Brottvísanir sem öllum var sama um Finnur Thorlacius Eiríksson skrifar 7. júní 2025 13:31 Það eru blikur á lofti. Núverandi ríkisstjórn virðist lítið vilja ræða málefni innflytjenda og hælisleitenda, fyrir utan stöku veitingu ríkisborgararéttar. Á sama tíma keppast andstæðar fylkingar við að reyna að hafa áhrif á stefnu yfirvalda í þessum málaflokki. Mótmælafundir beggja fylkinga síðustu helgi fóru friðsamlega fram þótt komið hafi til orðaskipta milli nokkurra aðila. Það áhugaverða er að fylkingarnar tvær gagnrýna yfirvöld fyrir að vera ýmist of frjálslynd eða íhaldssöm þegar kemur að málefnum innflytjenda og hælisleitenda. Líklega er hvorug afstaðan rétt, því ríkisstjórnin virðist vísvitandi hafa forðast að móta afgerandi stefnu í þessum málaflokki yfirhöfuð. Stefna yfirvalda í innflytjendamálum markast fyrst og fremst af milliríkjasamningum sem eru mun eldri en núverandi ríkisstjórn. Landamæri Íslands standa galopin flestum Evrópubúum vegna Schengen-samstarfsins. Til viðbótar við frjálst flæði evrópsks vinnuafls til og frá landinu hefur fjölda fólks frá öðrum heimshlutum verið veitt alþjóðleg vernd á Íslandi. Í ákveðnum mæli eru fólksflutningar bæði óhjákvæmilegir og jákvæðir. Til dæmis hefði byggð á Íslandi trúlega lognast út af vegna erfðafræðilegs fábreytileika ef ekki hefði verið fyrir sjómenn frá fjarlægum löndum sem skildu eftir sig afkomendur. Samfélagið reiðir sig auk þess á vinnuframlag og þekkingu innflytjenda að ýmsu leyti. Hins vegar er ljóst að það er nauðsynlegt að hafa einhvers konar eftirlit með því hverjir fái hér dvalarleyfi. Brottvísanir sem enginn mótmælti Það heyrir til undantekninga að hælisleitendum sé vísað úr landi. Engu að síður liggur fyrir að lögum samkvæmt er heimilt að vísa fólki burt, jafnt þeim sem koma utan Schengen-svæðisins og innan þess. Sem dæmi um það má nefna brottvísanir liðsmanna Bandidos-samtakanna fyrir nokkrum árum. Ástæðurnar fyrir brottvísununum voru öllum augljósar. Liðsmönnum Bandidos var vísað úr landi því þeir tilheyrðu samtökum sem eru þekkt fyrir að virða landslög að vettugi. Enginn mótmælti þessum brottvísunum. Öllum var sama. En liðsmenn Bandidos eru ekki einu einstaklingarnir sem varhugavert er að bjóða velkomna. Vitanlega starfar fjöldi samtaka á heimsvísu sem á einn eða annan hátt gætu unnið samfélaginu mein. Meðal þeirra eru hin ýmsu íslamistasamtök. Áður en lengra er haldið er vissara að taka fram að íslamismi er ekki það sama og íslam. Íslamismi er pólitísk stefna en íslam er trú. Helsta baráttumál íslamisma er algjör samruni ríkis og trúar (íslam) og að landslög byggi á aldagömlum lagabálkum íslam, svonefndum sharialögum. Íslamismi – andlýðræðisleg pólitísk stefna Upphaf íslamisma má rekja til Rashid Rida (1865-1935) sem var múslimi frá hinu sáluga Tyrkjaveldi. Á 20. öldinni þróuðust hugmyndir hans í pólitíska stefnu sem var í raun andóf gegn vestrænum lýðræðishugmyndum. Í hans huga var helsta vandamál lýðræðisins að almenningur gat kosið hvern sem var á þing til að hafa áhrif á landslög. Þingið gæti þar með sett lög sem væru í ósamræmi við sharialög. Í huga Rashid var þetta óbærileg tilhugsun. Að hans mati ættu einungis þeir sem þekktu lagabálka íslam erindi inn á þing til að setja landslög. Samkvæmt þeim formerkjum ætti aðeins lítill hópur trúaðra fræðimanna rétt á að sitja á þingi. Það segir sig sjálft að þetta er uppskrift að andlýðræðislegu einræðiskerfi. Það er lítil furða að íslamismi er helsta ástæða þess að lýðræði hefur aldrei náð að skjóta rótum í múslimaheiminum. Mikilvægasta atriðið sem hér hefur komið fram er að íslamistar hafna lögum sem eru í ósamræmi við þeirra eigin lagabálka. Með öðrum orðum hafa þeir hafnað samfélagssáttmála vestrænna ríkja, jafnvel áður en þeir setjast þar að. Hafa ber í huga að íslenskum yfirvöldum ber engin skylda að bjóða íslamista velkomna, ekkert frekar en meðlimi Bandidos-samtakanna. Þetta er ekki spurning um mannréttindi. Hvort sem um er að ræða Hamasliða á Gazasvæðinu eða Talíbana í Afganistan hafa þeir tekið sig út fyrir sviga með afstöðu sinni. Draumórar um engin landamæri Meðal þeirra sem stóðu fyrir mótmælum gegn brottvísunum síðustu helgi voru samtök sem kallast No Borders. Meðlimir samtakanna láta sig dreyma um að stöðugt flæði fólks milli heimshluta muni að lokum útrýma átökum sem byggja á menningarlegum mismun. En væntingar þeirra eru óraunhæfar. Sumar gjár er ekki hægt að brúa. Ólíkir hagsmunir menningarheima gera það að verkum að ákveðin höft á flutningi fólks milli heimshluta munu alltaf vera nauðsynleg. Það ber auk þess að hafa í huga að í draumaveröld No Borders væri meðlimum Bandidos og annarra glæpasamtaka heimilt að flakka til og frá Íslandi að vild. Það er ekki þar með sagt að það þurfi að skella öllu í lás. En það er ekki heldur hægt að skilja dyrnar eftir galopnar. Yfirvöld þurfa að finna meðalveg þar sem þeim sem hafna lögum og reglum landsins er haldið í burtu, hvort sem um er að ræða yfirlýsta íslamista eða liðsmenn Bandidos-samtakanna. Höfundur er áhugamaður um samfélagsmál. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Finnur Thorlacius Eiríksson Mest lesið Ef Veðurstofan spáði vitlausu veðri í 40 ár, væri það bara í lagi? Björn Ólafsson Skoðun Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson Skoðun Málfrelsi og mörk þess á vettvangi lýðræðisins Helga Vala Helgadóttir Skoðun Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir Skoðun Til varnar jafnlaunavottun Magnea Marinósdóttir Skoðun Sjókvíaeldi á Íslandi fjarstýrt með gervigreind frá Noregi Ingólfur Ásgeirsson Skoðun Krónan, Nettó, Hagkaup, Bónus - það er kominn tími á formlega sniðgöngu Helen Ólafsdóttir Skoðun „Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann Skoðun Hægri sósíalismi Jón Ingi Hákonarson Skoðun Það sem ekki má segja um það sem enginn vill sjá Viðar Hreinsson Skoðun Skoðun Skoðun Til varnar jafnlaunavottun Magnea Marinósdóttir skrifar Skoðun Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Barnaræninginn Pútín Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Um þjóð og ríki Gauti Kristmannsson skrifar Skoðun Málfrelsi og mörk þess á vettvangi lýðræðisins Helga Vala Helgadóttir skrifar Skoðun Sjókvíaeldi á Íslandi fjarstýrt með gervigreind frá Noregi Ingólfur Ásgeirsson skrifar Skoðun „Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann skrifar Skoðun Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson skrifar Skoðun Kjarnorkuákvæðið: Neyðarhemill en ekki léttvægt leikfang popúlista Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Stjórnarandstaðan er vannýtt auðlind Jón Daníelsson skrifar Skoðun Ef Veðurstofan spáði vitlausu veðri í 40 ár, væri það bara í lagi? Björn Ólafsson skrifar Skoðun Hægri sósíalismi Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun 5 ára vegferð að skóla framtíðarinnar – eða ekki! Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Ójafnvægi í jöfnunarkerfinu Anna Sigríður Guðnadóttir,Halla Karen Kristjánsdóttir,Lovísa Jónsdóttir skrifar Skoðun Það sem ekki má segja um það sem enginn vill sjá Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Krónan, Nettó, Hagkaup, Bónus - það er kominn tími á formlega sniðgöngu Helen Ólafsdóttir skrifar Skoðun Löggæslumál og aðstöðuleysi í Búðardal – ákall um viðbragð og aðgerðir Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar Skoðun Listin að verða fullkomlega ósammála sjálfri sér á mettíma Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Þingmenn auðvaldsins Karl Héðinn Kristjánsson skrifar Skoðun Arðgreiðslur í sjávarútvegi: Staðreyndir gegn fullyrðingum Elliði Vignisson skrifar Skoðun Verðugur bandamaður? Steinar Harðarson skrifar Skoðun Við þurfum nýja sýn á stjórnmál okkar - Mamdani-sýn Hlynur Már Vilhjálmsson skrifar Skoðun Sósíalistaflokkurinn heimilislaus - hvað næst? Trausti Breiðfjörð Magnússon skrifar Skoðun Rán um hábjartan dag Guðbergur Egill Eyjólfsson skrifar Skoðun Af hverju er verðbólga ennþá svona há? Ólafur Margeirsson skrifar Skoðun Sól, sumar og símafriður: 10 ráð varðandi skjánotkun í sumarfríinu Anna Laufey Stefánsdóttir,Kristín Ólöf Grétarsdóttir,Skúli Bragi Geirdal skrifar Skoðun Uppbygging hjúkrunarheimila Jónína Björk Óskarsdóttir skrifar Skoðun Jafnrétti grundvallarforsenda friðar og öryggis í heiminum Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Með skynsemina að vopni Anton Guðmundsson skrifar Skoðun Af hverju er ekki 100 klst. málþóf á Alþingi um alvarlega stöðu barna? Grímur Atlason skrifar Sjá meira
Það eru blikur á lofti. Núverandi ríkisstjórn virðist lítið vilja ræða málefni innflytjenda og hælisleitenda, fyrir utan stöku veitingu ríkisborgararéttar. Á sama tíma keppast andstæðar fylkingar við að reyna að hafa áhrif á stefnu yfirvalda í þessum málaflokki. Mótmælafundir beggja fylkinga síðustu helgi fóru friðsamlega fram þótt komið hafi til orðaskipta milli nokkurra aðila. Það áhugaverða er að fylkingarnar tvær gagnrýna yfirvöld fyrir að vera ýmist of frjálslynd eða íhaldssöm þegar kemur að málefnum innflytjenda og hælisleitenda. Líklega er hvorug afstaðan rétt, því ríkisstjórnin virðist vísvitandi hafa forðast að móta afgerandi stefnu í þessum málaflokki yfirhöfuð. Stefna yfirvalda í innflytjendamálum markast fyrst og fremst af milliríkjasamningum sem eru mun eldri en núverandi ríkisstjórn. Landamæri Íslands standa galopin flestum Evrópubúum vegna Schengen-samstarfsins. Til viðbótar við frjálst flæði evrópsks vinnuafls til og frá landinu hefur fjölda fólks frá öðrum heimshlutum verið veitt alþjóðleg vernd á Íslandi. Í ákveðnum mæli eru fólksflutningar bæði óhjákvæmilegir og jákvæðir. Til dæmis hefði byggð á Íslandi trúlega lognast út af vegna erfðafræðilegs fábreytileika ef ekki hefði verið fyrir sjómenn frá fjarlægum löndum sem skildu eftir sig afkomendur. Samfélagið reiðir sig auk þess á vinnuframlag og þekkingu innflytjenda að ýmsu leyti. Hins vegar er ljóst að það er nauðsynlegt að hafa einhvers konar eftirlit með því hverjir fái hér dvalarleyfi. Brottvísanir sem enginn mótmælti Það heyrir til undantekninga að hælisleitendum sé vísað úr landi. Engu að síður liggur fyrir að lögum samkvæmt er heimilt að vísa fólki burt, jafnt þeim sem koma utan Schengen-svæðisins og innan þess. Sem dæmi um það má nefna brottvísanir liðsmanna Bandidos-samtakanna fyrir nokkrum árum. Ástæðurnar fyrir brottvísununum voru öllum augljósar. Liðsmönnum Bandidos var vísað úr landi því þeir tilheyrðu samtökum sem eru þekkt fyrir að virða landslög að vettugi. Enginn mótmælti þessum brottvísunum. Öllum var sama. En liðsmenn Bandidos eru ekki einu einstaklingarnir sem varhugavert er að bjóða velkomna. Vitanlega starfar fjöldi samtaka á heimsvísu sem á einn eða annan hátt gætu unnið samfélaginu mein. Meðal þeirra eru hin ýmsu íslamistasamtök. Áður en lengra er haldið er vissara að taka fram að íslamismi er ekki það sama og íslam. Íslamismi er pólitísk stefna en íslam er trú. Helsta baráttumál íslamisma er algjör samruni ríkis og trúar (íslam) og að landslög byggi á aldagömlum lagabálkum íslam, svonefndum sharialögum. Íslamismi – andlýðræðisleg pólitísk stefna Upphaf íslamisma má rekja til Rashid Rida (1865-1935) sem var múslimi frá hinu sáluga Tyrkjaveldi. Á 20. öldinni þróuðust hugmyndir hans í pólitíska stefnu sem var í raun andóf gegn vestrænum lýðræðishugmyndum. Í hans huga var helsta vandamál lýðræðisins að almenningur gat kosið hvern sem var á þing til að hafa áhrif á landslög. Þingið gæti þar með sett lög sem væru í ósamræmi við sharialög. Í huga Rashid var þetta óbærileg tilhugsun. Að hans mati ættu einungis þeir sem þekktu lagabálka íslam erindi inn á þing til að setja landslög. Samkvæmt þeim formerkjum ætti aðeins lítill hópur trúaðra fræðimanna rétt á að sitja á þingi. Það segir sig sjálft að þetta er uppskrift að andlýðræðislegu einræðiskerfi. Það er lítil furða að íslamismi er helsta ástæða þess að lýðræði hefur aldrei náð að skjóta rótum í múslimaheiminum. Mikilvægasta atriðið sem hér hefur komið fram er að íslamistar hafna lögum sem eru í ósamræmi við þeirra eigin lagabálka. Með öðrum orðum hafa þeir hafnað samfélagssáttmála vestrænna ríkja, jafnvel áður en þeir setjast þar að. Hafa ber í huga að íslenskum yfirvöldum ber engin skylda að bjóða íslamista velkomna, ekkert frekar en meðlimi Bandidos-samtakanna. Þetta er ekki spurning um mannréttindi. Hvort sem um er að ræða Hamasliða á Gazasvæðinu eða Talíbana í Afganistan hafa þeir tekið sig út fyrir sviga með afstöðu sinni. Draumórar um engin landamæri Meðal þeirra sem stóðu fyrir mótmælum gegn brottvísunum síðustu helgi voru samtök sem kallast No Borders. Meðlimir samtakanna láta sig dreyma um að stöðugt flæði fólks milli heimshluta muni að lokum útrýma átökum sem byggja á menningarlegum mismun. En væntingar þeirra eru óraunhæfar. Sumar gjár er ekki hægt að brúa. Ólíkir hagsmunir menningarheima gera það að verkum að ákveðin höft á flutningi fólks milli heimshluta munu alltaf vera nauðsynleg. Það ber auk þess að hafa í huga að í draumaveröld No Borders væri meðlimum Bandidos og annarra glæpasamtaka heimilt að flakka til og frá Íslandi að vild. Það er ekki þar með sagt að það þurfi að skella öllu í lás. En það er ekki heldur hægt að skilja dyrnar eftir galopnar. Yfirvöld þurfa að finna meðalveg þar sem þeim sem hafna lögum og reglum landsins er haldið í burtu, hvort sem um er að ræða yfirlýsta íslamista eða liðsmenn Bandidos-samtakanna. Höfundur er áhugamaður um samfélagsmál.
Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson Skoðun
Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir Skoðun
„Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann Skoðun
Skoðun Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun „Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann skrifar
Skoðun Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson skrifar
Skoðun Kjarnorkuákvæðið: Neyðarhemill en ekki léttvægt leikfang popúlista Kristinn Karl Brynjarsson skrifar
Skoðun Ójafnvægi í jöfnunarkerfinu Anna Sigríður Guðnadóttir,Halla Karen Kristjánsdóttir,Lovísa Jónsdóttir skrifar
Skoðun Krónan, Nettó, Hagkaup, Bónus - það er kominn tími á formlega sniðgöngu Helen Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Löggæslumál og aðstöðuleysi í Búðardal – ákall um viðbragð og aðgerðir Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar
Skoðun Sól, sumar og símafriður: 10 ráð varðandi skjánotkun í sumarfríinu Anna Laufey Stefánsdóttir,Kristín Ólöf Grétarsdóttir,Skúli Bragi Geirdal skrifar
Skoðun Jafnrétti grundvallarforsenda friðar og öryggis í heiminum Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar
Skoðun Af hverju er ekki 100 klst. málþóf á Alþingi um alvarlega stöðu barna? Grímur Atlason skrifar
Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson Skoðun
Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir Skoðun
„Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann Skoðun