Gjaldmiðlar Íslands Ingólfur Sverrisson skrifar 13. september 2024 09:01 Langtímasýn hefur löngum þótt óraunhæf í íslenskri stjórnmálaumræðu. Allt gengur út á að fjalla um málefni sem horfa til vinsælda á líðandi stundu því margir telja með öllu tilgangslaust að hugsa til lengri tíma vegna þess að það er svo langt þangað til! Þessi frumstæða afstaða opinberast skýrt þegar rætt er um hvort við eigum að fara að dæmi flestra þjóða í kringum okkur og taka upp fjölþjóða gjaldmiðil í stað þess minnsta í veröldinni. Það þýðir lítið að dómi margra íslenskra stjórnmálamanna enda tekur það allt of langan tíma og löng ferðalög í pólitík eru varasamur gjörningur, sérstaklega fyrsta skrefið! Það eitt og sér er beinlínis stórhættulegt og því er staðið í stað og hvergi farið – allt óbreytt, ekki einu sinni til umræðu. Haldi fram sem horfir má gera ráð fyrir að eftir tíu til tuttugu ár verði í þessu örlitla samfélagi enn brúkaðir þrír til fjórir gjaldmiðlar: Krónan, verðtryggða krónan, evra og dollar. Með sömu þróun og verið hefur undanfarin ár bendir flest til að 60 til 70 prósent þjóðarframleiðslunnar verði unnin af fyrirtækjum sem eru annaðhvort í evru- eða dollarahagkerfinu. Í dag er hlutur þeirra rösklega 40% og fer vaxandi. Hvað þýðir þetta? Fyrir utan að vera í mun betra starfsumhverfi stærri og öflugri gjaldmiðils verða þessi ágætu fyrirtæki ekki fyrir vaxtavendinum ógurlega sem er helsta refsitæki íslenskra stjórnvalda til að að halda niðri verðbólgu. Það tæki er þeirrar náttúru að virka einasta á þá einstaklinga og þau fyrirtæki sem eru skuldug og lokuð inni í krónuhagkerfinu en íslensk stjórnvöld láta eins og verðbólgan sé þeim einum að kenna. Þess skulu þau gjalda með ofurvöxtum. Þarna er annars vegar um að ræða minni og meðalstór fyrirtæki, fyrirtæki sem eru að vinna að nýsköpun, og hins vegar skuldugir einstaklingar, fyrst og fremst unga fólkið sem er svo fífldjarft að reyna að koma sér þaki yfir höfuðið. Þessir hópar verða að axla alla ábyrgð á verðbólgunni, á meðan við hin skuldlausu sjáum vextina hækka í bankabókunum og fyrirtæki sem færa allt sitt í evrum eða dollurum eru á allt öðrum og betri lánskjörum en þau sem eru lokuð inni í íslenska krónu- og bankahagkerfinu. Gangi ofangreind spá eftir verður innan nokkurra ára búið að staðfesta kyrfilega að á Íslandi búa tvær þjóðir við gjörólík kjör. Baráttan við verðbólguna mun eingöngu bitna á þeim sem skulda og húka enn inni í krónuhagkerfinu og þess vegna verður hlutur þeirra í refsingunni enn stærri og sársaukafyllri eftir því sem árin líða. Ekki kæmi á óvart að þá verði talað af miklum fjálgleik um einelti gagnvart þessum hluta þjóðarinnar því fáránleikinn verður þá væntanlega endanlega orðinn öllum landsmönnum ljós. Tvær örþjóðir í sama landinu vegna þess að menn komu sér aldrei að því verki að gera það sama og allar Evrópuþjóðir hafa þá þegar gert að taka upp sameiginlegan traustan alþjóðlegan gjaldmiðil sem leiðir til eðlilegs efnahagsumhverfis fyrir einstaklinga og fyrirtæki í alþjóðlegri samkeppni. Það sem vekur þó mesta furðu er að unga fólkið í dag skuli ekki rísa upp í öllum stjórnmálaflokkum þó ekki væri til annars en að ræða þessi málefni af alvöru. Þetta góða fólk virðist láta allt yfir sig ganga, þegjandi og hljóðalaust og borgar miklar hækkanir á lánum vegna íbúðarhúsnæðis af endalausri þrælslund og undirgefni. Áfram höldum við inn í framtíðina með marga gjaldmiðla og skiljum ekkert í, að með þeim skuli ekki vera hægt að tryggja stöðugt fjármálaumhverfi í þessu litla hagkerfi að ekki sé nú talað um jöfnuð og sanngirni. Höfundur er eftirlaunaþegi og fyrrum forstöðumaður Samtaka fyrirtækja í málm- og skipaiðnaði. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ingólfur Sverrisson Mest lesið Fylgið fór vegna fullveldismáls Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Flokkurinn hans Gunnars Smára? Guðbergur Egill Eyjólfsson Skoðun Er Ísrael ennþá útvalin þjóð Guðs? Ómar Torfason Skoðun Hvers vegna berðu kross? Hrafnhildur Sigurðardóttir Skoðun Sniðgangan á Rapyd slær öll met Björn B. Björnsson Skoðun Falleinkunn skólakerfis? Helga Þórisdóttir Skoðun Hver borgar brúsann? Ingibjörg Isaksen Skoðun Hvar er auðlindarentan? Birta Karen Tryggvadóttir Skoðun Frá Írak til Gaza: Hvað höfum við lært af lygunum og stríðsbröltinu? Helen Ólafsdóttir Skoðun Þannig gerum við þetta? Ísak Ernir Kristinsson Skoðun Skoðun Skoðun Fylgið fór vegna fullveldismáls Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Er Ísrael ennþá útvalin þjóð Guðs? Ómar Torfason skrifar Skoðun Flokkurinn hans Gunnars Smára? Guðbergur Egill Eyjólfsson skrifar Skoðun Raforkuverð: Stórnotendur og almenningur Ingvar Júlíus Baldursson skrifar Skoðun Hætt við að hækka ekki skatta á almenning Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Skattafíkn í skjóli réttlætis: Tímavélin stillt á 2012 Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Hver borgar brúsann? Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Hvers vegna berðu kross? Hrafnhildur Sigurðardóttir skrifar Skoðun Þannig gerum við þetta? Ísak Ernir Kristinsson skrifar Skoðun Stærsta framfaraskref í námsmati íslenskra barna í áratugi Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Falleinkunn skólakerfis? Helga Þórisdóttir skrifar Skoðun Þjónusta sem gleður – skilar sér beint í kassann Margrét Reynisdóttir skrifar Skoðun Hvar er auðlindarentan? Birta Karen Tryggvadóttir skrifar Skoðun Miðflokkurinn – Rödd skynseminnar í borginni Ómar Már Jónsson skrifar Skoðun Virði barna og ungmenna Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Sættir þú þig við þetta? Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Alþingi gleymir aftur fötluðum börnum Lúðvík Júlíusson skrifar Skoðun Lægri gjöld, fleiri tækifæri Bragi Bjarnason skrifar Skoðun Tölum um stóra valdaframsalsmálið Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Litla landið sem kennir heiminum – Ísland og þróunarsamvinna í gegnum menntun GRÓ skólanna Verena Karlsdóttir,Hreiðar Þór Valtýsson,Þór Heiðar Ásgeirsson skrifar Skoðun Öflugar varnir krefjast stöndugra fréttamiðla Sigríður Dögg Auðunsdóttir skrifar Skoðun Gott frumvarp, en hvað með verklagið? Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Augnablikið Magnús Jóhann Hjartarson skrifar Skoðun Listnám er lífsbjörg – opið bréf til ráðherra mennta, félags og heilbrigðismála, til stuðnings Söngskóla Sigurðar Demetz Dagbjört Andrésdóttir skrifar Skoðun Það þarf ekki að biðjast afsökunar á því að segja satt Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Lífeyrissjóðirnir og Íslandsbanki, hluthafafundur á mánudag Bolli Héðinsson skrifar Skoðun „Þegar arkitektinn fer á flug“ - opinber umræða á villigötum Eyrún Arnarsdóttir skrifar Skoðun Heilbrigðiskerfið þarf stjórnvöld með bein í nefinu Svandís Svavarsdóttir skrifar Skoðun Börn eru hvorki veiðigjöld né öryggis- og varnarmál Grímur Atlason skrifar Skoðun Í vörn gegn sjálfum sér? Ólafur Stephensen skrifar Sjá meira
Langtímasýn hefur löngum þótt óraunhæf í íslenskri stjórnmálaumræðu. Allt gengur út á að fjalla um málefni sem horfa til vinsælda á líðandi stundu því margir telja með öllu tilgangslaust að hugsa til lengri tíma vegna þess að það er svo langt þangað til! Þessi frumstæða afstaða opinberast skýrt þegar rætt er um hvort við eigum að fara að dæmi flestra þjóða í kringum okkur og taka upp fjölþjóða gjaldmiðil í stað þess minnsta í veröldinni. Það þýðir lítið að dómi margra íslenskra stjórnmálamanna enda tekur það allt of langan tíma og löng ferðalög í pólitík eru varasamur gjörningur, sérstaklega fyrsta skrefið! Það eitt og sér er beinlínis stórhættulegt og því er staðið í stað og hvergi farið – allt óbreytt, ekki einu sinni til umræðu. Haldi fram sem horfir má gera ráð fyrir að eftir tíu til tuttugu ár verði í þessu örlitla samfélagi enn brúkaðir þrír til fjórir gjaldmiðlar: Krónan, verðtryggða krónan, evra og dollar. Með sömu þróun og verið hefur undanfarin ár bendir flest til að 60 til 70 prósent þjóðarframleiðslunnar verði unnin af fyrirtækjum sem eru annaðhvort í evru- eða dollarahagkerfinu. Í dag er hlutur þeirra rösklega 40% og fer vaxandi. Hvað þýðir þetta? Fyrir utan að vera í mun betra starfsumhverfi stærri og öflugri gjaldmiðils verða þessi ágætu fyrirtæki ekki fyrir vaxtavendinum ógurlega sem er helsta refsitæki íslenskra stjórnvalda til að að halda niðri verðbólgu. Það tæki er þeirrar náttúru að virka einasta á þá einstaklinga og þau fyrirtæki sem eru skuldug og lokuð inni í krónuhagkerfinu en íslensk stjórnvöld láta eins og verðbólgan sé þeim einum að kenna. Þess skulu þau gjalda með ofurvöxtum. Þarna er annars vegar um að ræða minni og meðalstór fyrirtæki, fyrirtæki sem eru að vinna að nýsköpun, og hins vegar skuldugir einstaklingar, fyrst og fremst unga fólkið sem er svo fífldjarft að reyna að koma sér þaki yfir höfuðið. Þessir hópar verða að axla alla ábyrgð á verðbólgunni, á meðan við hin skuldlausu sjáum vextina hækka í bankabókunum og fyrirtæki sem færa allt sitt í evrum eða dollurum eru á allt öðrum og betri lánskjörum en þau sem eru lokuð inni í íslenska krónu- og bankahagkerfinu. Gangi ofangreind spá eftir verður innan nokkurra ára búið að staðfesta kyrfilega að á Íslandi búa tvær þjóðir við gjörólík kjör. Baráttan við verðbólguna mun eingöngu bitna á þeim sem skulda og húka enn inni í krónuhagkerfinu og þess vegna verður hlutur þeirra í refsingunni enn stærri og sársaukafyllri eftir því sem árin líða. Ekki kæmi á óvart að þá verði talað af miklum fjálgleik um einelti gagnvart þessum hluta þjóðarinnar því fáránleikinn verður þá væntanlega endanlega orðinn öllum landsmönnum ljós. Tvær örþjóðir í sama landinu vegna þess að menn komu sér aldrei að því verki að gera það sama og allar Evrópuþjóðir hafa þá þegar gert að taka upp sameiginlegan traustan alþjóðlegan gjaldmiðil sem leiðir til eðlilegs efnahagsumhverfis fyrir einstaklinga og fyrirtæki í alþjóðlegri samkeppni. Það sem vekur þó mesta furðu er að unga fólkið í dag skuli ekki rísa upp í öllum stjórnmálaflokkum þó ekki væri til annars en að ræða þessi málefni af alvöru. Þetta góða fólk virðist láta allt yfir sig ganga, þegjandi og hljóðalaust og borgar miklar hækkanir á lánum vegna íbúðarhúsnæðis af endalausri þrælslund og undirgefni. Áfram höldum við inn í framtíðina með marga gjaldmiðla og skiljum ekkert í, að með þeim skuli ekki vera hægt að tryggja stöðugt fjármálaumhverfi í þessu litla hagkerfi að ekki sé nú talað um jöfnuð og sanngirni. Höfundur er eftirlaunaþegi og fyrrum forstöðumaður Samtaka fyrirtækja í málm- og skipaiðnaði.
Skoðun Stærsta framfaraskref í námsmati íslenskra barna í áratugi Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar
Skoðun Litla landið sem kennir heiminum – Ísland og þróunarsamvinna í gegnum menntun GRÓ skólanna Verena Karlsdóttir,Hreiðar Þór Valtýsson,Þór Heiðar Ásgeirsson skrifar
Skoðun Listnám er lífsbjörg – opið bréf til ráðherra mennta, félags og heilbrigðismála, til stuðnings Söngskóla Sigurðar Demetz Dagbjört Andrésdóttir skrifar