KosninGnarr kraftaverk Heiða Kristín Helgadóttir skrifar 31. maí 2024 07:00 Nýlega heyrði ég kenningu þess efnis að hátt hlutfall ADHD greininga á Íslandi megi skýra með því hvernig landið byggðist. Hingað sigldu vaskir norrænir Víkingar, sem áttuðu sig á því á miðri leið að þeir hefðu gleymt að taka með sér konur. Þeir breyttu því um stefnu og höfðu viðkomu á Írlandi og Skotlandi. Þegar írskar og skoskar yngismeyjar sáu víkingaskipin birtast á sjóndeildarhringnum flúðu þær í öruggt skjól, allar nema þær sem voru utan við sig og annars huga. Þannig varð til þjóð sem hefur einstaka blöndu dugnaðar, áræðni, seiglu og athyglisbrests. Þetta er vitaskuld einföldun, en góð saga. Við elskum góðar sögur. Við erum einstök þjóð og við þurfum einstakan forseta sem getur verið fulltrúi okkar einstöku menningar, tungu og þeirra litbrigða sem persónugallerí þjóðarinnar býður upp á. Jón Gnarr er sú manneskja. Sé tekið mið af skoðannakönnunum má álykta að kraftaverk þyrfti til þess að hann og Jóga, konan hans, væru á leið á Bessastaði að loknum kosningum á laugardag. Teknókratar og reikniheilar keppast nú við að ýmist biðla til Jóns að draga framboð sitt til baka, eða leggja hart að kjósendum að kasta ekki atkvæði sínu á glæ. Þetta er gert í yfirvarpi vinsemdar og í krafti þess sem skilur og veit og vill bara ráða öðrum heilt. En skoðanakannanir eru ófullkomin verkfæri sem mæla þann hóp sem tekur þátt í þeim og það er svo yfirfært á stærra mengi. Þær eru hins vegar settar fram eins og staðreyndir og raun hitamælingar. Sannarlega vísbending, en áhersla okkar á mikilvægi þeirra er farin að líkjast trúarofstæki. Verandi nánast fullkomlega talnablind trúi ég á það sem við sjáum ekki og kraftana sem leiða okkur áfram án þess að við fáum nokkru um það ráðið. Og ég trúi því líka að þegar nógu margir skoða hjartað sitt, spyrja sjálfan sig, fjölskyldu sína og trúnaðarvini hvað það er sem við þurfum sem þjóð þá blasir aðeins eitt svar við - Jón Gnarr. Ég hef verið þeirrar gæfu aðnjótandi að kynnast því í návígi hvernig Jón vinnur, hvernig hann les og skilur annað fólk, hvernig hann greinir samfélagið og notar sinn óþrjótandi sköpunarkraft til að toga okkur hin áfram. Allt hans höfundarverk sem listamaður byggir á þessum styrkleikum hans og getu til að nota íslenska tungu til að lýsa íslenskum raunveruleika og persónum sem við þekkjum í okkur sjálfum eða erum að glíma við á vinnustöðum, í fjölskyldum eða á förnum vegi. Hann hefur fært okkur þá gjöf að geta horfst hlæjandi í augu við okkur sjálf og okkar samfélagslegu bresti. Það hefur ekki gengið þrautalaust, enda hefur hann verið kærður oftar en meðal glæpamaður fyrir grín. En þó aldrei dæmdur. Enda ekkert í íslenskum lögum sem bannar fólki að gera grín og gleðja fólk. Úr þessum jarðvegi hefur Jón líka skapað sér atvinnu og séð sjálfum sér og fjölda annarra farborða. Sá drifkraftur er hins vegar tilkomin að miklu leyti af þeirri einföldu staðreynd að Jón hlaut litla sem enga menntun í íslensku skólakerfi, enda glímdi hann við ótal þroskaraskanir sem barn, sem dæmdu hann nánast úr leik. Þannig hefur hann ekki haft neitt val um annað en að treysta á sjálfan sig, sitt innsæi og kímnigáfu til þess að berjast áfram og koma sér til metorða í samfélagi sem kerfisbundið reyndi, og reynir enn, að ýta fólki til hliðar sem fékk ekki miða á fyrsta farrými í hraðlestri, eðlisfræði, tölfræði og excel æfingum. Jón er þannig holdgervingur hins sjálfstæða manns, sem er svo nátengdur okkar þjóðarkjarna. Hann hefur ekki látið kerfisbundnar tilraunir þeirra sem völdin hafa vísa sér á þann stað sem er þeim þóknanlegur. Jón hefur alltaf búið sér til pláss og það sem meira er, búið til pláss fyrir aðra. Þegar við hittumst fyrst var ég 27 ára einstæð móðir með halarófu af flækjum á eftir mér. Jón sá mig og bauð mér með í ferðalag sem breytti stefnunni sem mitt líf hefði annars tekið. Hann og Jóga höfðu djúpstæð áhrif á það hvernig ég horfi á heiminn og hvernig það er að vinna með og kynnast fólki sem raunverulega tekur þig inn og vill þér vel. Ég hef orðið vitni af því ótal sinnum hvernig hann hefur sömu áhrif á aðra og ég veit að þeir kraftar sem geta losnað úr læðingi við það að veita Jóni atkvæði sitt í þessum forsetakosningum verða seint útskýrðir til fulls en þeir munu koma til með að skipta máli fyrir þá stefnu sem við tökum sem þjóð. Við stöndum frammi fyrir því að samfélagið okkar er breytast mjög hratt og það kallar fram sterkar tilfinningar og skapar óróleika innra með okkur og út á við. Við þurfum forseta sem hefur tilfinningagreind og skilning á því hvað það er að gefa fólki pláss og raunverulega meðtaka það sem það er að segja. Við þurfum líka forseta sem talar tungumál sem fólk skilur, en segir ekki bara eitthvað í löngu máli sem hefur enga merkingu. Við þurfum forseta sem hefur barist fyrir tilveru sinni í þessu samfélagi, hefur verið barinn niður og risið aftur upp. Við þurfum forseta sem þykir þrátt fyrir það óendanlega vænt um þetta samfélag og fólkið sem hér býr. Við þurfum Jón og Jógu á Bessastaði. Heiða Kristín Helgadóttir Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skoðun: Forsetakosningar 2024 Forsetakosningar 2024 Mest lesið Nýr rektor og 2025 – tímamót í háskólamálum Ástráður Eysteinsson,Magnús Karl Magnússon,Margrét Helga Ögmundsdóttir,Tinna Laufey Ásgeirsdóttir Skoðun Má berja blaðamenn? Sigríður Dögg Auðunsdóttir Skoðun Samfélagið innan samfélagsins Sigríður Svanborgardóttir Skoðun Hagur hluthafanna alltaf og undantekningarlaust í forgangi Jón Kaldal Skoðun Að flokka hver vinnur og hver tapar Tryggvi Rúnar Brynjarsson Skoðun Vonir um vopnahlé eins og hálmstrá Sveinn Rúnar Hauksson Skoðun Orðhengilsháttur og lygar Elín Erna Steinarsdóttir Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson Skoðun Hvers vegna hatar SFS smábáta? Svarið tengist veiðigjöldum Kjartan Páll Sveinsson Skoðun „Oft er flagð undir fögru skinni“ Guðmunda G. Guðmundsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Að flokka hver vinnur og hver tapar Tryggvi Rúnar Brynjarsson skrifar Skoðun Hagur hluthafanna alltaf og undantekningarlaust í forgangi Jón Kaldal skrifar Skoðun Má berja blaðamenn? Sigríður Dögg Auðunsdóttir skrifar Skoðun Nýr rektor og 2025 – tímamót í háskólamálum Ástráður Eysteinsson,Magnús Karl Magnússon,Margrét Helga Ögmundsdóttir,Tinna Laufey Ásgeirsdóttir skrifar Skoðun Vonir um vopnahlé eins og hálmstrá Sveinn Rúnar Hauksson skrifar Skoðun Samfélagið innan samfélagsins Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun Til hamingju Íslendingar með nýja Óperu Andri Björn Róbertsson skrifar Skoðun Hvers vegna hatar SFS smábáta? Svarið tengist veiðigjöldum Kjartan Páll Sveinsson skrifar Skoðun „Oft er flagð undir fögru skinni“ Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Orðhengilsháttur og lygar Elín Erna Steinarsdóttir skrifar Skoðun Fjögurra daga vinnuvika – nýr veruleiki? Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Ráðherra gengur fram án laga Svanur Guðmundsson skrifar Skoðun Hagkvæmur kostur utan friðlands Jóna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Gagnsæi og inntak Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Sumargjöf Þórunn Sigurðardóttir skrifar Skoðun Hannað fyrir miklu stærri markaði Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Grafarvogur framtíðar verður til Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Málþófið um veiðigjöldin vekur miskunnsama Samverja Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Menntastefna 2030 Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Ágætu fyrrum samstarfsaðilar á Þjóðminjasafni Íslands Uggi Jónsson skrifar Skoðun Ferðamannaþorpin - Náttúruvá Þóra B. Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson skrifar Skoðun Laxaharmleikur Jóhannes Sturlaugsson skrifar Skoðun Lýðræðið í skötulíki! Lilja Rafney Magnúsdóttir skrifar Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson skrifar Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir skrifar Skoðun Til varnar jafnlaunavottun Magnea Marinósdóttir skrifar Skoðun Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Barnaræninginn Pútín Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Um þjóð og ríki Gauti Kristmannsson skrifar Sjá meira
Nýlega heyrði ég kenningu þess efnis að hátt hlutfall ADHD greininga á Íslandi megi skýra með því hvernig landið byggðist. Hingað sigldu vaskir norrænir Víkingar, sem áttuðu sig á því á miðri leið að þeir hefðu gleymt að taka með sér konur. Þeir breyttu því um stefnu og höfðu viðkomu á Írlandi og Skotlandi. Þegar írskar og skoskar yngismeyjar sáu víkingaskipin birtast á sjóndeildarhringnum flúðu þær í öruggt skjól, allar nema þær sem voru utan við sig og annars huga. Þannig varð til þjóð sem hefur einstaka blöndu dugnaðar, áræðni, seiglu og athyglisbrests. Þetta er vitaskuld einföldun, en góð saga. Við elskum góðar sögur. Við erum einstök þjóð og við þurfum einstakan forseta sem getur verið fulltrúi okkar einstöku menningar, tungu og þeirra litbrigða sem persónugallerí þjóðarinnar býður upp á. Jón Gnarr er sú manneskja. Sé tekið mið af skoðannakönnunum má álykta að kraftaverk þyrfti til þess að hann og Jóga, konan hans, væru á leið á Bessastaði að loknum kosningum á laugardag. Teknókratar og reikniheilar keppast nú við að ýmist biðla til Jóns að draga framboð sitt til baka, eða leggja hart að kjósendum að kasta ekki atkvæði sínu á glæ. Þetta er gert í yfirvarpi vinsemdar og í krafti þess sem skilur og veit og vill bara ráða öðrum heilt. En skoðanakannanir eru ófullkomin verkfæri sem mæla þann hóp sem tekur þátt í þeim og það er svo yfirfært á stærra mengi. Þær eru hins vegar settar fram eins og staðreyndir og raun hitamælingar. Sannarlega vísbending, en áhersla okkar á mikilvægi þeirra er farin að líkjast trúarofstæki. Verandi nánast fullkomlega talnablind trúi ég á það sem við sjáum ekki og kraftana sem leiða okkur áfram án þess að við fáum nokkru um það ráðið. Og ég trúi því líka að þegar nógu margir skoða hjartað sitt, spyrja sjálfan sig, fjölskyldu sína og trúnaðarvini hvað það er sem við þurfum sem þjóð þá blasir aðeins eitt svar við - Jón Gnarr. Ég hef verið þeirrar gæfu aðnjótandi að kynnast því í návígi hvernig Jón vinnur, hvernig hann les og skilur annað fólk, hvernig hann greinir samfélagið og notar sinn óþrjótandi sköpunarkraft til að toga okkur hin áfram. Allt hans höfundarverk sem listamaður byggir á þessum styrkleikum hans og getu til að nota íslenska tungu til að lýsa íslenskum raunveruleika og persónum sem við þekkjum í okkur sjálfum eða erum að glíma við á vinnustöðum, í fjölskyldum eða á förnum vegi. Hann hefur fært okkur þá gjöf að geta horfst hlæjandi í augu við okkur sjálf og okkar samfélagslegu bresti. Það hefur ekki gengið þrautalaust, enda hefur hann verið kærður oftar en meðal glæpamaður fyrir grín. En þó aldrei dæmdur. Enda ekkert í íslenskum lögum sem bannar fólki að gera grín og gleðja fólk. Úr þessum jarðvegi hefur Jón líka skapað sér atvinnu og séð sjálfum sér og fjölda annarra farborða. Sá drifkraftur er hins vegar tilkomin að miklu leyti af þeirri einföldu staðreynd að Jón hlaut litla sem enga menntun í íslensku skólakerfi, enda glímdi hann við ótal þroskaraskanir sem barn, sem dæmdu hann nánast úr leik. Þannig hefur hann ekki haft neitt val um annað en að treysta á sjálfan sig, sitt innsæi og kímnigáfu til þess að berjast áfram og koma sér til metorða í samfélagi sem kerfisbundið reyndi, og reynir enn, að ýta fólki til hliðar sem fékk ekki miða á fyrsta farrými í hraðlestri, eðlisfræði, tölfræði og excel æfingum. Jón er þannig holdgervingur hins sjálfstæða manns, sem er svo nátengdur okkar þjóðarkjarna. Hann hefur ekki látið kerfisbundnar tilraunir þeirra sem völdin hafa vísa sér á þann stað sem er þeim þóknanlegur. Jón hefur alltaf búið sér til pláss og það sem meira er, búið til pláss fyrir aðra. Þegar við hittumst fyrst var ég 27 ára einstæð móðir með halarófu af flækjum á eftir mér. Jón sá mig og bauð mér með í ferðalag sem breytti stefnunni sem mitt líf hefði annars tekið. Hann og Jóga höfðu djúpstæð áhrif á það hvernig ég horfi á heiminn og hvernig það er að vinna með og kynnast fólki sem raunverulega tekur þig inn og vill þér vel. Ég hef orðið vitni af því ótal sinnum hvernig hann hefur sömu áhrif á aðra og ég veit að þeir kraftar sem geta losnað úr læðingi við það að veita Jóni atkvæði sitt í þessum forsetakosningum verða seint útskýrðir til fulls en þeir munu koma til með að skipta máli fyrir þá stefnu sem við tökum sem þjóð. Við stöndum frammi fyrir því að samfélagið okkar er breytast mjög hratt og það kallar fram sterkar tilfinningar og skapar óróleika innra með okkur og út á við. Við þurfum forseta sem hefur tilfinningagreind og skilning á því hvað það er að gefa fólki pláss og raunverulega meðtaka það sem það er að segja. Við þurfum líka forseta sem talar tungumál sem fólk skilur, en segir ekki bara eitthvað í löngu máli sem hefur enga merkingu. Við þurfum forseta sem hefur barist fyrir tilveru sinni í þessu samfélagi, hefur verið barinn niður og risið aftur upp. Við þurfum forseta sem þykir þrátt fyrir það óendanlega vænt um þetta samfélag og fólkið sem hér býr. Við þurfum Jón og Jógu á Bessastaði. Heiða Kristín Helgadóttir
Nýr rektor og 2025 – tímamót í háskólamálum Ástráður Eysteinsson,Magnús Karl Magnússon,Margrét Helga Ögmundsdóttir,Tinna Laufey Ásgeirsdóttir Skoðun
Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson Skoðun
Skoðun Nýr rektor og 2025 – tímamót í háskólamálum Ástráður Eysteinsson,Magnús Karl Magnússon,Margrét Helga Ögmundsdóttir,Tinna Laufey Ásgeirsdóttir skrifar
Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson skrifar
Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson skrifar
Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir skrifar
Skoðun Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir skrifar
Nýr rektor og 2025 – tímamót í háskólamálum Ástráður Eysteinsson,Magnús Karl Magnússon,Margrét Helga Ögmundsdóttir,Tinna Laufey Ásgeirsdóttir Skoðun
Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson Skoðun