Herforingjar ræddu mögulega notkun kjarnorkuvopna Samúel Karl Ólason skrifar 2. nóvember 2022 10:45 Úkraínskir hermenn skjóta á Rússa í austurhluta landsins. GettY/Wolfgang Schwan Æðstu leiðtogar rússneska hersins ræddu mögulega notkun smárra kjarnorkuvopna í Úkraínu og hvort rússneski herinn gæti gagnast á því. Umræðan leiddi til aukinna áhyggja í Bandaríkjunum og víðar og þykir til marks um að Rússar séu verulega ósáttir við gang „sértæku hernaðaraðgerðarinnar“ svokölluðu. Kjarnorkuvopn af þessu tagi eru hönnuð til að vera notuð á víglínum og voru þróuð á tímum Sovétríkjanna til að brjóta leið fyrir sovéska herinn í gegnum varnir Atlantshafsbandalagsins, andstætt stærri kjarnorkuvopnum sem hönnuð eru til að granda borgum og iðnaðarmiðstöðum. Rússar eru taldir eiga um tvö þúsund lítil kjarnorkuvopn en þessi tegund vopna hefur aldrei verið notuð í átökum. Hægt er að skjóta þeim með hefðbundnum eldflaugum eða jafnvel með stórskotaliðsvopnum. Bandaríkjamenn komust á snoðir um þessar umræður um miðjan október, samkvæmt heimildarmönnum New York Times, og leiddu þær til aukinna áhyggja en á sama tíma héldu Rússar því fram að Úkraínumenn ætluðu að sprengja frumstæða kjarnorkusprengju í Úkraínu. Síðan þá hefur dregið verulega úr áhyggjum Bandaríkjamanna. Hafa minni áhyggjur Þrátt fyrir umræðuna segjast Bandaríkjamenn ekki hafa séð nein ummerki um það að Rússar hafi á einhverjum tímapunkti undirbúið notkun kjarnorkuvopna. Þá hringdu bandarískir embættismenn í rússneska og ræddu við þá en meðal annars töluðu varnarmálaráðherra ríkjanna tvisvar sinnum saman. Þessi símtöl eru sögð hafa dregið úr áhyggjum Bandaríkjamanna. Nýleg ræða Vladimírs Pútíns, forseta Rússlands, þar sem hann sagði ríkisstjórn sína ekki sjá nokkurn tilgang í því að nota kjarnorkuvopn í Úkraínu, hefur einnig leitt til minni áhyggja vestanhafs. Hann kom ekki að viðræðum leiðtoga hersins um notkun kjarnorkuvopna, svo vitað sé. Hann er eini maðurinn í Rússlandi sem gæti tekið ákvörðun um notkun kjarnorkuvopna, samkvæmt NYT. Evrópskur embættismaður sagði ræðu Pútíns vera í takt við fyrri hegðun Pútíns. Hann hefði oft aukið spennu viljandi, fylgst með viðbrögðum Vesturlanda og dregið svo í land. Pútín sagði í áðurnefndri ræðu að innrásin í Úkraínu væri á áætlun og sagðist ekki hafa vanmetið Úkraínu. Upprunalega reyndu Rússar að hernema Kænugarð, höfuðborg Úkraínu, og ætluðu að ná allri Svartahafsströnd landsins á sitt vald. Það mistókst þó og síðan þá hafa Rússar dregið úr markmiðum sínum í nokkrum áföngum. Nú eru hersveitir Rússlands víðast hvar í varnarstöðu á víglínunum í Úkraínu. Búast við átökum næstu vikurnar Úkraínumenn hafa á undanförnum vikum sótt fram gegn Rússum bæði í Kherson-héraði í suðri og í austurhluta Úkraínu. Umfangsmikil herkvaðning í Rússlandi hefur gert rússneskum herforingjum kleift að senda tugi þúsunda manna á víglínurnar í Úkraínu. Þeir hermenn eru lítið þjálfaðir en geta verið notaðir til að fylla upp í göt í vörnum Rússa og hjálpað þeim að halda þeim svæðum sem Rússar hafa hernumið í Úkraínu. Sérfræðingar búast við því að bardagar muni halda áfram næstu vikurnar en með vetrinum muni átökin minnka, þar til vorar á ný. Þangað til veturinn kemur er búist við hörðum átökum í Kherson-héraði en þar reyna Úkraínumenn að reka Rússa frá vesturbakka Dniproár. Leppstjórar Rússlands í suðurhluta Úkraínu hafa tilkynnt að fleiri íbúar verði fluttir frá Kherson-héraði en þegar hefur verið gert. Umræddir íbúar búa við austurbakka árinnar en mögulegt er að Rússar ætli sér að láta hermenn búa í húsum fólksins í vetur. Sjá einnig: 75 ára kona barin, skorin og nauðgað Ráðamenn í Rússlandi lýstu því nýverið yfir að þeir myndu slíta sig frá kornsamkomulaginu svokallaða eftir að Úkraínumenn gerðu árás á nokkur skip í Svartahafsflota Rússlands og þar á meðal nýtt flaggskip Rússa í Svartahafi. Úkraínumenn héldu þrátt fyrir það áfram að senda kornskip frá Odessa. Flutningaskip, og þar á meðal skip sem bera korn frá Úkraínu, bíða skoðunar við höfnina í Istanbúl.Getty/Chris McGrath Þá tilkynntu Rússar óvænt í morgun að kornsamkomulagið stæði enn. Tyrkir og Sameinuðu þjóðirnar hafa komið að samkomulaginu, sem hefur gert Úkraínumönnum kleift að flytja mikið magn korns en samkomulagið er talið talið hafa átt stóran hlut í lækkandi matvælaverði á heimsvísu síðustu mánuði. Sjá einnig: Rússar slíta sig frá kornsamkomulaginu vegna árásar við Krímskaga Blaðamaður Wall Street Journal segir að Rússar hafi staðið frammi fyrir tveimur kostum vegna þess að Úkraínumenn, Tyrkir og SÞ hafi haldið áfram að flytja korn frá Odessa. Þeir kostir hafi verið að sökkva annað hvort farmskipum ríkja sem hafa ekki komið að átökunum í Úkraínu eða hætta við að slíta samkomulaginu. Hann segir Pútín hafa valið seinni kostinn. Russia withdrew from the grain deal 4 days ago. The UN, Turkey and Ukraine called Moscow s bluff, continuing the ship convoys regardless. Faced with the choice of sinking third-country merchant ships or an embarrassing climbdown, Putin chose a climbdown. https://t.co/Wvwat7m00p— Yaroslav Trofimov (@yarotrof) November 2, 2022 Úkraína Innrás Rússa í Úkraínu Rússland Hernaður Bandaríkin Tengdar fréttir Biden tekur olíufélögin á beinið fyrir svívirðilegan gróða Bandaríkjaforseti segir olíufélögin græða svívirðilega á kostnað tugmilljóna manna sem þjáist vegna stríðsins í Úkraínu. Þau hafi brugðist samfélaginu á sama tíma og þau maki krókinn. Auki þau ekki framleiðsluna og lækki verð til neytenda geti þau búist við að skattahækkunum og öðrum aðgerðum. 1. nóvember 2022 19:21 Pútín segir að frestun samnings um kornútflutning sé tímabundin Vladimír Pútín Rússlandsforseti segir að Rússar hafi ákveðið að frysta samning sem gerður var um að flutningaskip fái að flytja korn frá Úkraínu um svartahaf. 1. nóvember 2022 08:56 Bandaríkjaforseti missti stjórn á skapi sínu í símtali við Selenskíj Joe Biden Bandaríkjaforseti missti stjórn á skapi sínu þegar hann ræddi við Vólódímír Selenskíj forseta Úkraínu fyrr á árinu. Selenskíj á að hafa beðið Biden um frekari fjárstuðning og er Biden sagður hafa orðið pirraður. 31. október 2022 19:33 Leðjutímabil hafi áhrif á frammistöðu í stríðinu Íbúi í Kænugarði segir að magn sprenginga sem urðu á svæðinu í morgun sé svar Rússa við árás Úkraínumanna á Svartahafsflotann. Úkraínumenn séu enn í mikilli sókn en veðurfar hafi nú áhrif á frammistöðu beggja ríkja. 31. október 2022 13:00 Neyðarskömmtun víða í gildi eftir umfangsmiklar loftárásir Rússa Loftvarnaflautur fóru í gang og sprengingar heyrðust víða um Úkraínu í morgun. Íbúar voru hvattir til að leita skjóls, meðal annars í Kænugarði og á að minnsta kosti tíu öðrum svæðum. 31. október 2022 11:45 Mest lesið Dó fjórum árum eftir að hún hvarf Innlent Kosningavaktin: Íslendingar ganga að kjörborðinu Innlent Mestu virkjanaframkvæmdir í sögu Grænlands framundan Erlent Baráttan hafin á TikTok: Traktor í Skeifunni, kaldar kveðjur og endurkoma Innlent Missti stjórn á bílnum þegar klæðingin umvafði dekkin Innlent Hætta sem sáttasemjarar í deilu Ísraela og Hamas Fréttir Allt of margir með hugann annars staðar í umferðinni Innlent Stærsti skjálftinn við Öskju frá ársbyrjun 2022 Innlent Trump vann öll sveifluríkin Erlent Óeirðir í Valensía og kallað eftir afsögn ráðamanna Erlent Fleiri fréttir Trump vann öll sveifluríkin Mestu virkjanaframkvæmdir í sögu Grænlands framundan Óeirðir í Valensía og kallað eftir afsögn ráðamanna „Ég bjóst aldrei við að þetta myndi gerast“ Ákærður fyrir ráðabrugg um að ráða Trump af dögum Fundu morðingja puttaferðalangs fimmtíu árum síðar Samstaða í Færeyjum um að bjóða út Suðureyjargöng Hverfa aftur til fortíðar vegna gervihnattatruflana Rússa Pútín óskar Trump til hamingju Yfirmaður COP29 sagður hafa reynt að selja jarðefnaeldsneyti Ráðist á ísraelska stuðningsmenn í Amsterdam Trump velur starfsmannastjóra úr innstu röðum Spennuþrungin barátta um fulltrúadeildina Þrír handteknir vegna dauða Liam Payne Vilja banna 16 ára og yngri að nota samfélagsmiðla Fundu ellefu lík í yfirgefnum pallbíll Ávarp Bidens: „Þú getur ekki elskað nágranna þinn bara þegar þið eruð sammála“ Vill taka vantraustið fyrir strax Engin furða að verkafólk hafi snúið baki við Demókrataflokknum Ríkissjórn Scholz er sprungin Óskaði Trump til hamingju og ítrekaði friðsamleg valdaskipti Ríkisstjórn Scholz á barmi þess að springa Harris búin að hringja í Trump og undirbýr ávarp Óttast verulegt bakslag á mörgum vígstöðvum Baráttan um Bandaríkin: Donald Trump verður forseti, og hvað svo? Þjóðarleiðtogar kasta kveðju á Trump Trump lýsir yfir sigri: Guð hafi bjargað honum svo hann gæti bjargað Ameríku Andstæðingar þungunarrofs unnu í Flórída Donald Trump forseti á nýjan leik Mikill fögnuður hjá Trump-liðum Sjá meira
Kjarnorkuvopn af þessu tagi eru hönnuð til að vera notuð á víglínum og voru þróuð á tímum Sovétríkjanna til að brjóta leið fyrir sovéska herinn í gegnum varnir Atlantshafsbandalagsins, andstætt stærri kjarnorkuvopnum sem hönnuð eru til að granda borgum og iðnaðarmiðstöðum. Rússar eru taldir eiga um tvö þúsund lítil kjarnorkuvopn en þessi tegund vopna hefur aldrei verið notuð í átökum. Hægt er að skjóta þeim með hefðbundnum eldflaugum eða jafnvel með stórskotaliðsvopnum. Bandaríkjamenn komust á snoðir um þessar umræður um miðjan október, samkvæmt heimildarmönnum New York Times, og leiddu þær til aukinna áhyggja en á sama tíma héldu Rússar því fram að Úkraínumenn ætluðu að sprengja frumstæða kjarnorkusprengju í Úkraínu. Síðan þá hefur dregið verulega úr áhyggjum Bandaríkjamanna. Hafa minni áhyggjur Þrátt fyrir umræðuna segjast Bandaríkjamenn ekki hafa séð nein ummerki um það að Rússar hafi á einhverjum tímapunkti undirbúið notkun kjarnorkuvopna. Þá hringdu bandarískir embættismenn í rússneska og ræddu við þá en meðal annars töluðu varnarmálaráðherra ríkjanna tvisvar sinnum saman. Þessi símtöl eru sögð hafa dregið úr áhyggjum Bandaríkjamanna. Nýleg ræða Vladimírs Pútíns, forseta Rússlands, þar sem hann sagði ríkisstjórn sína ekki sjá nokkurn tilgang í því að nota kjarnorkuvopn í Úkraínu, hefur einnig leitt til minni áhyggja vestanhafs. Hann kom ekki að viðræðum leiðtoga hersins um notkun kjarnorkuvopna, svo vitað sé. Hann er eini maðurinn í Rússlandi sem gæti tekið ákvörðun um notkun kjarnorkuvopna, samkvæmt NYT. Evrópskur embættismaður sagði ræðu Pútíns vera í takt við fyrri hegðun Pútíns. Hann hefði oft aukið spennu viljandi, fylgst með viðbrögðum Vesturlanda og dregið svo í land. Pútín sagði í áðurnefndri ræðu að innrásin í Úkraínu væri á áætlun og sagðist ekki hafa vanmetið Úkraínu. Upprunalega reyndu Rússar að hernema Kænugarð, höfuðborg Úkraínu, og ætluðu að ná allri Svartahafsströnd landsins á sitt vald. Það mistókst þó og síðan þá hafa Rússar dregið úr markmiðum sínum í nokkrum áföngum. Nú eru hersveitir Rússlands víðast hvar í varnarstöðu á víglínunum í Úkraínu. Búast við átökum næstu vikurnar Úkraínumenn hafa á undanförnum vikum sótt fram gegn Rússum bæði í Kherson-héraði í suðri og í austurhluta Úkraínu. Umfangsmikil herkvaðning í Rússlandi hefur gert rússneskum herforingjum kleift að senda tugi þúsunda manna á víglínurnar í Úkraínu. Þeir hermenn eru lítið þjálfaðir en geta verið notaðir til að fylla upp í göt í vörnum Rússa og hjálpað þeim að halda þeim svæðum sem Rússar hafa hernumið í Úkraínu. Sérfræðingar búast við því að bardagar muni halda áfram næstu vikurnar en með vetrinum muni átökin minnka, þar til vorar á ný. Þangað til veturinn kemur er búist við hörðum átökum í Kherson-héraði en þar reyna Úkraínumenn að reka Rússa frá vesturbakka Dniproár. Leppstjórar Rússlands í suðurhluta Úkraínu hafa tilkynnt að fleiri íbúar verði fluttir frá Kherson-héraði en þegar hefur verið gert. Umræddir íbúar búa við austurbakka árinnar en mögulegt er að Rússar ætli sér að láta hermenn búa í húsum fólksins í vetur. Sjá einnig: 75 ára kona barin, skorin og nauðgað Ráðamenn í Rússlandi lýstu því nýverið yfir að þeir myndu slíta sig frá kornsamkomulaginu svokallaða eftir að Úkraínumenn gerðu árás á nokkur skip í Svartahafsflota Rússlands og þar á meðal nýtt flaggskip Rússa í Svartahafi. Úkraínumenn héldu þrátt fyrir það áfram að senda kornskip frá Odessa. Flutningaskip, og þar á meðal skip sem bera korn frá Úkraínu, bíða skoðunar við höfnina í Istanbúl.Getty/Chris McGrath Þá tilkynntu Rússar óvænt í morgun að kornsamkomulagið stæði enn. Tyrkir og Sameinuðu þjóðirnar hafa komið að samkomulaginu, sem hefur gert Úkraínumönnum kleift að flytja mikið magn korns en samkomulagið er talið talið hafa átt stóran hlut í lækkandi matvælaverði á heimsvísu síðustu mánuði. Sjá einnig: Rússar slíta sig frá kornsamkomulaginu vegna árásar við Krímskaga Blaðamaður Wall Street Journal segir að Rússar hafi staðið frammi fyrir tveimur kostum vegna þess að Úkraínumenn, Tyrkir og SÞ hafi haldið áfram að flytja korn frá Odessa. Þeir kostir hafi verið að sökkva annað hvort farmskipum ríkja sem hafa ekki komið að átökunum í Úkraínu eða hætta við að slíta samkomulaginu. Hann segir Pútín hafa valið seinni kostinn. Russia withdrew from the grain deal 4 days ago. The UN, Turkey and Ukraine called Moscow s bluff, continuing the ship convoys regardless. Faced with the choice of sinking third-country merchant ships or an embarrassing climbdown, Putin chose a climbdown. https://t.co/Wvwat7m00p— Yaroslav Trofimov (@yarotrof) November 2, 2022
Úkraína Innrás Rússa í Úkraínu Rússland Hernaður Bandaríkin Tengdar fréttir Biden tekur olíufélögin á beinið fyrir svívirðilegan gróða Bandaríkjaforseti segir olíufélögin græða svívirðilega á kostnað tugmilljóna manna sem þjáist vegna stríðsins í Úkraínu. Þau hafi brugðist samfélaginu á sama tíma og þau maki krókinn. Auki þau ekki framleiðsluna og lækki verð til neytenda geti þau búist við að skattahækkunum og öðrum aðgerðum. 1. nóvember 2022 19:21 Pútín segir að frestun samnings um kornútflutning sé tímabundin Vladimír Pútín Rússlandsforseti segir að Rússar hafi ákveðið að frysta samning sem gerður var um að flutningaskip fái að flytja korn frá Úkraínu um svartahaf. 1. nóvember 2022 08:56 Bandaríkjaforseti missti stjórn á skapi sínu í símtali við Selenskíj Joe Biden Bandaríkjaforseti missti stjórn á skapi sínu þegar hann ræddi við Vólódímír Selenskíj forseta Úkraínu fyrr á árinu. Selenskíj á að hafa beðið Biden um frekari fjárstuðning og er Biden sagður hafa orðið pirraður. 31. október 2022 19:33 Leðjutímabil hafi áhrif á frammistöðu í stríðinu Íbúi í Kænugarði segir að magn sprenginga sem urðu á svæðinu í morgun sé svar Rússa við árás Úkraínumanna á Svartahafsflotann. Úkraínumenn séu enn í mikilli sókn en veðurfar hafi nú áhrif á frammistöðu beggja ríkja. 31. október 2022 13:00 Neyðarskömmtun víða í gildi eftir umfangsmiklar loftárásir Rússa Loftvarnaflautur fóru í gang og sprengingar heyrðust víða um Úkraínu í morgun. Íbúar voru hvattir til að leita skjóls, meðal annars í Kænugarði og á að minnsta kosti tíu öðrum svæðum. 31. október 2022 11:45 Mest lesið Dó fjórum árum eftir að hún hvarf Innlent Kosningavaktin: Íslendingar ganga að kjörborðinu Innlent Mestu virkjanaframkvæmdir í sögu Grænlands framundan Erlent Baráttan hafin á TikTok: Traktor í Skeifunni, kaldar kveðjur og endurkoma Innlent Missti stjórn á bílnum þegar klæðingin umvafði dekkin Innlent Hætta sem sáttasemjarar í deilu Ísraela og Hamas Fréttir Allt of margir með hugann annars staðar í umferðinni Innlent Stærsti skjálftinn við Öskju frá ársbyrjun 2022 Innlent Trump vann öll sveifluríkin Erlent Óeirðir í Valensía og kallað eftir afsögn ráðamanna Erlent Fleiri fréttir Trump vann öll sveifluríkin Mestu virkjanaframkvæmdir í sögu Grænlands framundan Óeirðir í Valensía og kallað eftir afsögn ráðamanna „Ég bjóst aldrei við að þetta myndi gerast“ Ákærður fyrir ráðabrugg um að ráða Trump af dögum Fundu morðingja puttaferðalangs fimmtíu árum síðar Samstaða í Færeyjum um að bjóða út Suðureyjargöng Hverfa aftur til fortíðar vegna gervihnattatruflana Rússa Pútín óskar Trump til hamingju Yfirmaður COP29 sagður hafa reynt að selja jarðefnaeldsneyti Ráðist á ísraelska stuðningsmenn í Amsterdam Trump velur starfsmannastjóra úr innstu röðum Spennuþrungin barátta um fulltrúadeildina Þrír handteknir vegna dauða Liam Payne Vilja banna 16 ára og yngri að nota samfélagsmiðla Fundu ellefu lík í yfirgefnum pallbíll Ávarp Bidens: „Þú getur ekki elskað nágranna þinn bara þegar þið eruð sammála“ Vill taka vantraustið fyrir strax Engin furða að verkafólk hafi snúið baki við Demókrataflokknum Ríkissjórn Scholz er sprungin Óskaði Trump til hamingju og ítrekaði friðsamleg valdaskipti Ríkisstjórn Scholz á barmi þess að springa Harris búin að hringja í Trump og undirbýr ávarp Óttast verulegt bakslag á mörgum vígstöðvum Baráttan um Bandaríkin: Donald Trump verður forseti, og hvað svo? Þjóðarleiðtogar kasta kveðju á Trump Trump lýsir yfir sigri: Guð hafi bjargað honum svo hann gæti bjargað Ameríku Andstæðingar þungunarrofs unnu í Flórída Donald Trump forseti á nýjan leik Mikill fögnuður hjá Trump-liðum Sjá meira
Biden tekur olíufélögin á beinið fyrir svívirðilegan gróða Bandaríkjaforseti segir olíufélögin græða svívirðilega á kostnað tugmilljóna manna sem þjáist vegna stríðsins í Úkraínu. Þau hafi brugðist samfélaginu á sama tíma og þau maki krókinn. Auki þau ekki framleiðsluna og lækki verð til neytenda geti þau búist við að skattahækkunum og öðrum aðgerðum. 1. nóvember 2022 19:21
Pútín segir að frestun samnings um kornútflutning sé tímabundin Vladimír Pútín Rússlandsforseti segir að Rússar hafi ákveðið að frysta samning sem gerður var um að flutningaskip fái að flytja korn frá Úkraínu um svartahaf. 1. nóvember 2022 08:56
Bandaríkjaforseti missti stjórn á skapi sínu í símtali við Selenskíj Joe Biden Bandaríkjaforseti missti stjórn á skapi sínu þegar hann ræddi við Vólódímír Selenskíj forseta Úkraínu fyrr á árinu. Selenskíj á að hafa beðið Biden um frekari fjárstuðning og er Biden sagður hafa orðið pirraður. 31. október 2022 19:33
Leðjutímabil hafi áhrif á frammistöðu í stríðinu Íbúi í Kænugarði segir að magn sprenginga sem urðu á svæðinu í morgun sé svar Rússa við árás Úkraínumanna á Svartahafsflotann. Úkraínumenn séu enn í mikilli sókn en veðurfar hafi nú áhrif á frammistöðu beggja ríkja. 31. október 2022 13:00
Neyðarskömmtun víða í gildi eftir umfangsmiklar loftárásir Rússa Loftvarnaflautur fóru í gang og sprengingar heyrðust víða um Úkraínu í morgun. Íbúar voru hvattir til að leita skjóls, meðal annars í Kænugarði og á að minnsta kosti tíu öðrum svæðum. 31. október 2022 11:45