Hvernig á alþjóðasamfélagið að verja samfélag, sem ekki sýnir minnsta vilja eða getu til að verja sig sjálft? Ole Anton Bieltvedt skrifar 17. ágúst 2021 18:01 Fyrir nokkrum mánuðum ákvað Biden Bandaríkjaforseti, að draga til baka bandarískt herlið, sem þá hafði verið staðsett í Afganistan í 20 ár, þar sem hann taldi tilgangi hertökunnar og hersetunnar vera náð, og, að Bandaríkin og NATO hefðu lagt heimamönnum, þ.e. ríkisstjórn þeirra og herliði, til nægilegt liðsinni – fjármuni, leiðsögn og þjálfun – til að stand á eigin fótum. Undirritaður láir Bandaríkjaforseta þetta ekki og telur hann, að aðrir geti það heldur ekki, ef farið er í greinigu málsins með málefnalegum hætti og af sanngirni. Upphaflegur tilgangur hernámsins var að þrengja að og reyna að útrýma þeim hermdarverkasamtökum, sem höfðu hreiðrað um sig í landinu, og vegið höfði hart að Bandaríkjamönnum með 9.-11. árásinni í New York 2001. Efst á blaði Bandaríkjamanna og vestrænna þjóða var að ná Osama bin Laden, foringja hermdaverkarhópsins al-Qaida, og upprætta þennan hóp illvirkja, sem ógnaði hafði allri heimsbyggðinni. 2. maí 2011 tókst Bandaríkjamönnum að vega bin Laden, en það var þáverandi forseti Bandaríkjanna, Barack Obama, sem endanlega stýrði og leyfði þá aftöku. Þar með var fótunum að mestu kippt undan al-Qaida. Síðan eru liðin 10 ár. Þennan tíma hafa Bandaríkjamenn og Vestræn ríki haldið herliði sínu mikið í Afganistan, en þó hafa áherzlur setuliðsins breytzt úr hreinum hernaðaraðgerðum og hervernd í það, að fræða, þjálfa og styrkja heimamenn og þeirra innviði. Bandalagsþjóðirnar hafa varið til þessa gífurlegum fjármunum, en talið var, að ríkisstjórn landins og heimamenn vildu stefna á vestrænt lýðræði, frelsi og mannréttinsi í landinu til frambúðar, og, að þeir væru tilbúnir til, að taka yfir varnir sjálfra sín og síns frelsis og sinna eigin mannréttinda. Þegar Biden tók sína ákvörðun um að draga herlið sitt til baka, eftir þessi 20 ár, sem reyndar er lengsta hernaðaraðgerð Bandaríkjamanna á erlendri grund frá upphafi, hafði verið byggður upp afganskur stjórnarher með um 300.000 mönnum, sem hafði hlotið áralanga þjálfun færustu hernaðarsérfræðinga Bandaríkjamanna, Breta og Þjóðverja og fengið hafði í hendur nýjustu og beztu vopn Vesturlanda. Á sama tíma höfðu Talíbanar á 75.000 liðsmönnum að skipa, sem höfðu litla eða enga skipulega hernaðarlega menntun eða þjálfun fengið, mátti fremur flokka undir ofsatrúaða bardagamenn eða, nánast, villimenn. Biden taldi, að þessi stjórnarher myndi hafa alla burði til að geta varið „frjálst“ Afganistan fyrir ofsatrúarmönnunum og yfirgangi þeirra. Ekki sízt með tilliti til öryggis og velfarnaðar stúlkna og kvenna, sem, um leið, voru auðvitað systur og mæður, mátti ætla, að stjórnarhermenn myndu verja lýðræðið og frelsið, sem áunnizt hafði, með kjafti og klóm. En, hvað gerist!? Talibanar vaða inn á hvert valdasvæði ríkistjórnar Afganistan og stjórnarhermanna af öðru og leggja þar allt undir sig, lén fyrir lén og fylki fyrir fylki, þar til þeir labba inn í höfuðborgina, Kabúl, án varnar stjórnarhersins eða nokkurrar andspyrnu. Menn voru orðlausir. Nú heyrast þær raddir frá Afganistan, líka frá Afgönum hér, að Vesturveldin hafi brugðizt Afganistan, og, að þau verði nú að bæta þeim skaðann, sem fyrir urðu. Þetta ágæta fólk verður að snúa sér að þeim, sem nær þeim standa, með sínar kvartanir og kröfugerð. Ábyrgir aðilar eru ekki Vesturveldin, heldur heimamenn sjálfir, einkum foringjar afganska hersins og hermenn sjálfir. Án þess að þekkja vel til og geta dæmt þetta endanlega, liggur við að ég segi: Annar eins andskotans aumingjaskapur! Þetta breytir þó ekki einu: Þeir Afganir, sem undan falli Afganista líða, eiga jafnvel á hætti að glata lífi og limum vegna samvinnu við Vesturveldin, sambands við vestrænar þjóðir eða vegna vestrænnar lífssýnar eða sjónarmiða, verða að fá umfangsmikla vernd og aðstoð. Fyrst þarf að tryggja með öruggum og skipulegum hætti brottflutning þessa fólks. Síðan þarf að veita því dvalar- og starfsréttindi í hinum Vestræna heimi af örlæti. Þetta er ekki skyldu- verkefni vegna þess, að Vesturveldin hafi brugðizt, heldur er þetta skylduverkefni vegna þeirrar MANNÚÐAR, sem við viljum kenna okkur við. Kanadamenn hafa boðizt til að taka við 20.000 afgönskum flóttamönnum. Ef við vildum sýna sama samhug, bæri okkur að opan dyrnar fyrir 200 afgönskum flóttamönnum. Það væri sama hlutfall. Það verður fróðlegt að sjá, hvað mannúðarflokkurinn Vinstri grænir gera nú, með sinn forsætisráðherra. Var einhver að tala um 20 flóttamenn!? Ef svo er, falla aftur orðin „andskotans aumingjar“. Höfundur er alþjóðlegur kaupsýslumaður og stjórnmálarýnir Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ole Anton Bieltvedt Afganistan Bandaríkin Mest lesið Bakpokinn sem þyngist aðeins hjá öðrum Inga Sæland Skoðun Örlög Íslendinga og u-beygja áhrifamesta fjármálamanns heims Snorri Másson Skoðun Hvað varð um loftslagsmálin? Kamma Thordarson Skoðun Mataræði í stóra samhengi lífsins Birna Þórisdóttir Skoðun Jóhann Páll: Vertu í liði með náttúrunni ekki gegn henni Guðmundur Ingi Guðbrandsson Skoðun Til rektorsframbjóðenda: Hvað gerir nýr rektor HÍ við Endurmenntun? Ólafur Stephensen Skoðun Tífalt hærri vextir, meiri skuldir - menntastefna stjórnvalda? Júlíus Viggó Ólafsson,Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun Ég kýs Magnús Karl sem rektor Bylgja Hilmarsdóttir Skoðun Nei, við skulum ekki kaupa handa þeim fleiri vopn Haraldur Ólafsson Skoðun Hvað er kona? - Þörf kynjakerfisins til að skilgreina og stjórna konum Arna Magnea Danks Skoðun Skoðun Skoðun Verður Frelsið fullveldinu að bráð? Anton Guðmundsson skrifar Skoðun Til rektorsframbjóðenda: Hvað gerir nýr rektor HÍ við Endurmenntun? Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Mataræði í stóra samhengi lífsins Birna Þórisdóttir skrifar Skoðun Hvað varð um loftslagsmálin? Kamma Thordarson skrifar Skoðun Bakpokinn sem þyngist aðeins hjá öðrum Inga Sæland skrifar Skoðun Örlög Íslendinga og u-beygja áhrifamesta fjármálamanns heims Snorri Másson skrifar Skoðun Ég kýs Magnús Karl sem rektor Bylgja Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Jóhann Páll: Vertu í liði með náttúrunni ekki gegn henni Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Tífalt hærri vextir, meiri skuldir - menntastefna stjórnvalda? Júlíus Viggó Ólafsson,Vilhjálmur Hilmarsson skrifar Skoðun Lífið gefur engan afslátt Davíð Bergmann skrifar Skoðun Kolbrún Pálsdóttir sem næsti rektor HÍ Árni Guðmundsson skrifar Skoðun Vitskert veröld Einar Helgason skrifar Skoðun Draumurinn um hið fullkomna öryggisnet Signý Jóhannesdóttir skrifar Skoðun Sönnunarbyrði og hagsmunaárekstur Arnar Sigurðsson skrifar Skoðun Sem doktorsnemi styð ég Silju Báru til Rektors Háskóla Íslands Eva Jörgensen skrifar Skoðun Sterk og breið samtök – tími til að styrkja rödd minni fyrirtækja Friðrik Árnason skrifar Skoðun Nýjar ráðleggingar um mataræði María Heimisdóttir skrifar Skoðun Börn með fjölþættan vanda Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Hvalveiðar eru slæmar fyrir ímynd Íslands Clive Stacey skrifar Skoðun Netöryggi á krossgötum: Hvernig tryggjum við íslenska innviði? Heimir Fannar Gunnlaugsson skrifar Skoðun Í heimi sem samþykkir þjóðarmorð er ekkert jafnrétti Najlaa Attaallah skrifar Skoðun Heilinn okkar og klukka lífsins Birna V. Baldursdóttir ,Heiðdís B. Valdimarsdóttir skrifar Skoðun Hvað er kona? - Þörf kynjakerfisins til að skilgreina og stjórna konum Arna Magnea Danks skrifar Skoðun Ég styð Ingibjörgu Gunnarsdóttur í stöðu rektors við Háskóla Íslands Herdís Sveinsdóttir skrifar Skoðun Silja Bára skilur stjórnsýslu HÍ! Elva Ellertsdóttir,Kolbrún Eggertsdóttir skrifar Skoðun Hafðu áhrif til hádegis Bjarni Þór Sigurðsson skrifar Skoðun Stöndum vörð um hlutverk háskóla – Kjósum Kolbrúnu Ástríður Stefánsdóttir skrifar Skoðun Nei, við skulum ekki kaupa handa þeim fleiri vopn Haraldur Ólafsson skrifar Skoðun Tímaskekkjan skólaíþróttir Davíð Már Sigurðsson skrifar Skoðun Þegar fíllinn byltir sér.... Gunnar Pálsson skrifar Sjá meira
Fyrir nokkrum mánuðum ákvað Biden Bandaríkjaforseti, að draga til baka bandarískt herlið, sem þá hafði verið staðsett í Afganistan í 20 ár, þar sem hann taldi tilgangi hertökunnar og hersetunnar vera náð, og, að Bandaríkin og NATO hefðu lagt heimamönnum, þ.e. ríkisstjórn þeirra og herliði, til nægilegt liðsinni – fjármuni, leiðsögn og þjálfun – til að stand á eigin fótum. Undirritaður láir Bandaríkjaforseta þetta ekki og telur hann, að aðrir geti það heldur ekki, ef farið er í greinigu málsins með málefnalegum hætti og af sanngirni. Upphaflegur tilgangur hernámsins var að þrengja að og reyna að útrýma þeim hermdarverkasamtökum, sem höfðu hreiðrað um sig í landinu, og vegið höfði hart að Bandaríkjamönnum með 9.-11. árásinni í New York 2001. Efst á blaði Bandaríkjamanna og vestrænna þjóða var að ná Osama bin Laden, foringja hermdaverkarhópsins al-Qaida, og upprætta þennan hóp illvirkja, sem ógnaði hafði allri heimsbyggðinni. 2. maí 2011 tókst Bandaríkjamönnum að vega bin Laden, en það var þáverandi forseti Bandaríkjanna, Barack Obama, sem endanlega stýrði og leyfði þá aftöku. Þar með var fótunum að mestu kippt undan al-Qaida. Síðan eru liðin 10 ár. Þennan tíma hafa Bandaríkjamenn og Vestræn ríki haldið herliði sínu mikið í Afganistan, en þó hafa áherzlur setuliðsins breytzt úr hreinum hernaðaraðgerðum og hervernd í það, að fræða, þjálfa og styrkja heimamenn og þeirra innviði. Bandalagsþjóðirnar hafa varið til þessa gífurlegum fjármunum, en talið var, að ríkisstjórn landins og heimamenn vildu stefna á vestrænt lýðræði, frelsi og mannréttinsi í landinu til frambúðar, og, að þeir væru tilbúnir til, að taka yfir varnir sjálfra sín og síns frelsis og sinna eigin mannréttinda. Þegar Biden tók sína ákvörðun um að draga herlið sitt til baka, eftir þessi 20 ár, sem reyndar er lengsta hernaðaraðgerð Bandaríkjamanna á erlendri grund frá upphafi, hafði verið byggður upp afganskur stjórnarher með um 300.000 mönnum, sem hafði hlotið áralanga þjálfun færustu hernaðarsérfræðinga Bandaríkjamanna, Breta og Þjóðverja og fengið hafði í hendur nýjustu og beztu vopn Vesturlanda. Á sama tíma höfðu Talíbanar á 75.000 liðsmönnum að skipa, sem höfðu litla eða enga skipulega hernaðarlega menntun eða þjálfun fengið, mátti fremur flokka undir ofsatrúaða bardagamenn eða, nánast, villimenn. Biden taldi, að þessi stjórnarher myndi hafa alla burði til að geta varið „frjálst“ Afganistan fyrir ofsatrúarmönnunum og yfirgangi þeirra. Ekki sízt með tilliti til öryggis og velfarnaðar stúlkna og kvenna, sem, um leið, voru auðvitað systur og mæður, mátti ætla, að stjórnarhermenn myndu verja lýðræðið og frelsið, sem áunnizt hafði, með kjafti og klóm. En, hvað gerist!? Talibanar vaða inn á hvert valdasvæði ríkistjórnar Afganistan og stjórnarhermanna af öðru og leggja þar allt undir sig, lén fyrir lén og fylki fyrir fylki, þar til þeir labba inn í höfuðborgina, Kabúl, án varnar stjórnarhersins eða nokkurrar andspyrnu. Menn voru orðlausir. Nú heyrast þær raddir frá Afganistan, líka frá Afgönum hér, að Vesturveldin hafi brugðizt Afganistan, og, að þau verði nú að bæta þeim skaðann, sem fyrir urðu. Þetta ágæta fólk verður að snúa sér að þeim, sem nær þeim standa, með sínar kvartanir og kröfugerð. Ábyrgir aðilar eru ekki Vesturveldin, heldur heimamenn sjálfir, einkum foringjar afganska hersins og hermenn sjálfir. Án þess að þekkja vel til og geta dæmt þetta endanlega, liggur við að ég segi: Annar eins andskotans aumingjaskapur! Þetta breytir þó ekki einu: Þeir Afganir, sem undan falli Afganista líða, eiga jafnvel á hætti að glata lífi og limum vegna samvinnu við Vesturveldin, sambands við vestrænar þjóðir eða vegna vestrænnar lífssýnar eða sjónarmiða, verða að fá umfangsmikla vernd og aðstoð. Fyrst þarf að tryggja með öruggum og skipulegum hætti brottflutning þessa fólks. Síðan þarf að veita því dvalar- og starfsréttindi í hinum Vestræna heimi af örlæti. Þetta er ekki skyldu- verkefni vegna þess, að Vesturveldin hafi brugðizt, heldur er þetta skylduverkefni vegna þeirrar MANNÚÐAR, sem við viljum kenna okkur við. Kanadamenn hafa boðizt til að taka við 20.000 afgönskum flóttamönnum. Ef við vildum sýna sama samhug, bæri okkur að opan dyrnar fyrir 200 afgönskum flóttamönnum. Það væri sama hlutfall. Það verður fróðlegt að sjá, hvað mannúðarflokkurinn Vinstri grænir gera nú, með sinn forsætisráðherra. Var einhver að tala um 20 flóttamenn!? Ef svo er, falla aftur orðin „andskotans aumingjar“. Höfundur er alþjóðlegur kaupsýslumaður og stjórnmálarýnir
Tífalt hærri vextir, meiri skuldir - menntastefna stjórnvalda? Júlíus Viggó Ólafsson,Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun
Skoðun Til rektorsframbjóðenda: Hvað gerir nýr rektor HÍ við Endurmenntun? Ólafur Stephensen skrifar
Skoðun Tífalt hærri vextir, meiri skuldir - menntastefna stjórnvalda? Júlíus Viggó Ólafsson,Vilhjálmur Hilmarsson skrifar
Skoðun Netöryggi á krossgötum: Hvernig tryggjum við íslenska innviði? Heimir Fannar Gunnlaugsson skrifar
Skoðun Hvað er kona? - Þörf kynjakerfisins til að skilgreina og stjórna konum Arna Magnea Danks skrifar
Skoðun Ég styð Ingibjörgu Gunnarsdóttur í stöðu rektors við Háskóla Íslands Herdís Sveinsdóttir skrifar
Tífalt hærri vextir, meiri skuldir - menntastefna stjórnvalda? Júlíus Viggó Ólafsson,Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun