Þegar Davíð Oddsson talar um fræðimenn og stjórnmálaskýrendur sem sérhæft hafa sig í regluverki Evrópusambandsins kallar hann þá alltaf „sérfræðinga Samfylkingarinnar". Þar með gefur hann sínu fólki skilaboð um að taka aldrei mark á orði sem þessir fræðimenn kunna að hafa til málanna að leggja. Aldrei. Gildir þá einu hvað það er eða hversu mikið vit þeir hafa á málaflokknum: Aldrei. Þeir eru á vegum „andstæðingsins". Samfylkingarinnar. Gott ef ekki hreinlega Baugs.
Gamalkunnur dilkadrátturVið þetta búum við. Eilífan drátt gamalla fjallkónga inn í gamla dilka. Óskandi væri samt að okkur tækist að ræða þetta mál án þess að þátttakendur þurfi að vísa í sífellu fram flokksskírteinum. Óskandi væri að umræðan um ESB snerist um málefni: þjóðarhag, lífskjör, stað Íslands í heiminum, krónuna, umhverfismál, stöðugleika, atvinnumál, eðli fullveldisins, vöruútflutning, tollamál, verð á matvöru…
Nokkrir sjálfstæðir Sjálfstæðismenn með Benedikt Jóhannesson í fararbroddi hafa að vísu þverskallast við að hlýða hinum gamla fjallkóngi og lýst yfir stuðningi við að minnsta kosti aðildarviðræður, eins og raunar meirihluti kjósenda Sjálfstæðisflokksins aðhylltist til skamms tíma. Þögnin um þetta mál hefur hins vegar verið meiri í öðrum flokkum.
Samfylkingarmenn þora naumast að opna munninn um málið af ótta við að það takist að gera þetta að sérmáli þess flokks, og úr ranni Vinstri Grænna heyrist lítið annað en Lebensraum-raus Ögmundar Jónassonar.
VG er í erfiðri stöðu. Ekki hefur verið mikið um það fjallað en fram að allra síðustu könnunum hefur meirihluti kjósenda flokksins stutt aðildarviðræður og jafnvel aðild - án þess þó að sá hluti kjósenda flokksins hafi átt sér málsvara í flokknum opinberlega. Nú - þegar þjóðin virðist kenna ESB um efnahagshrunið - er eindreginn stuðningur kjósenda VG við aðild að ESB að vísu kominn niður í 20 prósent og önnur 15 prósent hálfvolg.
Það er engu að síður allhátt hlutfall kjósenda. Þetta er vinstri sinnað fólk sem trúir ekki á tröllasögur Ögmundar um heimsvaldasinnað eðli ESB… Flokkurinn telur sig væntanlega eiga samleið með þessu fólki um leið og hann vill ekki styggja þann (núverandi) meirihluta kjósenda flokksins sem andvígir eru ESB. Söguleg arfleifð flokksins flækir málin. VG hefur vissulega tekið við þjóðfrelsiskyndlunum frá Alþýðubandalaginu sáluga og Sósíalistaflokknum þar á undan; og gott ef ekki Landvörn og Skúla Thoroddsen þar þar á undan.
Í íslenskri vinstri stefnu hefur löngum verið óleyst togstreita milli ítrustu kröfu um bókstafssjálfstæði sem vill enda í ógöngum Bjarts í Sumarhúsum (sem drap kúna frekar en að gefa eftir) og svo aftur pragmatisma af þeirri sort sem endar í ógöngum lúðviskunnar með skuttogara í hverjum firði.
Við skulum ekki hafa háttOg samt… Kringum þrjátíu prósent kjósenda VG vilja inngöngu - og voru enn fleiri áður en Icesave-málið kom upp. Innan flokksins eru öfl sem telja að hag lands og þjóðar verði best borgið innan Evrópusambandsins og telja að það samræmist prýðilega vinstri stefnu af því tagi sem leggur áherslu á alþjóðahyggju og bætt kjör launafólks. Ekki þarf að hafa mörg orð um umhverfismálin: þar er Evrópusambandið töluvert lengra komið en Íslendingar.
En ekki verður sagt að stuðningsmenn Evrópusambandsaðildar innan VG hafi hátt. Stundum virðist manni eins og það fólk innan VG sem styður aðildina ætli að láta sér það lynda að þetta sé mál Samfylkingarinnar. Á sínum tíma, þegar stjórnin var mynduð, reyndi VG að fá Samfylkinguna til að samþykkja þjóðaratkvæðagreiðslu um aðildarviðræður og vissulega hefði Samfó betur hlustað á þær tillögur, því að þá hefði viðræðunefndin í Brussel eindregnara umboð en nú virðist. En úr því sem komið er þurfa stuðningsmenn aðildar úr VG að stíga fram og taka til máls óttalaust. Takist að gera Evrópusambandsaðild að sérmáli Samfylkingarinnar þá er útséð um afdrif málsins.
Stundum er eins og það gleymist að á valdaárum gamla fjallkóngsins, Davíðs Oddssonar var einmitt gerð tilraun með þá ábyrgðarlausu hálfaðild að ESB sem hann og ýmsir fleiri telja að enn muni gefast Íslendingum vel. Sú tilraun endaði með allsherjarhruni og um hana má fræðast í rannsóknarskýrslu alþingis.
Brýnast af öllu er að hlusta ekki á gömlu fjallkóngana heldur hugsa allt upp á nýtt og gera alla hluti öðruvísi en á þann hátt sem leiddi yfir okkur hrunið.
