Byggingar­full­trúi telur veru­legar líkur á að leyfi brjóti í bága við skipu­lag

Í bréfi byggingarfulltrúa til Álfabakka 2 ehf., eiganda hússins, sem Vísir hefur undir höndum segir að byggingarfulltrúi hafi haft byggingarleyfi vegna Álfabakka 2A til skoðunar. Ríkisútvarpið greindi fyrst frá.

Við nánari skoðun á aðaluppdráttum þar sem sótt hafi verið um breytingu á útgefnu byggingarleyfi, hafi komið í ljós misræmi milli samþykktra aðaluppdrátta og skráningartöflu. Jafnframt skortir á að gera betur grein fyrir rými 0101 sem áætlað sé fyrir kjötvinnslu. Þá liggi ekki fyrir upplýsingar um hvort félagið hafi tilkynnt til Skipulagsstofnunar um fyrirhugaða kjötvinnslu og líkleg umhverfisáhrif hennar.

Samkvæmt viðauka laga um umhverfismat framkvæmda og áætlana geti pökkun og niðursuða á jurta- og dýraafurðum, þar sem gólfflötur bygginga er að minnsta kosti 1.000 fermetrar, verið háðar umhverfismati, sLögin gildi meðal annars um framkvæmdir sem kunni eða eru líklegar til að hafa umtalsverð umhverfisáhrif.

Óheimilt að gefa úr leyfi áður sen Skipulagsstofnun hefur sagt sitt

Byggingarfulltrúa sé óheimilt að gefa út byggingarleyfi fyrir mannvirki sem fellur undir lög um mat á umhverfisáhrifum fyrr en álit Skipulagsstofnunar um mat á umhverfisáhrifum liggur fyrir eða ákvörðun stofnunarinnar um að framkvæmd sé ekki matsskyld. 

Samkvæmt lögunum skuli framkvæmdaaðili tilkynna Skipulagsstofnun um framkvæmdina. Gert sé ráð fyrir því að framkvæmdaraðili afli og leggi fram á viðhlítandi hátt upplýsingar um framkvæmd og líkleg umtalsverð umhverfisáhrif hennar. Hlutverk Skipulagsstofnunar sé svo að taka ákvörðun um hvort framkvæmdin skuli háð umhverfismati samkvæmt lögunum.

Það sé mat byggingarfulltrúa að álit Skipulagsstofnunar um umhverfismat fyrirhugaðrar kjötvinnslu hefði átt að liggja til grundvallar við afgreiðslu umsóknar um breytingu á útgefnu byggingarleyfi. 

Byggingarfulltrúa sé ekki kunnugt um tilkynningu félagsins til Skipulagsstofnunar um fyrirhugaða kjötvinnslu áður en sótt var um fyrrgreinda breytingu á útgefnu byggingarleyfi eða álit stofnunarinnar um umhverfismat framkvæmdarinnar.

Ekki nægilega skýrt

Samkvæmt skráningartöflu sé rými 0101 ætlað fyrir 3.234,8 fermetra kjötvinnslu. Að mati byggingarfulltrúa sé ekki nægjanlega skýrt á aðaluppdráttum hvaða svæði innan rýmis 0101 séu ætluð undir kjötvinnslu, það er hvaða hlutar af rými 0101 falla undir kjötvinnslu og eru órjúfanlegur hluti hennar. Óskað sé nánari skýringa á þessu.

Jafnframt sé rými 0102 skilgreint sem 1.497 fermetra verslun í skráningartöflu en vinnslusalur samkvæmt aðaluppdrætti. Þá sé rými 0103 skilgreint sem 2.007,1 fermetra lager í skráningartöflu en vöruhús samkvæmt aðaluppdrætti. Óskað sé nánari skýringa á misræmi milli aðaluppdrátta og skráningartöflu. Ennfremur sé óskað skýringa á aðkomu og þjónustu við viðskiptavini ef ætlunin er að starfrækja verslun í rými 0102.

Umfangsmikil matvælaframleiðsla eigi að fara fram á atvinnusvæði

Líkt og Álfabakka 2 ehf. sé kunnugt um sé Álfabakki 2A á skilgreindu miðsvæði samkvæmt aðalskipulagi Reykjavíkur 2040. Skilgreining á miðsvæði samkvæmt nefndu ákvæði skipulagsreglugerðar sé svæði fyrir verslunar- og þjónustustarfsemi og stjórnsýslu sem þjónar heilu landsvæði, þéttbýlisstað eða fleiri en einu bæjarhverfi, svo sem verslanir, skrifstofur, þjónustustofnanir, hótel, veitinga- og gistihús, menningarstofnanir og önnur hreinleg atvinnustarfsemi sem talin er samræmast yfirbragði og eðli starfsemi miðsvæðis. 

Samkvæmt aðalskipulaginu sé fjölbreytt verslun, meðal annars sérvöruverslun og þjónusta og starfsemi sem þjónar heilum borgarhluta heimil á lóðinni 2a við Álfabakka. Heimilt sé að vera með verslun og þjónustu, skrifstofur, stofnanir, afþreyingu og íbúðir, einkum á efri hæðum bygginga. Þá séu matvöruverslanir heimilar, auk veitingastaða og gististaða. Í Suður-Mjódd, þar sem lóðin sé staðsett, sé heimilt að vera með bílasölu samkvæmt ákvörðun í deiliskipulagi.

Hvað varði fyrirhugaða kjötvinnslu, sem sé samkvæmt samþykktri skráningartöflu 3.234,8 fermetrar, sé bent á umsögn skipulagsfulltrúa, dagsettri 10. janúar 2023, í tilefni af fyrirspurn lóðarhafa, dagsettri 19. desember 2022. Með fyrirspurninni sé óskað eftir umsögn skipulagsfulltrúa á kjötvinnslu á svæðinu.

Þar komi fram að lóðarhafi hafi kynnt sér gildandi deiliskipulag fyrir svæðið. Jafnframt að kjötvinnslan sé í fyrirhuguð í 3.000 fermetrum af 11.000 fermetrum. Í umsögn skipulagsfulltrúa komi meðal annars fram að umfang og staðsetning starfseminnar skipti máli þar sem umfangsmikill matvælaiðnaður eigi almennt að fara fram á athafnasvæði, samkvæmt skilgreiningu landnotkunar í skipulagsreglugerð. Þá segi að almennt sé heimilt að vera með hreinlega atvinnustarfsemi og léttan iðnað á miðsvæðum, sem kjötvinnsla geti fallið undir. 

Bent á nauðsyn umhverfisáhrifamats

Í ljósi þessa og staðsetningar lóðar við stofnbraut séu ekki gerðar skipulagslegar athugasemdir við kjötvinnslu og pökkunarstöð kjötafurða á lóðinni. Sérstaklega sé tekið fram að við hönnun og nánari útfærslu starfsemi skuli gætt að umhverfisáhrifum vegna nálægðar við íbúðarbyggð í Suður-Mjódd. Hér þurfi því að huga að því að kjötvinnslan sé hluti af annarri ráðandi starfsemi á viðkomandi lóð og umfang hennar þurfi að taka mið af því. 

„Að mati byggingarfulltrúa er álitamál hvort kjötvinnsla af því umfangi sem samþykktir aðaluppdrættir heimila, samræmist skipulagsáætlunum sem gilda um Álfabakka 2A.“

Byggingarleyfið undir

Loks segir að það sé hlutverk byggingarfulltrúa að hafa eftirlit með framkvæmdinni. Að því leyti séu byggingarfulltrúa fengnar heimildir til að beita þvingunarúrræðum, til dæmis ef mannvirki er ekki í samræmi við skipulagsáætlanir, meðal annars að stöðva framkvæmdir.

„Telur byggingarfulltrúa verulegar líkur á því að útgefið byggingarleyfi fyrir kjötvinnslu, að því umfangi sem samþykkt hefur verið, brjóti í bága við gildandi skipulag fyrir Álfabakka 2A. Við slíkar aðstæður getur byggingarfulltrúi stöðvað framkvæmdina.“

Þá sé bent á að byggingarfulltrúa kunni að vera heimilt að breyta eða fella byggingarleyfi úr gildi samkvæmt mannvirkjalögum eða eftir atvikum að undangenginni endurupptöku málsins að uppfylltum skilyrðum stjórnsýslulaga eða með því að afturkalla það samkvæmt stjórnsýslulögum.

Með vísan til mannvirkjalaga og  byggingarreglugerðar sé hér með tilkynnt að framkvæmdir við kjötvinnslu á 1. hæð í Álfabakka 2A séu tafarlaust stöðvaðar. Jafnframt sé veittur 7 daga frestur frá móttöku bréfs þessa til að koma að skriflegum skýringum og athugasemdum vegna málsins.

Byggingarfulltrúi muni, að framangreindum fresti liðnum, taka ákvörðun um framhald málsins með hliðsjón af mannvirkjalögum eða eftir atvikum stjórnsýslulögum. 

„Getur sú ákvörðun m.a falið í sér að felld verði úr gildi að hluta ákvörðun byggingarfulltrúa að samþykkja byggingarleyfi fyrir 3.234,8 m2 kjötvinnslu á 1. hæð.“