Fasteignaskattur í Reykjavík fer með himinskautum Pétur Kristjánsson skrifar 15. apríl 2024 11:00 Eftir enn eina stökkbreytinguna á fasteignagjöldum Reykjavíkurborgar aflaði ég mér upplýsinga um þróun fasteignaskatts og fasteignamats á húseign minni að Skógarseli 25 og bar saman við þróun verðlags. Ég setti þetta upp í excel-skjal svo skoða mætti þetta skilmerkilega síðastliðin 14 ár. Það sem mig grunaði kom í ljós, að fasteignagjöld Reykjavíkurborgar höfðu hækkað langt umfram verðlag. Gögnin fékk ég í gagnasafni Reykjavíkurborgar (Mínar síður) en upplýsingar um verðlagsbreytingar sótti ég til Hagstofunnar. Ég miða stöðu verðlags við desembermánuð næst á undan álagsári, þ.e. verðlagsvísitala desembers 2010 fyrir gjaldálagningu 2011 og svo koll af kolli. Hér er aðeins fjallað um fasteignaskatt og fasteignamat en ekki fjallað önnur gjöld eins og t.d. sorphirðugjald þó fullt tilefni væri til þess. Hækkanir á fasteignagjöldum í Reykjavík að undanförnu eru miklar og bera vitni um okur og/eða stjórnleysi nema hvort tveggja sé. Hver er skýringin á því að fasteignaskattur hefur hækkað margfalt meira en verðlag? Það er einkum tvennt, meingölluð lagasetning og svo álagning sveitarfélagsins. Samkvæmt lögum ber Mannvirkjunarstofnun að reikna út fasteignamat mannvirkja og skal stofnunin miða við markaðsverð fasteigna í febrúar ár hvert. Það er í sjálfu sér ekkert athugavert við að stofnunin meti verð á fasteignum í samræmi við markaðsverð þeirra. Hins vegar er það fullkomlega galið að nota markaðsverð fasteigna sem stofn að fasteignaskatti. Þeir stjórnmálamenn sem heimiluðu sveitarfélögum að miða fasteignaskatt við fasteignamat fá falleinkunn. Tekjur af fasteignaskatti koma markaðsverði húseigna ekkert við, því þessar tekjur eru notaðar í venjulegan rekstur í sveitarfélaginu. Sá rekstarkostnaður er frekar bundinn almennu verðlagi og ætti því alls ekki að breytast umfram breytingar þess. Það gengur einfaldlega ekki að miða þennan tekjustofn sveitafélaganna við húsnæðisverð, vöruflokkur sem sveiflast mikið, aðallega upp á við, og er háður framboði og eftirspurn. Framboð húsnæðis stjórnast að verulegu leyti af framboði af byggingarlandi sem er jú stjórnað af sveitarfélögunum sjálfum. Hér er kannski komin skýringin á skorti á byggingarlóðum á höfuðborgarsvæðinu. Skortur á húsnæði leiðir til hækkunar íbúðaverðs og um leið hækkunar á fasteignaskatti, fyrirhafnarlaust fyrir sveitarfélagið. Álagning sveitarfélaga á fasteignaskatti má vera allt að 0,5% af fasteignamati. Þar sem fasteignamat er hlutfallslega lágt úti á landi er væntanlega gert ráð fyrir að sveitarfélög þar noti háa álagningarprósentu eða nálægt hálfa prósentinu. Í Reykjavík, þar sem fasteignamat er hæst, er innheimt 0,18 % af fasteignamati. Sveitarfélögum er í lófa lagið að breyta álagningarhlutfallinu í takt við stöðu fasteignamats, svo lengi sem þau halda sig innan hálfa prósentsins. Þó fasteignarskattur hafi hækkað um rúm 20% milli áranna 2023 og 2024, í verðbólgu sem mældist 5,9% miðað við byggingarvísitölu en 7,9% sé miðað við neysluverðsvísitölu, halda borgaryfirvöld því fram að þau hafi ekki hækkað skattinn. Hann er hinn sami 0,18 %. Þetta er blekking því húsnæðisverð (fasteignamat) hefur hækkað um 20% en almennt verðlag aðeins á bilinu 5,9% til 7,9%. Það er kannski ekki óeðlilegt að sveitarfélögum sé heimilt að verðtryggja tekjustofna sína en það verður að taka mið af þeim rekstrarkostnaði sem tekjurnar eru notaðar í. Byggingarvísitala er reiknuð út frá fjölmörgum kostnaðarliðum sem tengjast framkvæmdum ýmiss konar og því raunhæft að nota hana til þess að verðtryggja þessa tekjustofna. Enn betra gæti verið að nota meðaltalsbreytingar á byggingar- og neysluverðsvísitölu til verðtrygginga. 'Tillaga til nauðsynlegra breytinga á ákvörðun fasteignaskatts.' Ég legg til að álagningu fasteignaskatts verði breytt og viðeigandi lagabreytingar gerðar. Til hliðsjónar verði höfð álagning vatns- og fráveitugjalds smkv. lögum nr. 32/ 2004 og 9/2009. Í stað þess að nota hlutfall af fasteignamati verði notað gjald per fermetra húseignar. Heimilt verði að binda gjaldið meðaltalsbreytingu byggingarvísitölu eins og gert er varðandi vatns- og fráveitugjaldið (hægt væri að útfæra fermetragjaldið t.d. með blöndu af mismunandi húsnæðis- og lóðarfermetragjaldi). Hefði fasteignaskatturinn verið verðtryggður með þessum hætti fyrir húseignina Skógarsel 25 Rvk árið 2011 og hingað til væri fasteignaskattur eignarinnar fyrir árið 2024 kr. 159.000 en ekki kr. 234.630 sem hann er. Vilji sveitarfélag auka tekjur sínar af fasteignaskatti þyrfti það einfaldlega auka framboðið af byggingarlóðum. Allar upphæðir hér eru af gjaldlagningu eigins húsnæðis fengnar úr skjalasafni Reykjavíkurborgar. Tölur um verðlagsbreytingar eru fengnar úr skjalasafni Hagstofunnar. Frá árinu 2011 til ársins 2024 hefur fasteignamat hækkað um 230% það hefur 3,3 faldast! Fasteignaskattur hefur hækkað um 165 % á meðan byggingarvísitala hefur hækkað um 85 % og neysluverðsvísitala aðeins um 65%!!! Höfundur er rekstrartæknifræðingur á eftirlaunum. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skattar og tollar Reykjavík Mest lesið Þegar móðir mín kvaddi okkur fyrir einu ári síðan í dag Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Þegar ómennskan vitnar í lög Bubbi Morthens Skoðun Bóf-ar(ion)? Gunnar Hólmsteinn Ársælsson Skoðun Að hengja prest fyrir biskup, að hengja manneskju fyrir stofnun Hödd Vilhjálmsdóttir Skoðun Framlengjum séreignarleiðina til að vernda heimilin Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun Ef Trump tapar kosningunum… Jun Þór Morikawa Skoðun Álit Einhverfupaunksins um ABA meðferð og kennslu á Íslandi Sigrún Ósk Stefánsdóttir Skoðun Varhugaverð þróun í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Guðrún Margrét Guðmundsdóttir Skoðun Ómarktæk skoðanakönnun Marinó G. Njálsson Skoðun Áherslur ráðherra skipta máli Heimir Örn Árnason Skoðun Skoðun Skoðun Er krónan að valda átökum á milli kynslóða? Guðmundur Ragnarsson skrifar Skoðun Varhugaverð þróun í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Guðrún Margrét Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Bóf-ar(ion)? Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Þetta er ekki allt að koma með fjárlagafrumvarpinu Eyjólfur Ármannsson skrifar Skoðun Ómarktæk skoðanakönnun Marinó G. Njálsson skrifar Skoðun Ef Trump tapar kosningunum… Jun Þór Morikawa skrifar Skoðun Viðskiptaþvinganir gegn Ísrael Steinunn Þóra Árnadóttir skrifar Skoðun Áherslur ráðherra skipta máli Heimir Örn Árnason skrifar Skoðun Snúum hjólunum áfram Andrés Ingi Jónsson skrifar Skoðun Búðu til pláss – fyrir öll börn Birna Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Framlengjum séreignarleiðina til að vernda heimilin Vilhjálmur Hilmarsson skrifar Skoðun Líf án ótta og gjöfin í andlegri vakningu Birna Guðný Björnsdóttir skrifar Skoðun Kenningar úr gildi svo að kirkjan þarf að komast á annað stig Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Dansaðu vindur Berglind Ósk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þessi stórskrítnu norm í óbarnvænu samfélagi Sólveig María Svavarsdóttir skrifar Skoðun Um vaxtahækkanir og verð á hveiti Haukur Skúlason skrifar Skoðun Öryggi byggir á mönnun og launum Jórunn Frímannsdóttir skrifar Skoðun Álit Einhverfupaunksins um ABA meðferð og kennslu á Íslandi Sigrún Ósk Stefánsdóttir skrifar Skoðun Mammon hefur náð lífeyrissjóðum á sitt band Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Forgangsorkan verður ekki skert Tinna Traustadóttir skrifar Skoðun Umhyggja - hvað er það? Árný Ingvarsdóttir skrifar Skoðun „Við höfðum öll rangt fyrir okkur“ Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Akureyrarbær greiðir götu kvennaathvarfs á Akureyri eins og kostur er Ásthildur Sturludóttir skrifar Skoðun Þegar móðir mín kvaddi okkur fyrir einu ári síðan í dag Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Íþróttahreyfingin og gerviverktaka Ástþór Jón Ragnheiðarson skrifar Skoðun Tölum um tilfinningar Amanda Ásdís Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Óttinn við íslensku rafkrónuna Birna Guðný Björnsdóttir skrifar Skoðun Áskorun til Sjúkratrygginga Íslands – hugsum í lausnum Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar Skoðun Afnemum launamisrétti Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Sjá meira
Eftir enn eina stökkbreytinguna á fasteignagjöldum Reykjavíkurborgar aflaði ég mér upplýsinga um þróun fasteignaskatts og fasteignamats á húseign minni að Skógarseli 25 og bar saman við þróun verðlags. Ég setti þetta upp í excel-skjal svo skoða mætti þetta skilmerkilega síðastliðin 14 ár. Það sem mig grunaði kom í ljós, að fasteignagjöld Reykjavíkurborgar höfðu hækkað langt umfram verðlag. Gögnin fékk ég í gagnasafni Reykjavíkurborgar (Mínar síður) en upplýsingar um verðlagsbreytingar sótti ég til Hagstofunnar. Ég miða stöðu verðlags við desembermánuð næst á undan álagsári, þ.e. verðlagsvísitala desembers 2010 fyrir gjaldálagningu 2011 og svo koll af kolli. Hér er aðeins fjallað um fasteignaskatt og fasteignamat en ekki fjallað önnur gjöld eins og t.d. sorphirðugjald þó fullt tilefni væri til þess. Hækkanir á fasteignagjöldum í Reykjavík að undanförnu eru miklar og bera vitni um okur og/eða stjórnleysi nema hvort tveggja sé. Hver er skýringin á því að fasteignaskattur hefur hækkað margfalt meira en verðlag? Það er einkum tvennt, meingölluð lagasetning og svo álagning sveitarfélagsins. Samkvæmt lögum ber Mannvirkjunarstofnun að reikna út fasteignamat mannvirkja og skal stofnunin miða við markaðsverð fasteigna í febrúar ár hvert. Það er í sjálfu sér ekkert athugavert við að stofnunin meti verð á fasteignum í samræmi við markaðsverð þeirra. Hins vegar er það fullkomlega galið að nota markaðsverð fasteigna sem stofn að fasteignaskatti. Þeir stjórnmálamenn sem heimiluðu sveitarfélögum að miða fasteignaskatt við fasteignamat fá falleinkunn. Tekjur af fasteignaskatti koma markaðsverði húseigna ekkert við, því þessar tekjur eru notaðar í venjulegan rekstur í sveitarfélaginu. Sá rekstarkostnaður er frekar bundinn almennu verðlagi og ætti því alls ekki að breytast umfram breytingar þess. Það gengur einfaldlega ekki að miða þennan tekjustofn sveitafélaganna við húsnæðisverð, vöruflokkur sem sveiflast mikið, aðallega upp á við, og er háður framboði og eftirspurn. Framboð húsnæðis stjórnast að verulegu leyti af framboði af byggingarlandi sem er jú stjórnað af sveitarfélögunum sjálfum. Hér er kannski komin skýringin á skorti á byggingarlóðum á höfuðborgarsvæðinu. Skortur á húsnæði leiðir til hækkunar íbúðaverðs og um leið hækkunar á fasteignaskatti, fyrirhafnarlaust fyrir sveitarfélagið. Álagning sveitarfélaga á fasteignaskatti má vera allt að 0,5% af fasteignamati. Þar sem fasteignamat er hlutfallslega lágt úti á landi er væntanlega gert ráð fyrir að sveitarfélög þar noti háa álagningarprósentu eða nálægt hálfa prósentinu. Í Reykjavík, þar sem fasteignamat er hæst, er innheimt 0,18 % af fasteignamati. Sveitarfélögum er í lófa lagið að breyta álagningarhlutfallinu í takt við stöðu fasteignamats, svo lengi sem þau halda sig innan hálfa prósentsins. Þó fasteignarskattur hafi hækkað um rúm 20% milli áranna 2023 og 2024, í verðbólgu sem mældist 5,9% miðað við byggingarvísitölu en 7,9% sé miðað við neysluverðsvísitölu, halda borgaryfirvöld því fram að þau hafi ekki hækkað skattinn. Hann er hinn sami 0,18 %. Þetta er blekking því húsnæðisverð (fasteignamat) hefur hækkað um 20% en almennt verðlag aðeins á bilinu 5,9% til 7,9%. Það er kannski ekki óeðlilegt að sveitarfélögum sé heimilt að verðtryggja tekjustofna sína en það verður að taka mið af þeim rekstrarkostnaði sem tekjurnar eru notaðar í. Byggingarvísitala er reiknuð út frá fjölmörgum kostnaðarliðum sem tengjast framkvæmdum ýmiss konar og því raunhæft að nota hana til þess að verðtryggja þessa tekjustofna. Enn betra gæti verið að nota meðaltalsbreytingar á byggingar- og neysluverðsvísitölu til verðtrygginga. 'Tillaga til nauðsynlegra breytinga á ákvörðun fasteignaskatts.' Ég legg til að álagningu fasteignaskatts verði breytt og viðeigandi lagabreytingar gerðar. Til hliðsjónar verði höfð álagning vatns- og fráveitugjalds smkv. lögum nr. 32/ 2004 og 9/2009. Í stað þess að nota hlutfall af fasteignamati verði notað gjald per fermetra húseignar. Heimilt verði að binda gjaldið meðaltalsbreytingu byggingarvísitölu eins og gert er varðandi vatns- og fráveitugjaldið (hægt væri að útfæra fermetragjaldið t.d. með blöndu af mismunandi húsnæðis- og lóðarfermetragjaldi). Hefði fasteignaskatturinn verið verðtryggður með þessum hætti fyrir húseignina Skógarsel 25 Rvk árið 2011 og hingað til væri fasteignaskattur eignarinnar fyrir árið 2024 kr. 159.000 en ekki kr. 234.630 sem hann er. Vilji sveitarfélag auka tekjur sínar af fasteignaskatti þyrfti það einfaldlega auka framboðið af byggingarlóðum. Allar upphæðir hér eru af gjaldlagningu eigins húsnæðis fengnar úr skjalasafni Reykjavíkurborgar. Tölur um verðlagsbreytingar eru fengnar úr skjalasafni Hagstofunnar. Frá árinu 2011 til ársins 2024 hefur fasteignamat hækkað um 230% það hefur 3,3 faldast! Fasteignaskattur hefur hækkað um 165 % á meðan byggingarvísitala hefur hækkað um 85 % og neysluverðsvísitala aðeins um 65%!!! Höfundur er rekstrartæknifræðingur á eftirlaunum.
Skoðun Varhugaverð þróun í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Guðrún Margrét Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Álit Einhverfupaunksins um ABA meðferð og kennslu á Íslandi Sigrún Ósk Stefánsdóttir skrifar
Skoðun Akureyrarbær greiðir götu kvennaathvarfs á Akureyri eins og kostur er Ásthildur Sturludóttir skrifar