Átta ára börn velti fyrir sér hugtökum úr ofbeldisfullu klámi Erla Björg Gunnarsdóttir skrifar 20. september 2023 15:55 Þóra Geirlaug og Hilja eru kynfræðslukennarar og samdi Hilja kennsluleiðbeiningar með kennslubókinni umdeildu. Guðrún Ágústa er aftur á móti gagnrýnin á bókina og segir hana of grófa fyrir svo ung börn. Vísir/Einar Kynfræðslukennarar í grunnskóla segja að strax í þriðja bekk séu börn búin að sjá hluti á samfélagsmiðlum og á netinu sem þarfnist útskýringa. Það sé gert með fræðslu. Umdeild kynfræðslubók fyrir 7-10 ára börn var til umræðu í Pallborðinu á Vísi. „Það eru nokkur dæmi um fólk sem ræðst inn í grunnskóla, hótar kennurum og sakar þá um barnaníð. Það er mjög alvarlegt og slæmt að fólk sem er að sinna vinnu sinni sitji undir svona hótunum,“ sagði Þóra Geirlaug Bjartmarsdóttir kynfræðslukennari um umræðuna sem hefur verið í samfélaginu síðustu daga um bókina umdeildu. Ítrekaði hún að um fleiri en eitt atvik væri um að ræða og benti á að nemendur hennar væru „sjokkeraðir“ á umræðunni enda hafi ungt fólk síðustu misseri kallað eftir aukinni kynfræðslu og að fá hana fyrr á skólagöngunni. Nemendur skilji ekkert í uppþoti foreldra. Mega börnin ekki prófa sig áfram sjálf? Guðrún Ágústa Ágústsdóttir, uppeldis-, fíkni- og fjölskyldufræðingur er ein þeirra sem finnst sum af þeim efnistökum sem koma fram í bókinni ekki hæfa svo ungum börnum en bókin er kennd í 1. – 4. bekk. Sérstaklega ekki kaflar um sjálfssnertingu eða sjálfsfróun og endaþarm. Sagðist hún hafa fengið skilaboð frá foreldrum sem þakki henni fyrir að tjá sig um efni bókarinnar þar sem þeir þori það ekki sjálfir. „Ég las í gegnum bókina og var brugðið. Ég hugsaði hvernig þetta hafi getað farið í gegnum allt kerfið hjá Menntamálastofnun, af hverju mótmælti enginn? Mætti enginn til vinnu þennan dag? Af hverju þarf að ræða kynlíf sérstaklega? Kemur þetta ekki bara „organic“? Mega börnin ekki prófa sig áfram sjálf? Einhvern veginn fundum við öll út úr þessu,“ sagði hún þegar hún gagnrýndi grófleika bókarinnar. Hilja Guðmundsdóttir er höfundur kennsluleiðbeininga með bókinni og útskýrði að þessi bók væri ekki eingöngu um líffræði heldur væri verið að fjalla um hugtakið kynlíf, líf kynjanna, samlíf og samskipti en ekki verið að kenna börnum samfarir. „Kynfræðsla snýr að sjálfinu og samskiptum. Kennari er með pdf-formið af bókinni og stýrir síðan hvað nemendur skoða. Sjö ára barn fær ekki bara bókina í hendurnar.“ Hilja bætir við að kennarar hafi menntun og fagmennskuna til að velja námsefni við hæfi. „Við dembum okkur ekki í umræðu um sjálfsfróun við börn einn, tveir og bingó. Það er rætt um rými, mörk og einkastaði áður en kemur að sjálfsfróun. Finnst ekki hlutverk skólans að kenna börnum kynlíf Þóra tekur undir orð Hilju og bætir við að eftir að hafa starfað með börnum í þrettán ár þá sé rík þörf fyrir þessa bók, bæði vegna klámvæðingar en einnig þar sem samfélagið hafi breyst mikið. „Það er hávær umræða um kynferðisofbeldi og annað sem áður var ekki talað um. Þessi bók hjálpar okkur að ræða við ung börn um mörk og virðingu.“ Kaflinn um sjálfsfróun hefur farið sérstaklega fyrir brjóstið á einhverjum foreldrum í bókinni Kyn, kynlíf og allt hitt Guðrún Ágústa spyr af hverju það sé hlutverk menntastofnana að ræða kynlíf. Hvort það sé ekki betra að skólinn einbeiti sér að forvörnum í aukinni klámvæðingu og aðgangi barna að netinu. „Fá tölvunarfræðinga til að kenna foreldrum að loka fyrir klámsíður. Er ekki meira vit í að fyrirbyggja en að opna allar dyr?“ spyr Guðrún. Nafnlausar spurningar um klám Hilja og Þóra sem báðar hafa mikla reynslu af kynfræðslu benda á að ýmsar spurningar vakni hjá börnum og ekki öll börn geti leitað til foreldra sinna. „Börn eru að meðaltali ellefu ára þegar þau sjá klám í fyrsta skipti,“ segir Þóra. „Frá upphafi skólagöngu er mikilvægt að þau viti hvað er í lagi og hvað er ekki í lagi. Kynslóðir á undan hafa káfað sig áfram í myrkrinu og hafa óþarflega margir beðið skaða af. Vonandi með þessari fræðslu byggjum við gegn því. Við sjáum það líka á nafnlausu spurningunum sem koma frá börnunum í lok kynfræðslutíma að þau eru að velta fyrir sér hugtökum úr ofbeldisfullu klámi.“ Hilja bætir við að akurinn sé ekki óplægður lengur, ákveðnar hugmyndir séu komnar í huga barnanna sem fullorðna fólkið átti sig ekki á. „Sú kynfræðsla sem kennd er í skólunum er ekki sú kynfræðsla sem fólk heldur.“ Skóla - og menntamál Börn og uppeldi Grunnskólar Pallborðið Klám Kynlíf Mest lesið Leita leiða til að kveða ranglega útgefnar sektir í kútinn Fréttir „Það nægir ekki ESB að rústa eigin iðnaðarframleiðslu“ Innlent „Góðu fréttirnar eru að það sem hann segir skiptir engu máli“ Erlent Vill bjóða borgarstjóra í vöfflukaffi eftir deilurnar Innlent Skógasafn vill Gunnfaxa en beðið svara eigenda Innlent Ósammála Náttúrufræðistofnun og segja veiðar á lunda forsvaranlegar Innlent Mikið viðbragð vegna umferðarslyss Innlent Uppsagnir sjómanna í Grindavík: „Hvenær er nóg, nóg?“ Innlent Áfram gýs úr einum gýg Innlent Epstein-skjölin og Trump: Eitthvað virðist rotið í Danaveldi Erlent Fleiri fréttir Reyndist fjölmennt matarboð „þar sem gleðin var við völd“ Skógasafn vill Gunnfaxa en beðið svara eigenda Áfram gýs úr einum gýg „Það nægir ekki ESB að rústa eigin iðnaðarframleiðslu“ Vill bjóða borgarstjóra í vöfflukaffi eftir deilurnar Ósammála Náttúrufræðistofnun og segja veiðar á lunda forsvaranlegar Eldri borgarar í Vogum leiddu knattspyrnumenn inn á völlinn ESB leggur til tolla á Ísland: „Þetta er bara tillaga sem er á borðinu“ Uppsagnir sjómanna í Grindavík: „Hvenær er nóg, nóg?“ Vilja innlima Vesturbakkann og deilu um göngustíg lýkur með vöfflum Handtekinn vegna ólöglegs vopnaburðar Bilun í flugstjórn olli um tveggja tíma seinkun Mikið viðbragð vegna umferðarslyss Keyrt á íslenska stráka á Ólympíuhátíð Ekki þeir sömu og voru handteknir vegna fyrri þjófnaðarins Minni helst á þjóðarmorð Serba á múslimum í Bosníu Hneig niður vegna flogakasts Tekist á um þéttingu byggðar: „Þá getur þú bara flutt til Kaupmannahafnar“ Lögreglan leitar tveggja manna Frakkar viðurkenna Palestínu og stjórnarandstaðan á Alþingi mælist illa í nýrri könnun Óánægja með stjórnarandstöðuna eykst hressilega Amgen sver af sér njósnir um starfsfólk Íslenskrar erfðagreiningar Hundurinn gerði vart um mann sem stóð og starði inn Hægt nokkuð á virkninni frá því í gærmorgun Aron Can heill á húfi „Sorglega lítið eftir“ þegar sundkappinn var stöðvaður Ljóst að stjórnarandstaðan græddi ekki á „kjarnorkuákvæðinu“ Ólíðandi að fá sektir aftur og aftur Svona vindmyllur vill ráðherra fá samþykktar ofan Gilsfjarðar Tónleikar stöðvaðir vegna veikinda Arons Can Sjá meira
„Það eru nokkur dæmi um fólk sem ræðst inn í grunnskóla, hótar kennurum og sakar þá um barnaníð. Það er mjög alvarlegt og slæmt að fólk sem er að sinna vinnu sinni sitji undir svona hótunum,“ sagði Þóra Geirlaug Bjartmarsdóttir kynfræðslukennari um umræðuna sem hefur verið í samfélaginu síðustu daga um bókina umdeildu. Ítrekaði hún að um fleiri en eitt atvik væri um að ræða og benti á að nemendur hennar væru „sjokkeraðir“ á umræðunni enda hafi ungt fólk síðustu misseri kallað eftir aukinni kynfræðslu og að fá hana fyrr á skólagöngunni. Nemendur skilji ekkert í uppþoti foreldra. Mega börnin ekki prófa sig áfram sjálf? Guðrún Ágústa Ágústsdóttir, uppeldis-, fíkni- og fjölskyldufræðingur er ein þeirra sem finnst sum af þeim efnistökum sem koma fram í bókinni ekki hæfa svo ungum börnum en bókin er kennd í 1. – 4. bekk. Sérstaklega ekki kaflar um sjálfssnertingu eða sjálfsfróun og endaþarm. Sagðist hún hafa fengið skilaboð frá foreldrum sem þakki henni fyrir að tjá sig um efni bókarinnar þar sem þeir þori það ekki sjálfir. „Ég las í gegnum bókina og var brugðið. Ég hugsaði hvernig þetta hafi getað farið í gegnum allt kerfið hjá Menntamálastofnun, af hverju mótmælti enginn? Mætti enginn til vinnu þennan dag? Af hverju þarf að ræða kynlíf sérstaklega? Kemur þetta ekki bara „organic“? Mega börnin ekki prófa sig áfram sjálf? Einhvern veginn fundum við öll út úr þessu,“ sagði hún þegar hún gagnrýndi grófleika bókarinnar. Hilja Guðmundsdóttir er höfundur kennsluleiðbeininga með bókinni og útskýrði að þessi bók væri ekki eingöngu um líffræði heldur væri verið að fjalla um hugtakið kynlíf, líf kynjanna, samlíf og samskipti en ekki verið að kenna börnum samfarir. „Kynfræðsla snýr að sjálfinu og samskiptum. Kennari er með pdf-formið af bókinni og stýrir síðan hvað nemendur skoða. Sjö ára barn fær ekki bara bókina í hendurnar.“ Hilja bætir við að kennarar hafi menntun og fagmennskuna til að velja námsefni við hæfi. „Við dembum okkur ekki í umræðu um sjálfsfróun við börn einn, tveir og bingó. Það er rætt um rými, mörk og einkastaði áður en kemur að sjálfsfróun. Finnst ekki hlutverk skólans að kenna börnum kynlíf Þóra tekur undir orð Hilju og bætir við að eftir að hafa starfað með börnum í þrettán ár þá sé rík þörf fyrir þessa bók, bæði vegna klámvæðingar en einnig þar sem samfélagið hafi breyst mikið. „Það er hávær umræða um kynferðisofbeldi og annað sem áður var ekki talað um. Þessi bók hjálpar okkur að ræða við ung börn um mörk og virðingu.“ Kaflinn um sjálfsfróun hefur farið sérstaklega fyrir brjóstið á einhverjum foreldrum í bókinni Kyn, kynlíf og allt hitt Guðrún Ágústa spyr af hverju það sé hlutverk menntastofnana að ræða kynlíf. Hvort það sé ekki betra að skólinn einbeiti sér að forvörnum í aukinni klámvæðingu og aðgangi barna að netinu. „Fá tölvunarfræðinga til að kenna foreldrum að loka fyrir klámsíður. Er ekki meira vit í að fyrirbyggja en að opna allar dyr?“ spyr Guðrún. Nafnlausar spurningar um klám Hilja og Þóra sem báðar hafa mikla reynslu af kynfræðslu benda á að ýmsar spurningar vakni hjá börnum og ekki öll börn geti leitað til foreldra sinna. „Börn eru að meðaltali ellefu ára þegar þau sjá klám í fyrsta skipti,“ segir Þóra. „Frá upphafi skólagöngu er mikilvægt að þau viti hvað er í lagi og hvað er ekki í lagi. Kynslóðir á undan hafa káfað sig áfram í myrkrinu og hafa óþarflega margir beðið skaða af. Vonandi með þessari fræðslu byggjum við gegn því. Við sjáum það líka á nafnlausu spurningunum sem koma frá börnunum í lok kynfræðslutíma að þau eru að velta fyrir sér hugtökum úr ofbeldisfullu klámi.“ Hilja bætir við að akurinn sé ekki óplægður lengur, ákveðnar hugmyndir séu komnar í huga barnanna sem fullorðna fólkið átti sig ekki á. „Sú kynfræðsla sem kennd er í skólunum er ekki sú kynfræðsla sem fólk heldur.“
Skóla - og menntamál Börn og uppeldi Grunnskólar Pallborðið Klám Kynlíf Mest lesið Leita leiða til að kveða ranglega útgefnar sektir í kútinn Fréttir „Það nægir ekki ESB að rústa eigin iðnaðarframleiðslu“ Innlent „Góðu fréttirnar eru að það sem hann segir skiptir engu máli“ Erlent Vill bjóða borgarstjóra í vöfflukaffi eftir deilurnar Innlent Skógasafn vill Gunnfaxa en beðið svara eigenda Innlent Ósammála Náttúrufræðistofnun og segja veiðar á lunda forsvaranlegar Innlent Mikið viðbragð vegna umferðarslyss Innlent Uppsagnir sjómanna í Grindavík: „Hvenær er nóg, nóg?“ Innlent Áfram gýs úr einum gýg Innlent Epstein-skjölin og Trump: Eitthvað virðist rotið í Danaveldi Erlent Fleiri fréttir Reyndist fjölmennt matarboð „þar sem gleðin var við völd“ Skógasafn vill Gunnfaxa en beðið svara eigenda Áfram gýs úr einum gýg „Það nægir ekki ESB að rústa eigin iðnaðarframleiðslu“ Vill bjóða borgarstjóra í vöfflukaffi eftir deilurnar Ósammála Náttúrufræðistofnun og segja veiðar á lunda forsvaranlegar Eldri borgarar í Vogum leiddu knattspyrnumenn inn á völlinn ESB leggur til tolla á Ísland: „Þetta er bara tillaga sem er á borðinu“ Uppsagnir sjómanna í Grindavík: „Hvenær er nóg, nóg?“ Vilja innlima Vesturbakkann og deilu um göngustíg lýkur með vöfflum Handtekinn vegna ólöglegs vopnaburðar Bilun í flugstjórn olli um tveggja tíma seinkun Mikið viðbragð vegna umferðarslyss Keyrt á íslenska stráka á Ólympíuhátíð Ekki þeir sömu og voru handteknir vegna fyrri þjófnaðarins Minni helst á þjóðarmorð Serba á múslimum í Bosníu Hneig niður vegna flogakasts Tekist á um þéttingu byggðar: „Þá getur þú bara flutt til Kaupmannahafnar“ Lögreglan leitar tveggja manna Frakkar viðurkenna Palestínu og stjórnarandstaðan á Alþingi mælist illa í nýrri könnun Óánægja með stjórnarandstöðuna eykst hressilega Amgen sver af sér njósnir um starfsfólk Íslenskrar erfðagreiningar Hundurinn gerði vart um mann sem stóð og starði inn Hægt nokkuð á virkninni frá því í gærmorgun Aron Can heill á húfi „Sorglega lítið eftir“ þegar sundkappinn var stöðvaður Ljóst að stjórnarandstaðan græddi ekki á „kjarnorkuákvæðinu“ Ólíðandi að fá sektir aftur og aftur Svona vindmyllur vill ráðherra fá samþykktar ofan Gilsfjarðar Tónleikar stöðvaðir vegna veikinda Arons Can Sjá meira