Hvað á ég að gera í því? María Rut Hinriksdóttir skrifar 22. september 2024 23:03 Undanfarið hafa alls kyns óhugnanlegar fréttir dunið á íslensku samfélagi. Við veltum eðlilega fyrir okkur hvað sé verið að gera til að sporna gegn þeirri óheillaþróun. Mörg velta einnig fyrir sér hvort við getum sjálf lagt eitthvað á vogarskálarnar og það getum við svo sannarlega gert. Meginstefið í samfélagsumræðunni er að við verðum að hlúa betur að unga fólkinu okkar. Við erum sammála um að fræðsla og forvarnir virki. Hið opinbera þarf að bjóða upp á aðgengilega þjónustu fyrir ungmenni og ábyrgð foreldra er mikil. Það er öllu takmörk sett en þegar vandi steðjar að er best að öll hreyfiöfl nýti krafta sína í sameiningu í átt að farsælum lausnum. Hvert í sínum styrkleikum. Þorpið þarf að taka höndum saman svo samfélagið geti breyst til batnaðar; hið opinbera, þriðji geirinn, heimilin og nærsamfélagið allt. Það er mikilvægt að huga að því hvernig við tölum við ungmenni. Ekki bara heima fyrir. Hvernig samtal á samfélagið við ungmenni? Ábyrgð fjölmiðla og áhrifavalda er mikil. Í fréttum hefur mikið verið fjallað um „vopnaburð ungmenna“. Ég hef frasann í gæsalöppum þar sem ég tel varhugavert að normalisera þessa nálgun á vandann sem blasir við. Hvert og eitt tilfelli er sérstakt og þarf að takast á við með einstaklingsbundinni nálgun. Það hvernig við sem samfélag tökum á og tölum um slík tilfelli skiptir máli. Þá er nauðsynlegt að ræða rót vandans sem blasir við en ekki hvernig einstaka tilfelli brýst út. Við verðum að vera tilbúin að uppræta rót vandans ef við viljum sjá einhvern árangur í vegferð samfélagsins að friðsamlegum samvistum. Ef börnin í aftursætinu heyra þennan frasa nógu oft, jafnvel án þess að skilja samhengið, þá síast inn hjá þeim að þetta sé eitthvað sem er hluti af samfélagsgerðinni. Þrátt fyrir að frasinn geti verið hentugur í fyrirsögn, samsett og lýsandi hugtök, er hann ekki vænlegur til árangurs í forvörnum eða sem viðbragð við vanlíðan ungmenna. Við erum öll sammála um að ofbeldi sé ekki í lagi. Unga fólkið okkar er að kljást við alls konar tilfinningar og leitar leiða til að vinna úr áföllum undanfarinna vikna. Ungmennin vilja taka þátt í forvarnarstarfi sem miðar að því að hörmungar endurtaki sig ekki. Þau grípa það sem áhrifavaldar segja og gera í þágu málstaðarins og meina vel. Þau nota þau verkfæri sem þeim eru gefin því þau vilja hafa áhrif á breytingu til batnaðar. En hvernig erum við sem samfélag að tjá okkur um andúð á ofbeldi og ætli þau sem eru í mestri hættu á að beita ofbeldi séu móttækileg fyrir skilaboðunum? Ef barn á leikskólaaldri meiðir annað barn, þykir það vænlegt til árangurs að kalla það aumingja? Nei. Af hverju ættu slík viðbrögð sem í eðli sínu eru neikvæð að hafa jákvæðar afleiðingar? Þau gera það ekki. Ekki á neinu aldursskeiði. Við þurfum að vera tilbúin að spegla reynsluheim ólíkra hópa og geta verið til staðar fyrir þá án þess að úthrópa fólk eða jaðarsetja það enn frekar. Þegar öll hoppa á vitlausan vagn sem verður of þungur til að snúa við, þá stefnum við öll í ranga átt Ef einstaklingur sem býr við ofbeldi hefur engan stað að leita á og engan til að tala við, er eðlilegt að hann leiti annarra verndandi leiða fyrir sjálfan sig í þeirri von um að koma í veg fyrir frekara ofbeldi (óháð því hvort svo verði raunin). Ef ungmenni vantar skjól og leiðbeiningar þá er ekki að furða að viðbrögð þeirra við mótlæti í lífinu séu á skjön við það sem við viljum meina að sé eðlilegt. Við, þorpið, getum beitt samveru og virkri hlustun í verkefninu sem framundan er við að bæta líðan unga fólksins í landinu. Við verðum að taka höndum saman og gefa okkur tíma til að hlusta og leggja okkar af mörkum. Það er það sem unga fólkið kallar eftir. Ég hef í gegnum tíðina kynnst fullt af frábæru fólki. Fólki sem er annt um samfélagið og samferðafólk sitt. Ég skora á ykkur að deila ykkar hugmyndum um hvernig best sé að byggja upp gott og heilbrigt samfélag. Við þurfum ekki að vera sammála um allt enda erum við enn sem samfélag að fikra okkur áfram í því sem við teljum að virki. Markmiðið hlýtur þó að vera það sama hjá okkur öllum. Við viljum búa í heilbrigðu og friðsamlegu samfélagi sem er þroskavænlegt fyrir okkur öll, fullorðin og börn. Snemmtæk íhlutun er lykillinn að því að koma í veg fyrir það sem annars yrði að vanda. Lágþröskuldaþjónusta er því gríðarlega mikilvægur hlekkur í keðjunni sem leiðir til farsældar. Bergið headspace er lágþröskuldaþjónusta fyrir ungt fólk og er veitt á forsendum ungs fólks. Þjónustan er gjaldfrjáls, það eru engir biðlistar og hvert og eitt ungmenni ræður sinni för í þjónustunni. Ekkert vandamál er of lítið eða of stórt. Ungmennin fá leiðbeiningar ef frekari þjónustu er þörf en 80% þeirra sem leita til Bergsins þurfa ekki á frekari þjónustu að halda. Hátt í þrjú þúsund ungmenni hafa leitað til Bergsins frá opnun þess og gæti starfsemin staðið undir mun umfangsmeira starfi ef nægt fjármagn væri tryggt til reksturs þess. Bergið headspace er í fjáröflunarátaki dagana 22. til 26. september. Átakinu lýkur með pompi og prakt með tónleikum í IÐNÓ þann 26. september og rennur allur ágóði til Bergsins headspace. Ég hvet foreldra og aðra sem tilheyra þorpi (ömmur, afar, stjúp- og skáforeldrar, nágrannar o.s.frv.) að bjóða ungmennum landsins á samverustund. Miðasala fer fram á tix.is. Einnig er hægt að styrkja Bergið með stökum fjárframlögum eða gerast Bergrisi með mánaðarlegum framlögum á heimasíðu samtakanna: https://www.bergid.is/donate Við erum öll að tala um þetta. Þetta skiptir okkur öll máli. Við getum öll lagt eitthvað til. Framtíðin er núna og okkur ber að bregðast við. Höfundur er varaformaður stjórnar Bergsins Headspace. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Land rutt fyrir þúsundir íbúða í Úlfarsárdal Ragnar Þór Ingólfsson Skoðun Hver er þessi Davíð Oddsson? Daði Freyr Ólafsson Skoðun Hugsanlega löglegt, en siðlaust og grimmt — af hundsráni í GOGG Kristinn Ka. Nína Sigríðarson Skoðun „Lánin hækka – framtíðin minnkar“ Sveinn Óskar Sigurðsson Skoðun Hvað gerir brjóstakrabbamein að ólæknandi brjóstakrabbameini? Helga Tryggvadóttir,Ólöf Kristjana Bjarnadóttir Skoðun Þjóðkirkjan engu svarar – hylur sig í fræðilegri þoku Hilmar Kristinsson Skoðun Dýrmæt þjóðfélagsgerð Eva Björk Valdimarsdóttir Skoðun Geymt en ekki gleymt Ástþór Ólafsson Skoðun Hey Pawels í harðindunum Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Tækni og ungmenni: Hvar liggur ábyrgðin og hvað getum við gert? Stefán Þorri Helgason Skoðun Skoðun Skoðun Tvöföld mismunun kvenna í hópi innflytjenda Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun Ný nálgun – sama markmið: Heimili fyrir fólkið í borginni Heiða Björg Hilmisdóttir skrifar Skoðun Geymt en ekki gleymt Ástþór Ólafsson skrifar Skoðun Tækni og ungmenni: Hvar liggur ábyrgðin og hvað getum við gert? Stefán Þorri Helgason skrifar Skoðun Hvað gerir brjóstakrabbamein að ólæknandi brjóstakrabbameini? Helga Tryggvadóttir,Ólöf Kristjana Bjarnadóttir skrifar Skoðun „Lánin hækka – framtíðin minnkar“ Sveinn Óskar Sigurðsson skrifar Skoðun Hey Pawels í harðindunum Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Land rutt fyrir þúsundir íbúða í Úlfarsárdal Ragnar Þór Ingólfsson skrifar Skoðun Dýrmæt þjóðfélagsgerð Eva Björk Valdimarsdóttir skrifar Skoðun Hver er þessi Davíð Oddsson? Daði Freyr Ólafsson skrifar Skoðun Hugsanlega löglegt, en siðlaust og grimmt — af hundsráni í GOGG Kristinn Ka. Nína Sigríðarson skrifar Skoðun Þjóðkirkjan engu svarar – hylur sig í fræðilegri þoku Hilmar Kristinsson skrifar Skoðun Borgarstefna kallar á aðgerðir og fjármagn Ásthildur Sturludóttir skrifar Skoðun Skjáheimsókn getur dimmu í dagsljós breytt Auður Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Eru álverin á Íslandi útlensk? Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Öryggisgæslu í Mjódd, núna, takk fyrir! Helgi Áss Grétarsson skrifar Skoðun Erum við ennþá hrædd við Davíð Oddsson? Magnús Árni Skjöld Magnússon skrifar Skoðun Saman getum við komið í veg fyrir slag Alma D. Möller skrifar Skoðun Lýðræði eða hópeinelti? Margrét Pétursdóttir,Þórarinn Haraldsson,Þórdís Guðjónsdóttir,Sigurveig Benediktsdóttir skrifar Skoðun Blóðtaka er ekki landbúnaður Guðrún Scheving Thorsteinsson,Rósa Líf Darradóttir skrifar Skoðun Svar til stjórnunarlegs ábyrgðarmanns frá Keflavík Soffía Sigurðardóttir skrifar Skoðun Ríkisstjórnin ræðst gegn launafólki og atvinnulausum Finnbjörn A. Hermannson skrifar Skoðun 764/O9A: Kannt þú að vernda barnið á netinu? Anna Bergþórsdóttir skrifar Skoðun Opinberir starfsmenn kjósa síður áminningarskyldu Ísak Einar Rúnarsson skrifar Skoðun Einkavæðing orkunnar, skattasniðganga og lífeyrissjóðir Ögmundur Jónasson skrifar Skoðun Er gervigreindarprestur trúlaus eða trúaður? Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Skattaferðalandið Ísland Björn Ragnarsson skrifar Skoðun Til hamingju Víkingur Heiðar! Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Sjálfbærni með í för – Vegagerðin stígur skref í átt að loftslagsvænni framkvæmdum Hólmfríður Bjarnadóttir skrifar Skoðun Þegar krónur skipta meira máli en velferð barna: Ástæður þess að enginn bauð í skólamáltíðir í Hafnarfirði Jón Ingi Hákonarson skrifar Sjá meira
Undanfarið hafa alls kyns óhugnanlegar fréttir dunið á íslensku samfélagi. Við veltum eðlilega fyrir okkur hvað sé verið að gera til að sporna gegn þeirri óheillaþróun. Mörg velta einnig fyrir sér hvort við getum sjálf lagt eitthvað á vogarskálarnar og það getum við svo sannarlega gert. Meginstefið í samfélagsumræðunni er að við verðum að hlúa betur að unga fólkinu okkar. Við erum sammála um að fræðsla og forvarnir virki. Hið opinbera þarf að bjóða upp á aðgengilega þjónustu fyrir ungmenni og ábyrgð foreldra er mikil. Það er öllu takmörk sett en þegar vandi steðjar að er best að öll hreyfiöfl nýti krafta sína í sameiningu í átt að farsælum lausnum. Hvert í sínum styrkleikum. Þorpið þarf að taka höndum saman svo samfélagið geti breyst til batnaðar; hið opinbera, þriðji geirinn, heimilin og nærsamfélagið allt. Það er mikilvægt að huga að því hvernig við tölum við ungmenni. Ekki bara heima fyrir. Hvernig samtal á samfélagið við ungmenni? Ábyrgð fjölmiðla og áhrifavalda er mikil. Í fréttum hefur mikið verið fjallað um „vopnaburð ungmenna“. Ég hef frasann í gæsalöppum þar sem ég tel varhugavert að normalisera þessa nálgun á vandann sem blasir við. Hvert og eitt tilfelli er sérstakt og þarf að takast á við með einstaklingsbundinni nálgun. Það hvernig við sem samfélag tökum á og tölum um slík tilfelli skiptir máli. Þá er nauðsynlegt að ræða rót vandans sem blasir við en ekki hvernig einstaka tilfelli brýst út. Við verðum að vera tilbúin að uppræta rót vandans ef við viljum sjá einhvern árangur í vegferð samfélagsins að friðsamlegum samvistum. Ef börnin í aftursætinu heyra þennan frasa nógu oft, jafnvel án þess að skilja samhengið, þá síast inn hjá þeim að þetta sé eitthvað sem er hluti af samfélagsgerðinni. Þrátt fyrir að frasinn geti verið hentugur í fyrirsögn, samsett og lýsandi hugtök, er hann ekki vænlegur til árangurs í forvörnum eða sem viðbragð við vanlíðan ungmenna. Við erum öll sammála um að ofbeldi sé ekki í lagi. Unga fólkið okkar er að kljást við alls konar tilfinningar og leitar leiða til að vinna úr áföllum undanfarinna vikna. Ungmennin vilja taka þátt í forvarnarstarfi sem miðar að því að hörmungar endurtaki sig ekki. Þau grípa það sem áhrifavaldar segja og gera í þágu málstaðarins og meina vel. Þau nota þau verkfæri sem þeim eru gefin því þau vilja hafa áhrif á breytingu til batnaðar. En hvernig erum við sem samfélag að tjá okkur um andúð á ofbeldi og ætli þau sem eru í mestri hættu á að beita ofbeldi séu móttækileg fyrir skilaboðunum? Ef barn á leikskólaaldri meiðir annað barn, þykir það vænlegt til árangurs að kalla það aumingja? Nei. Af hverju ættu slík viðbrögð sem í eðli sínu eru neikvæð að hafa jákvæðar afleiðingar? Þau gera það ekki. Ekki á neinu aldursskeiði. Við þurfum að vera tilbúin að spegla reynsluheim ólíkra hópa og geta verið til staðar fyrir þá án þess að úthrópa fólk eða jaðarsetja það enn frekar. Þegar öll hoppa á vitlausan vagn sem verður of þungur til að snúa við, þá stefnum við öll í ranga átt Ef einstaklingur sem býr við ofbeldi hefur engan stað að leita á og engan til að tala við, er eðlilegt að hann leiti annarra verndandi leiða fyrir sjálfan sig í þeirri von um að koma í veg fyrir frekara ofbeldi (óháð því hvort svo verði raunin). Ef ungmenni vantar skjól og leiðbeiningar þá er ekki að furða að viðbrögð þeirra við mótlæti í lífinu séu á skjön við það sem við viljum meina að sé eðlilegt. Við, þorpið, getum beitt samveru og virkri hlustun í verkefninu sem framundan er við að bæta líðan unga fólksins í landinu. Við verðum að taka höndum saman og gefa okkur tíma til að hlusta og leggja okkar af mörkum. Það er það sem unga fólkið kallar eftir. Ég hef í gegnum tíðina kynnst fullt af frábæru fólki. Fólki sem er annt um samfélagið og samferðafólk sitt. Ég skora á ykkur að deila ykkar hugmyndum um hvernig best sé að byggja upp gott og heilbrigt samfélag. Við þurfum ekki að vera sammála um allt enda erum við enn sem samfélag að fikra okkur áfram í því sem við teljum að virki. Markmiðið hlýtur þó að vera það sama hjá okkur öllum. Við viljum búa í heilbrigðu og friðsamlegu samfélagi sem er þroskavænlegt fyrir okkur öll, fullorðin og börn. Snemmtæk íhlutun er lykillinn að því að koma í veg fyrir það sem annars yrði að vanda. Lágþröskuldaþjónusta er því gríðarlega mikilvægur hlekkur í keðjunni sem leiðir til farsældar. Bergið headspace er lágþröskuldaþjónusta fyrir ungt fólk og er veitt á forsendum ungs fólks. Þjónustan er gjaldfrjáls, það eru engir biðlistar og hvert og eitt ungmenni ræður sinni för í þjónustunni. Ekkert vandamál er of lítið eða of stórt. Ungmennin fá leiðbeiningar ef frekari þjónustu er þörf en 80% þeirra sem leita til Bergsins þurfa ekki á frekari þjónustu að halda. Hátt í þrjú þúsund ungmenni hafa leitað til Bergsins frá opnun þess og gæti starfsemin staðið undir mun umfangsmeira starfi ef nægt fjármagn væri tryggt til reksturs þess. Bergið headspace er í fjáröflunarátaki dagana 22. til 26. september. Átakinu lýkur með pompi og prakt með tónleikum í IÐNÓ þann 26. september og rennur allur ágóði til Bergsins headspace. Ég hvet foreldra og aðra sem tilheyra þorpi (ömmur, afar, stjúp- og skáforeldrar, nágrannar o.s.frv.) að bjóða ungmennum landsins á samverustund. Miðasala fer fram á tix.is. Einnig er hægt að styrkja Bergið með stökum fjárframlögum eða gerast Bergrisi með mánaðarlegum framlögum á heimasíðu samtakanna: https://www.bergid.is/donate Við erum öll að tala um þetta. Þetta skiptir okkur öll máli. Við getum öll lagt eitthvað til. Framtíðin er núna og okkur ber að bregðast við. Höfundur er varaformaður stjórnar Bergsins Headspace.
Hugsanlega löglegt, en siðlaust og grimmt — af hundsráni í GOGG Kristinn Ka. Nína Sigríðarson Skoðun
Hvað gerir brjóstakrabbamein að ólæknandi brjóstakrabbameini? Helga Tryggvadóttir,Ólöf Kristjana Bjarnadóttir Skoðun
Skoðun Tvöföld mismunun kvenna í hópi innflytjenda Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar
Skoðun Tækni og ungmenni: Hvar liggur ábyrgðin og hvað getum við gert? Stefán Þorri Helgason skrifar
Skoðun Hvað gerir brjóstakrabbamein að ólæknandi brjóstakrabbameini? Helga Tryggvadóttir,Ólöf Kristjana Bjarnadóttir skrifar
Skoðun Hugsanlega löglegt, en siðlaust og grimmt — af hundsráni í GOGG Kristinn Ka. Nína Sigríðarson skrifar
Skoðun Lýðræði eða hópeinelti? Margrét Pétursdóttir,Þórarinn Haraldsson,Þórdís Guðjónsdóttir,Sigurveig Benediktsdóttir skrifar
Skoðun Sjálfbærni með í för – Vegagerðin stígur skref í átt að loftslagsvænni framkvæmdum Hólmfríður Bjarnadóttir skrifar
Skoðun Þegar krónur skipta meira máli en velferð barna: Ástæður þess að enginn bauð í skólamáltíðir í Hafnarfirði Jón Ingi Hákonarson skrifar
Hugsanlega löglegt, en siðlaust og grimmt — af hundsráni í GOGG Kristinn Ka. Nína Sigríðarson Skoðun
Hvað gerir brjóstakrabbamein að ólæknandi brjóstakrabbameini? Helga Tryggvadóttir,Ólöf Kristjana Bjarnadóttir Skoðun