Aukin átök og hækkandi spennustig í Mið-Austurlöndum Magnús Jochum Pálsson skrifar 20. janúar 2024 23:43 Viðbragðasaðilar bregðast við loftárás Ísraela á byggingu í Damaskus í Sýrlandi. Óvenjulegt þykir að Ísraelar geri árás um hábjartan dag. AP/Omar Sanadiki Minnst fjórir meðlimir byltingarvarða íranska hersins voru drepnir í loftárás Ísraels á Damaskus, höfuðborgar Sýrlands í morgun. Nokkrir sýrlenskir hermenn voru einnig drepnir í árásinni að sögn íranskra yfirvalda. Nokkuð algengt er að Ísraelar geri árásir á Sýrland og yfirleitt beinast þær að írönskum byltingarvörðum sem lengi hafa haft viðveru í landinu. Óalgengt er þó að þeir gerir árásir að degi til. Írönsk yfirvöld gagnrýndu aðgerðir Ísraela í dag og sögðu árásina örvæntingarfulla tilraun til að auka óstöðugleika á svæðinu. Frá því að Ísraelar hófu mannskæðan hernað á Gasaströndinni hafa verið uppi miklar áhyggjur af því að átökin dreifist um Mið-Austurlönd. Albert Jónsson, sérfræðingur í alþjóðastjórnmálum, ræddi við Sindra Sindrason í kvöldfréttum Stöðvar 2. Staðan vond en engin ástæða til að óttast stórfellda stigmögnun Árásir í Sýrlandi, Líbanon og spenna milli Pakistan og Íran að aukast. Er að verða allsherjarstríð á svæðinu? „Þegar til eru staðar átök og spenna af því tagi sem við erum að horfa á í Mið-Austurlöndum, sérstaklega síðustu vikur, síðustu þrjá og hálfan mánuð frá árásinni á Ísrael 7. október, þá er auðvitað ástæða til að óttast stigmögnun og að átökin breiðist út,“ sagði Albert. Albert segir að þrátt fyrir mikil átök í Mið-Austurlöndum sé ekki hætta á stórfelldri stigmögnun,Stöð 2 „Ég held hins vegar að á móti komi að slíkt gerist ekki nema fyrir tilverknað Írana og íranskra stjórnvalda. Það er almennt talið að írönsk stjórnvöld óttist yfirburði ísraelska hersins, sérstaklega ísraelska flughersins. En enn og aftur eru heldur engar áþreifanlegar upplýsingar um að þeir ætli sér að stigmagna,“ sagði hann. „Ég held að meiri hætta á stigmögnun liggi í samskiptum Ísraels og Hezbollah-hryðjuverkasamtakanna sem eru í Líbanon og hafa þar aðsetur, njóta þar skjóls. En Hezbollah-samtökin eru líka á framfæri Írana þannig Íranar þurfa að taka ákvörðun um þá stigmögnun einnig þannig ég held að það sé ekki veruleg hætta á stórfelldri stigmögnun átaka,“ sagði hann. Tveggja ríkja lausnin eini raunhæfi kosturinn Netanjahú hefur slegið tveggja ríkja lausnina af borðinu. Hvað þýðir það? „Tveggja ríkja lausnin snýst um það að saman búi Palestína og Ísrael og þá sé búið að ganga frá landamærum og öryggistryggingu. Netanjahú hefur slegið þetta af borðinu,“ sagði Albert og bætti við að það séu tveir veikleikar í stefnu Netanjahús. „Annars vegar að Bandaríkjastjórn, langmikilvægasti bandamaður Ísraels og þeir eru afar háðir Bandaríkjunum, er enn inni á tveggja ríkja lausn,“ sagði Albert. „Hins vegar að það er enginn sem getur bent á raunhæfan annan valkost ef á að leysa þetta mál. Svo lengi sem Palestínumálið er óleyst er alltaf hætta á að það komi upp átök, átök sem Ísraelsher getur varist auðveldlega líklega en gætu skaðað hagsmuni og öryggi þeirra til lengri tíma litið,“ sagði hann. Áratuga harmasaga átaka og hryðjuverka Maður veltir því fyrir sér hvort það sé endir í sjónmáli, að vandamálin í Mið-Austurlöndum séu það stór að þau leysist nokkurn tímann? „Það er alveg eðlilegt að sú spurning komi fram. Þetta er áratuga harmasaga harðvítugra átaka, ótal hryðjuverka og þetta byggir upp alls kyns hindranir í vegi hugsanlegra friðarsamninga,“ sagði Albert. „En við skulum ekki gleyma því að á þessu langa tímabili voru oft alvarlegar og raunverulegar tilraunir gerðar til að ná friðarsamningum og semja um ágreiningsatriði, tryggja öryggi Ísraels. Það voru aðilar eins og Hamas-samtökin sem skemmdu þá viðleitni með hryðjuverkum inni í Ísrael um og upp úr árinu 2000.“ „Það vita líka allir að árásin 7. október var gerð meðal annars til að eyðileggja þíðu í samskiptum arabaríkja og Ísraels sem var komin vel á veg og menn biðu eftir að Sádí-Arabar kæmu þar inn í. Ég myndi ekki útiloka að til friðarsamninga komi en að sjálfsögðu hefur tveggja ríkja lausnin fjarlægst verulega og er kannski fjarlægari nú en hún hefur verið um langt skeið,“ sagði hann að lokum. Íran Ísrael Líbanon Átök í Ísrael og Palestínu Palestína Sýrland Tengdar fréttir Bandaríkjamenn ítreka að Palestínumenn eigi að fá að snúa heim Antony Blinken, utanríkisráðherra Bandaríkjanna, er nú í opinberri heimsókn í Mið-Austurlöndum og hefur meðal annars notað tækifærið til að ítreka þá afstöðu stjórnvalda vestanhafs að Palestínumenn eigi að fá að snúa aftur heim eftir að átökum á Gasa lýkur. 8. janúar 2024 06:41 Mest lesið „Okkur langar að börnin okkar fái öruggan stað til að vera á“ Innlent Lífstíðarfangelsi fyrir að selja dóttur sína Erlent Leitinni að sundmanninum lokið að sinni Innlent Tapaði 20 milljónum á svipstundu við að samþykkja beiðni Innlent Ísrael samþykkir vopnahlé Trumps Erlent Utanríkisráðherra Breta á Íslandi: „Gleður mig að Ísland vill vera með í bandalagi viljugra þjóða“ Innlent Barn fórst í Hvítá í gær Innlent Gróf slagsmál foreldra á fótboltamóti barna reyndust plat Innlent Ákærður fyrir að keyra á hóp fólks í Liverpool Erlent Stærsti óttinn varð að veruleika á þriðja degi af 90 Innlent Fleiri fréttir Lífstíðarfangelsi fyrir að selja dóttur sína Ísrael samþykkir vopnahlé Trumps Ákærður fyrir að keyra á hóp fólks í Liverpool Störfum Musk lokið hjá DOGE Skortir fólk til framleiðslu hergagna í Evrópu Heilt þorp varð undir aurskriðu í Sviss Boða nýjar landtökubyggðir á Vesturbakkanum Segir Ísraelsher hafa myrt leiðtoga Hamas Tuttugu ára fangelsisvist fyrir kynferðisbrot gegn 299 börnum Merz lofaði Selenskíj aðstoð við langdrægar skotflaugar Vísaði frá máli gegn orkurisa vegna bráðnunar jökla Á góðri leið með loftslagsmarkmið standi ESB-ríki við sitt Náðar raunveruleikastjörnur sem sviku tugmilljónir dala út úr bönkum Stöðva vegabréfsáritanir námsmanna og rannsaka umsækjendur nánar Geimfar SpaceX splundraðist eftir 45 mínútna flug Springur Starship í þriðja sinn í röð? „Hann er að leika sér að eldinum!“ Sakaður um morðtilraun og akstur undir áhrifum fíkniefna Náðar spilltan fógeta Telja vanrækslu hafa valdið mannskæðu þyrluslysi í Finnlandi Fjögur börn í hópi þeirra mest slösuðu „Bara sjokk hvað maður var nálægt þessu“ Einn í haldi eftir að ekið var á fólk í Liverpool Deila enn um „stóra fallega“ frumvarpið Hnekkti dómi fyrrverandi kanslara fyrir meinsæri Hjónaerjur í opinberri heimsókn Macrons Mestu árásirnar hingað til, aftur Kim reiður yfir misheppnaðri sjósetningu Útskrifuð af geðdeild daginn fyrir stunguárásina í Hamborg Konur og karlar fái sortuæxli á ólíkum stöðum Sjá meira
Nokkuð algengt er að Ísraelar geri árásir á Sýrland og yfirleitt beinast þær að írönskum byltingarvörðum sem lengi hafa haft viðveru í landinu. Óalgengt er þó að þeir gerir árásir að degi til. Írönsk yfirvöld gagnrýndu aðgerðir Ísraela í dag og sögðu árásina örvæntingarfulla tilraun til að auka óstöðugleika á svæðinu. Frá því að Ísraelar hófu mannskæðan hernað á Gasaströndinni hafa verið uppi miklar áhyggjur af því að átökin dreifist um Mið-Austurlönd. Albert Jónsson, sérfræðingur í alþjóðastjórnmálum, ræddi við Sindra Sindrason í kvöldfréttum Stöðvar 2. Staðan vond en engin ástæða til að óttast stórfellda stigmögnun Árásir í Sýrlandi, Líbanon og spenna milli Pakistan og Íran að aukast. Er að verða allsherjarstríð á svæðinu? „Þegar til eru staðar átök og spenna af því tagi sem við erum að horfa á í Mið-Austurlöndum, sérstaklega síðustu vikur, síðustu þrjá og hálfan mánuð frá árásinni á Ísrael 7. október, þá er auðvitað ástæða til að óttast stigmögnun og að átökin breiðist út,“ sagði Albert. Albert segir að þrátt fyrir mikil átök í Mið-Austurlöndum sé ekki hætta á stórfelldri stigmögnun,Stöð 2 „Ég held hins vegar að á móti komi að slíkt gerist ekki nema fyrir tilverknað Írana og íranskra stjórnvalda. Það er almennt talið að írönsk stjórnvöld óttist yfirburði ísraelska hersins, sérstaklega ísraelska flughersins. En enn og aftur eru heldur engar áþreifanlegar upplýsingar um að þeir ætli sér að stigmagna,“ sagði hann. „Ég held að meiri hætta á stigmögnun liggi í samskiptum Ísraels og Hezbollah-hryðjuverkasamtakanna sem eru í Líbanon og hafa þar aðsetur, njóta þar skjóls. En Hezbollah-samtökin eru líka á framfæri Írana þannig Íranar þurfa að taka ákvörðun um þá stigmögnun einnig þannig ég held að það sé ekki veruleg hætta á stórfelldri stigmögnun átaka,“ sagði hann. Tveggja ríkja lausnin eini raunhæfi kosturinn Netanjahú hefur slegið tveggja ríkja lausnina af borðinu. Hvað þýðir það? „Tveggja ríkja lausnin snýst um það að saman búi Palestína og Ísrael og þá sé búið að ganga frá landamærum og öryggistryggingu. Netanjahú hefur slegið þetta af borðinu,“ sagði Albert og bætti við að það séu tveir veikleikar í stefnu Netanjahús. „Annars vegar að Bandaríkjastjórn, langmikilvægasti bandamaður Ísraels og þeir eru afar háðir Bandaríkjunum, er enn inni á tveggja ríkja lausn,“ sagði Albert. „Hins vegar að það er enginn sem getur bent á raunhæfan annan valkost ef á að leysa þetta mál. Svo lengi sem Palestínumálið er óleyst er alltaf hætta á að það komi upp átök, átök sem Ísraelsher getur varist auðveldlega líklega en gætu skaðað hagsmuni og öryggi þeirra til lengri tíma litið,“ sagði hann. Áratuga harmasaga átaka og hryðjuverka Maður veltir því fyrir sér hvort það sé endir í sjónmáli, að vandamálin í Mið-Austurlöndum séu það stór að þau leysist nokkurn tímann? „Það er alveg eðlilegt að sú spurning komi fram. Þetta er áratuga harmasaga harðvítugra átaka, ótal hryðjuverka og þetta byggir upp alls kyns hindranir í vegi hugsanlegra friðarsamninga,“ sagði Albert. „En við skulum ekki gleyma því að á þessu langa tímabili voru oft alvarlegar og raunverulegar tilraunir gerðar til að ná friðarsamningum og semja um ágreiningsatriði, tryggja öryggi Ísraels. Það voru aðilar eins og Hamas-samtökin sem skemmdu þá viðleitni með hryðjuverkum inni í Ísrael um og upp úr árinu 2000.“ „Það vita líka allir að árásin 7. október var gerð meðal annars til að eyðileggja þíðu í samskiptum arabaríkja og Ísraels sem var komin vel á veg og menn biðu eftir að Sádí-Arabar kæmu þar inn í. Ég myndi ekki útiloka að til friðarsamninga komi en að sjálfsögðu hefur tveggja ríkja lausnin fjarlægst verulega og er kannski fjarlægari nú en hún hefur verið um langt skeið,“ sagði hann að lokum.
Íran Ísrael Líbanon Átök í Ísrael og Palestínu Palestína Sýrland Tengdar fréttir Bandaríkjamenn ítreka að Palestínumenn eigi að fá að snúa heim Antony Blinken, utanríkisráðherra Bandaríkjanna, er nú í opinberri heimsókn í Mið-Austurlöndum og hefur meðal annars notað tækifærið til að ítreka þá afstöðu stjórnvalda vestanhafs að Palestínumenn eigi að fá að snúa aftur heim eftir að átökum á Gasa lýkur. 8. janúar 2024 06:41 Mest lesið „Okkur langar að börnin okkar fái öruggan stað til að vera á“ Innlent Lífstíðarfangelsi fyrir að selja dóttur sína Erlent Leitinni að sundmanninum lokið að sinni Innlent Tapaði 20 milljónum á svipstundu við að samþykkja beiðni Innlent Ísrael samþykkir vopnahlé Trumps Erlent Utanríkisráðherra Breta á Íslandi: „Gleður mig að Ísland vill vera með í bandalagi viljugra þjóða“ Innlent Barn fórst í Hvítá í gær Innlent Gróf slagsmál foreldra á fótboltamóti barna reyndust plat Innlent Ákærður fyrir að keyra á hóp fólks í Liverpool Erlent Stærsti óttinn varð að veruleika á þriðja degi af 90 Innlent Fleiri fréttir Lífstíðarfangelsi fyrir að selja dóttur sína Ísrael samþykkir vopnahlé Trumps Ákærður fyrir að keyra á hóp fólks í Liverpool Störfum Musk lokið hjá DOGE Skortir fólk til framleiðslu hergagna í Evrópu Heilt þorp varð undir aurskriðu í Sviss Boða nýjar landtökubyggðir á Vesturbakkanum Segir Ísraelsher hafa myrt leiðtoga Hamas Tuttugu ára fangelsisvist fyrir kynferðisbrot gegn 299 börnum Merz lofaði Selenskíj aðstoð við langdrægar skotflaugar Vísaði frá máli gegn orkurisa vegna bráðnunar jökla Á góðri leið með loftslagsmarkmið standi ESB-ríki við sitt Náðar raunveruleikastjörnur sem sviku tugmilljónir dala út úr bönkum Stöðva vegabréfsáritanir námsmanna og rannsaka umsækjendur nánar Geimfar SpaceX splundraðist eftir 45 mínútna flug Springur Starship í þriðja sinn í röð? „Hann er að leika sér að eldinum!“ Sakaður um morðtilraun og akstur undir áhrifum fíkniefna Náðar spilltan fógeta Telja vanrækslu hafa valdið mannskæðu þyrluslysi í Finnlandi Fjögur börn í hópi þeirra mest slösuðu „Bara sjokk hvað maður var nálægt þessu“ Einn í haldi eftir að ekið var á fólk í Liverpool Deila enn um „stóra fallega“ frumvarpið Hnekkti dómi fyrrverandi kanslara fyrir meinsæri Hjónaerjur í opinberri heimsókn Macrons Mestu árásirnar hingað til, aftur Kim reiður yfir misheppnaðri sjósetningu Útskrifuð af geðdeild daginn fyrir stunguárásina í Hamborg Konur og karlar fái sortuæxli á ólíkum stöðum Sjá meira
Bandaríkjamenn ítreka að Palestínumenn eigi að fá að snúa heim Antony Blinken, utanríkisráðherra Bandaríkjanna, er nú í opinberri heimsókn í Mið-Austurlöndum og hefur meðal annars notað tækifærið til að ítreka þá afstöðu stjórnvalda vestanhafs að Palestínumenn eigi að fá að snúa aftur heim eftir að átökum á Gasa lýkur. 8. janúar 2024 06:41
Utanríkisráðherra Breta á Íslandi: „Gleður mig að Ísland vill vera með í bandalagi viljugra þjóða“ Innlent
Utanríkisráðherra Breta á Íslandi: „Gleður mig að Ísland vill vera með í bandalagi viljugra þjóða“ Innlent