkar? Eva Hauksdóttir,Katrín Sigurðardóttir,Laufey Elísabet Gissurardóttir,Steinunn Bergmann,Þóra Leósdóttir Skoðun
Ákall til stjórnvalda - Ekki skattleggja útivist og áhugamál enn frekar Arnar Þór Hafsteinsson Skoðun
Er kominn tími til að loka álverinu á Grundartanga og kísilverinu á Húsavík – fyrir framtíð íslands? Sigvaldi Einarsson Skoðun
Skoðun Er ofbeldi gagnvart eldri borgurum vandamál á Íslandi? Björn Snæbjörnsson,Sigurður Ágúst Sigurðsson skrifar
Skoðun Er kominn tími til að loka álverinu á Grundartanga og kísilverinu á Húsavík – fyrir framtíð íslands? Sigvaldi Einarsson skrifar
Skoðun Hvers virði er starfsleyfið okkar? Eva Hauksdóttir,Katrín Sigurðardóttir,Laufey Elísabet Gissurardóttir,Steinunn Bergmann,Þóra Leósdóttir skrifar
Skoðun Ákall til stjórnvalda - Ekki skattleggja útivist og áhugamál enn frekar Arnar Þór Hafsteinsson skrifar
Skoðun Leikur að lýðræðinu Ása Valdís Árnadóttir,Björn Kristinn Pálmarsson,Smári Bergmann Kolbeinsson skrifar
Skoðun Vísindin geta læknað krabbamein en ekki grænmetissafar og kaffistólpípur Dögg Guðmundsdóttir,Guðrún Nanna Egilsdóttir,Vilborg Kolbrún Vilmundardóttir skrifar
Skoðun Þöggun, hroki og afneitun voru móttökur Samfylkingarinnar til okkar Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir skrifar
Skoðun Verkakonur samtímans – og nýtt skeið í kvennabaráttu! Guðrún Margrét Guðmundsdóttir,Aleksandra Leonardsdóttir skrifar
Hvers virði er starfsleyfið okkar? Eva Hauksdóttir,Katrín Sigurðardóttir,Laufey Elísabet Gissurardóttir,Steinunn Bergmann,Þóra Leósdóttir Skoðun
Ákall til stjórnvalda - Ekki skattleggja útivist og áhugamál enn frekar Arnar Þór Hafsteinsson Skoðun
Er kominn tími til að loka álverinu á Grundartanga og kísilverinu á Húsavík – fyrir framtíð íslands? Sigvaldi Einarsson Skoðun