Opið ákall til þjóðarinnar – frá ótta til bjartsýni á gervigreindaröld Sigvaldi Einarsson skrifar 7. mars 2025 19:01 Við stöndum á tímamótum. Gervigreind er ekki lengur fjarlæg framtíðartækni – hún er þegar orðin órjúfanlegur hluti af daglegu lífi okkar. Hún mótar störfin okkar, samskipti, menntun, fjölmiðla og jafnvel lýðræði. Þrátt fyrir þetta ríkir enn mikil óvissa og víða ótti í samfélaginu. Sumir sjá ótal tækifæri, á meðan aðrir óttast hið óþekkta og spyrja sig: Hvert stefnum við? Þessi ótti er eðlilegur. Þegar hraði tæknibreytinga fer fram úr almennri umræðu og sameiginlegri þekkingu, myndast tómarúm þar sem óvissan dafnar. Nýlegar kannanir í Evrópu sýna að almenningur óttast frekar áhrif gervigreindar á upplýsingaflæði og fjölmiðla en sjálfan atvinnumissinn. Þetta snertir sjálfan kjarna lýðræðisins – rétt okkar allra til áreiðanlegra upplýsinga sem hægt er að treysta. Þegar enginn veit lengur hver stjórnar upplýsingunum, hverjum megi treysta eða hvernig tæknin raunverulega virkar, er eðlilegt að óvissan kalli fram kvíða. Við megum hins vegar ekki láta óttann eða skort á þekkingu stýra för. Þess vegna þurfum við sem þjóð að opna þetta samtal – strax. Það er ekki á ábyrgð eins aðila að fræða og upplýsa heldur er þetta sameiginlegt verkefni okkar allra. Stjórnvöld, skólar, fjölmiðlar, fyrirtæki og almenningur þurfa að taka höndum saman og byggja upp traust og skilning á því hvernig gervigreind mótar líf okkar. Við þurfum að tryggja skýra upplýsingagjöf, opna umræðu og rækta gagnrýna hugsun. Við þurfum að fræða, útskýra og svara öllum spurningum af hreinskilni og ábyrgð. Um leið þurfum við að rækta bjartsýni. Ísland getur orðið fyrirmynd annarra þjóða – landið sem sýnir heiminum hvernig lítil þjóð getur stýrt sinni eigin gervigreindarframtíð með siðferði, þekkingu og samfélagslega ábyrgð að leiðarljósi. Við höfum áður verið leiðandi í nýsköpun og samfélagslegri framþróun. Nú er komið að okkur að stíga fram á ný. Þetta er opið ákall til þjóðarinnar: Stöndum saman, fræðum okkur og tökum framtíðina í okkar hendur. Óttinn víkur þegar þekkingin vex – og með henni skapast traust og ný tækifæri fyrir okkur öll. Höfundur er gervigreindarfræðingur Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Sigvaldi Einarsson Gervigreind Mest lesið 1 stk. ísl. ríkisborgararéttur - kr. 1,600 Róbert Björnsson Skoðun Þegar þeir sem segjast þjóna þjóðinni ráðast á hana Ágústa Árnadóttir Skoðun Faglegt mat eða lukka? I: Frá kennslustofu til stafbókar Bogi Ragnarsson Skoðun Hvers vegna ekki bókun 35? Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Hvað kosta mannréttindi? Anna Lára Steindal Skoðun Eru borgir barnvænar? Þétting byggðar og staða barna í skipulagi Lára Ingimundardóttir Skoðun Evrópumet! Háskólamenntun minnst metin á Íslandi Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun Héraðsvötn og Kjalölduveitu í nýtingarflokk Jens Garðar Helgason,Ólafur Adolfsson Skoðun Að vera hvítur og kristinn Guðbrandur Einarsson Skoðun Áhrif veiðigjalda ná út fyrir atvinnugreinina Ásgerður Kristín Gylfadóttir Skoðun Skoðun Skoðun Héraðsvötn og Kjalölduveitu í nýtingarflokk Jens Garðar Helgason,Ólafur Adolfsson skrifar Skoðun Eru borgir barnvænar? Þétting byggðar og staða barna í skipulagi Lára Ingimundardóttir skrifar Skoðun Hvað kosta mannréttindi? Anna Lára Steindal skrifar Skoðun Faglegt mat eða lukka? I: Frá kennslustofu til stafbókar Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Hvers vegna ekki bókun 35? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun 1 stk. ísl. ríkisborgararéttur - kr. 1,600 Róbert Björnsson skrifar Skoðun Ný nálgun fyrir börn með fjölþættan vanda Guðmundur Ingi Þóroddsson,Guðbjörg Sveinsdóttir skrifar Skoðun Setjum kraft í íslenskukennslu fullorðinna Anna Linda Sigurðardóttir skrifar Skoðun Áhrif veiðigjalda ná út fyrir atvinnugreinina Ásgerður Kristín Gylfadóttir skrifar Skoðun Við stöndum með Anahitu og Elissu Valgerður Árnadóttir,Rósa Líf Darradóttir,Aldís Amah Hamilton,Þorgerður María Þorbjarnardóttir,Árni Finnsson skrifar Skoðun RÚV - ljósritunarstofa ríkisins? Birgir Finnsson skrifar Skoðun Að vera hvítur og kristinn Guðbrandur Einarsson skrifar Skoðun Heilbrigðisþjónusta í heimabyggð – loksins orðin að veruleika Anton Guðmundsson skrifar Skoðun Komum heil heim eftir hvítasunnuhelgina Ágúst Mogensen skrifar Skoðun Leiðin til Parísar (bókstaflega) Ólafur St. Arnarsson skrifar Skoðun Ósnertanlegir eineltisseggir og óhæfir starfsmenn Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Opinber skýring til Sigurjóns Þórðarsonar Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Ekkert kerfi lifir af pólitískan geðþótta Guðrún Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Þegar undirskrift skiptir máli – um gervigreind, vottun og verðmæti mannlegra athafna Henning Arnór Úlfarsson skrifar Skoðun Hoppað yfir girðingarnar Vilhjálmur Árnason skrifar Skoðun Þegar ég fékk séns Heiða Ingimarsdóttir skrifar Skoðun Verður greinilega að vera Ísrael Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Evrópumet! Háskólamenntun minnst metin á Íslandi Vilhjálmur Hilmarsson skrifar Skoðun Ríkið tekur – landsbyggðirnar fá minna Hjálmar Bogi Hafliðason skrifar Skoðun Snjallasta stefnubreyting Samfylkingarinnar Jóhann Frímann Arinbjarnarson skrifar Skoðun Þegar samfélagið þagnar Benóný Valur Jakobsson skrifar Skoðun Stjórnleysi í íslenskri dýravernd Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Olíumjólk Sigurður Ingi Friðleifsson skrifar Skoðun Leikskólagjöld í Kópavogi þau hæstu á landinu Örn Arnarson skrifar Skoðun Pólitískur gúmmítékki Jens Garðar Helgason skrifar Sjá meira
Við stöndum á tímamótum. Gervigreind er ekki lengur fjarlæg framtíðartækni – hún er þegar orðin órjúfanlegur hluti af daglegu lífi okkar. Hún mótar störfin okkar, samskipti, menntun, fjölmiðla og jafnvel lýðræði. Þrátt fyrir þetta ríkir enn mikil óvissa og víða ótti í samfélaginu. Sumir sjá ótal tækifæri, á meðan aðrir óttast hið óþekkta og spyrja sig: Hvert stefnum við? Þessi ótti er eðlilegur. Þegar hraði tæknibreytinga fer fram úr almennri umræðu og sameiginlegri þekkingu, myndast tómarúm þar sem óvissan dafnar. Nýlegar kannanir í Evrópu sýna að almenningur óttast frekar áhrif gervigreindar á upplýsingaflæði og fjölmiðla en sjálfan atvinnumissinn. Þetta snertir sjálfan kjarna lýðræðisins – rétt okkar allra til áreiðanlegra upplýsinga sem hægt er að treysta. Þegar enginn veit lengur hver stjórnar upplýsingunum, hverjum megi treysta eða hvernig tæknin raunverulega virkar, er eðlilegt að óvissan kalli fram kvíða. Við megum hins vegar ekki láta óttann eða skort á þekkingu stýra för. Þess vegna þurfum við sem þjóð að opna þetta samtal – strax. Það er ekki á ábyrgð eins aðila að fræða og upplýsa heldur er þetta sameiginlegt verkefni okkar allra. Stjórnvöld, skólar, fjölmiðlar, fyrirtæki og almenningur þurfa að taka höndum saman og byggja upp traust og skilning á því hvernig gervigreind mótar líf okkar. Við þurfum að tryggja skýra upplýsingagjöf, opna umræðu og rækta gagnrýna hugsun. Við þurfum að fræða, útskýra og svara öllum spurningum af hreinskilni og ábyrgð. Um leið þurfum við að rækta bjartsýni. Ísland getur orðið fyrirmynd annarra þjóða – landið sem sýnir heiminum hvernig lítil þjóð getur stýrt sinni eigin gervigreindarframtíð með siðferði, þekkingu og samfélagslega ábyrgð að leiðarljósi. Við höfum áður verið leiðandi í nýsköpun og samfélagslegri framþróun. Nú er komið að okkur að stíga fram á ný. Þetta er opið ákall til þjóðarinnar: Stöndum saman, fræðum okkur og tökum framtíðina í okkar hendur. Óttinn víkur þegar þekkingin vex – og með henni skapast traust og ný tækifæri fyrir okkur öll. Höfundur er gervigreindarfræðingur
Skoðun Eru borgir barnvænar? Þétting byggðar og staða barna í skipulagi Lára Ingimundardóttir skrifar
Skoðun Ný nálgun fyrir börn með fjölþættan vanda Guðmundur Ingi Þóroddsson,Guðbjörg Sveinsdóttir skrifar
Skoðun Við stöndum með Anahitu og Elissu Valgerður Árnadóttir,Rósa Líf Darradóttir,Aldís Amah Hamilton,Þorgerður María Þorbjarnardóttir,Árni Finnsson skrifar
Skoðun Þegar undirskrift skiptir máli – um gervigreind, vottun og verðmæti mannlegra athafna Henning Arnór Úlfarsson skrifar