Bein útsending: Alþjóðasamvinna á krossgötum - Hvert stefnir Ísland? Atli Ísleifsson skrifar 11. apríl 2025 09:32 Ráðstefnan stendur milli klukkan 10 og 17 í dag. „Alþjóðasamvinna á krossgötum – Hvert stefnir Ísland?“ er yfirskrift árlegrar ráðstefnu Alþjóðamálastofnunar Háskóla Íslands, utanríkisráðuneytisins og Norræna hússins sem fram fer milli 10 og 17 í dag. Ráðstefnan fer fram í Norræna húsinu en hægt verður að fylgjast með í beinu streymi. Í tilkynningu segir að ráðstefnan sé haldin í samstarfi við Félag stjórnmálafræðinga og Stofnun stjórnsýslufræða og stjórnmála og er boðið til samtals þar sem alþjóðamálin eru krufin og þær áskoranir sem blasa við í alþjóðasamfélaginu í dag. Hægt er að fylgjast með ráðstefnunni í spilaranum að neðan. Dagskrá 10:00 – 10:10 Setning ráðstefnu Sabina Westerholm, forstjóri Norræna hússins Pia Hansson, forstöðumaður Alþjóðamálastofnunar Háskóla Íslands 10:10 – 10:30 Opnunarávarp Guðni Th. Jóhannesson, prófessor í sagnfræði við Háskóla Íslands og stjórnarformaður Alþjóðamálastofnunar Háskóla Íslands, forseti Íslands, 2016-2024 10:30 – 11:50 Uppbrot alþjóðakerfisins: Utanríkisstefna Íslands á baráttuvettvangi stórveldanna (Íslenska) Pallborðsumræður: Bergdís Ellertsdóttir, sendiherra norðurslóða, Bjarni Már Magnússon, prófessor og deildarforseti Lagadeildar við Háskólann á Bifröst, Ingibjörg Sólrún Gísladóttir, fyrrverandi utanríkisráðherra og fyrrverandi forstjóri lýðræðis- og mannréttindastofnunar ÖSE, Pawel Bartoszek, formaður utanríkismálanefndar Alþingis, Silja Bára Ómarsdóttir, prófessor í alþjóðasamskiptum við Stjórnmálafræðideild Háskóla Íslands Stutt erindi: Baldur Þórhallsson, prófessor við Stjórnmálafræðideild Háskóla Íslands og rannsóknastjóri Rannsóknaseturs um smáríki, Marc Lanteigne, prófessor í stjórnmálafræði við UiT, Arctic University of Norway í Tromsø Málstofustjóri: Pia Hansson, forstöðumaður Alþjóðamálastofnunar Háskóla Íslands 11:50 -12:30 Léttur hádegisverður 12:30 – 13:00 Grafið undan mannréttindum: Er bakslagið tilviljun? Hólmfríður Anna Baldursdóttir, sérfræðingur hjá Þróunarsamvinnuskrifstofu utanríkisráðuneytisins ræðir við Neil Datta, framkvæmdastjóra European Parliamentary Forum for Sexual and Reproductive Rights 13:00 – 14:00 Pallborðsumræður Bjarndís Helga Tómasdóttir, formaður Samtakanna ‘78, Gyða Margrét Pétursdóttir, prófessor í kynjafræði við Stjórnmálafræðideild Háskóla Íslands, Helen Inga Von Ernst, sérfræðingur á skrifstofu alþjóðapólitískra málefna hjá utanríkisráðuneytinu, Stella Samúelsdóttir, framkvæmdastýra UN Women á Íslandi, Neil Datta, framkvæmdastjóri European Parliamentary Forum for Sexual and Reproductive Rights Málstofustjóri: Svanhildur Þorvaldsdóttir, dósent við Stjórnmálafræðideild Háskóla Íslands og formaður Félags stjórnmálafræðinga 14:00 – 14:20 Kaffihlé 14:20 – 15:30 Öryggi Norðurlanda og Eystrasaltsríkja í skugga fjölþáttaógna Erindi: Margarita Šešelgytė, forstöðumaður Institute of International Relations and Political Science við Háskólann í Vilnius, Elżbieta Drążkiewicz, sérfræðingur í mann- og þjóðfræði við Háskólann í Lundi og verkefnastjóri samnorræns netverks um viðnámsþrótt gegn upplýsingaóreiðu Pallborðsumræður: Auðunn Arnórsson, stjórnmálafræðingur við ReykjavíkurAkademíuna, Elżbieta Drążkiewicz, sérfræðingur í mann- og þjóðfræði við Háskólann í Lundi og verkefnastjóri samnorræns netverks um viðnámsþrótt gegn upplýsingaóreiðu, Erlingur Erlingsson, hernaðarsagnfræðingur, Finnbogi Jónasson, lögreglufulltrúi hjá Ríkislögreglustjóra, Hulda Þórisdóttir, prófessor við Stjórnmálafræðideild Háskóla Íslands Málstofustjóri: Ingólfur Bjarni Sigfússon, ritstjóri Kveiks, RÚV 15:30 – 15:45 Kaffihlé 15:45 – 16:45 Hvert stefnum við? Fulltrúar stjórnmálaflokka ræða utanríkisstefnu Íslands (Íslenska) Pallborðsumræður: Eyjólfur Ármannsson, innviðaráðherra og þingmaður Flokks fólksins, Njáll Trausti Friðbertsson, þingmaður Sjálfstæðisflokksins, Sigmar Guðmundsson, þingmaður Viðreisnar, Sigurður Ingi Jóhannsson, formaður Framsóknarflokksins, Snorri Másson, þingmaður Miðflokksins, Víðir Reynisson, þingmaður Samfylkingarinnar Málstofustjóri: Elín Margrét Böðvarsdóttir, fréttamaður á Stöð 2, Vísi og Bylgjunni 16:45 – 17:00 Lokaorð Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir, dómsmálaráðherra 17:00 - 18:30 Móttaka og uppistand með Vigdísi Hafliðadóttur Um málstofurnar Uppbrot alþjóðakerfisins: Utanríkisstefna Íslands á baráttuvettvangi stórveldanna Alþjóðastjórnmál samtímans einkennast af hröðum breytingum þar sem stríð og kapphlaup stórveldanna hafa víðtæk áhrif á öryggis - og varnarmál Íslands. Í þessari málstofu verður rætt um áhrif landvinningastefnu og einangrunarhyggju Bandaríkjanna á öryggisumhverfi Evrópu og aukið sjálfstæði í varnarmálum. Hvernig getum við aukið viðnámsþrótt Íslands í öryggis og varnarmálum og viðbúnað til að takast á við þær ógnir sem að okkur steðja? Hverjar eru líkurnar á friði í Úkraínu og fyrir botni Miðjarðarhafs, á hvaða forsendum verður sá friður byggður og hver mun bera ábyrgð á áframhaldandi öryggi á þessum svæðum? Hvert verður hlutverk Kína og Rússlands á alþjóðasviðinu ef fram fer sem horfir með einangrunarstefnu Bandaríkjanna? Grafið undan mannréttindum: Hver borgar brúsann? Í þessari málstofu verður fjallað um hvernig þrengt hefur verið að þróunarsamvinnu á síðustu misserum og sjónum beint að því bakslagi sem á sér stað um þessar mundir í mannréttindabaráttu á heimsvísu. Hvernig getum við tekist á við þá mótstöðu sem hefur myndast við mannréttindi, jafnrétti kynjanna og réttindi hinsegin fólks á undanförnum árum? Hvernig getur Ísland nýtt setu sína í mannréttindaráði Sameinuðu þjóðanna til þess að bregðast við þessu bakslagi? Hvernig er hægt að koma í veg fyrir að þróunaraðstoð verði notuð sem tæki til að grafa undan mannréttindum? Hvernig ógnar afturhvarf í réttindamálum stoðum alþjóðlegs mannréttindakerfis í heild? Öryggi Norðurlanda og Eystrasaltsríkja í skugga fjölþáttaógna Fjölþáttaógnir í norðanverðri Evrópu hafa aukist á undanförnum árum, ekki síst í kjölfar árásarstríðs Rússlands í Úkraínu. Varað hefur verið við því að stjórnvöld í Rússlandi, Kína, Norður-Kóreu og Íran beiti fjölbreyttum aðferðum til að grafa undan öryggi og viðnámsþrótti ríkja á svæðinu, meðal annars með netárásum, skipulögðum skemmdarverkum og tilburðum til pólitískrar og efnahagslegrar kúgunar. Í ljósi þessara áskorana vakna áleitnar spurningar um möguleika á aukinni samhæfingu Norðurlandanna og Eystrasaltsríkjanna í aðgerðum gegn fjölþáttaógnum. Hvernig eflum við varnir gegn netógnum, upplýsingaóreiðu, undirróðri og beinum árásum á mikilvæga innviði? Hver er viðbúnaður Íslands gagnvart fjölþáttaógnum samanborið við önnur Norðurlönd og Eystrasaltsríkin? Hvert stefnum við? Fulltrúar stjórnmálaflokka ræða utanríkisstefnu Íslands Líkt og undanfarin ár leiðum við saman fulltrúa stjórnmálaflokka á Alþingi til að ræða um framtíð utanríkisstefnu Íslands og þær áskoranir sem blasa við í öryggis- og varnarmálum. Utanríkismál Öryggis- og varnarmál Mest lesið Stafræn skírteini hætta í símaveskjum Innlent Framtíð kirkjunnar enn óráðin Innlent Fær bætur 45 árum eftir föðurmissinn: „Varð eiginlega tíu ára aftur“ Innlent Margt ábótavant við byggingu Brákarborgar Innlent Nýtt slagorð Ísland Duty Free: „Ég er á leiðinni“ Innlent Strandveiðisjómenn vilji aftur fá kvóta sem þeir hafi selt frá sér Innlent Eldar loguðu í Kænugarði eftir umfangsmiklar árásir Rússa Erlent Fyrirsjáanlegar deilur: Valdamesti maður heims og sá ríkasti hnakkrífast Erlent Ferðamaður ók húsbíl niður göngustíg Innlent Braust inn hjá vinsælum hársnyrti og hafði af honum vegabréfið Innlent Fleiri fréttir Fær bætur 45 árum eftir föðurmissinn: „Varð eiginlega tíu ára aftur“ Neitaði að blása í áfengismæli Stafræn skírteini hætta í símaveskjum Margt ábótavant við byggingu Brákarborgar Framtíð kirkjunnar enn óráðin Strandveiðisjómenn vilji aftur fá kvóta sem þeir hafi selt frá sér Nýtt slagorð Ísland Duty Free: „Ég er á leiðinni“ Börn verði að fá þau skilaboð að ofbeldi gegn þeim sé aldrei réttlætanlegt Gestum ráðið frá að heimsækja Dettifoss vegna stórrar skriðu Inga Sæland segist vera allt of löt að hreyfa sig Fá Barnaverndarmál leiða til ákæru og Herkastalinn í nýjar hendur Ísland, þvert á flokka boðar til annarra mótmæla Parísarhjólið rís á ný Lögregla fann bakpoka fullan af skilríkjum Braust inn hjá vinsælum hársnyrti og hafði af honum vegabréfið Sérsveitin kölluð út vegna vopnaðs manns Ferðamaður ók húsbíl niður göngustíg Biðjast afsökunar á ummælum björgunarmanns Dómar fólks sem sótti fíkniefni fyrir salann sinn mildaðir Dómur yfir Erni Geirdal mildaður Óskýrt hvort loftbyssuskot að hinsegin fólki hafi verið hatursglæpur Ljósmyndaskólinn lokar dyrum sínum: „Þetta er mikil sorg“ Málinu lokið með sátt: „Við erum mjög sáttar með niðurstöðuna“ Fimmtíu vilja nýja stöðu verkefnastjóra samskipta Metfjöldi barna í Kvennaathvarfinu Þaggaði niður í þingmönnum sem sögðu Kristrúnu snúa út úr Ekkert sem bendi til þess að Víðir hafi stigið yfir strikið Leigubílstjórar ósáttir við lokun skúrsins: „Aumingjaskapur í þeim“ „Þetta er úrkoma sem má vænta á einhverra áratuga fresti“ Metfjöldi barna í Kvennaathvarfinu og sérfræðingur segir Víði ekki hafa brotið reglur Sjá meira
Í tilkynningu segir að ráðstefnan sé haldin í samstarfi við Félag stjórnmálafræðinga og Stofnun stjórnsýslufræða og stjórnmála og er boðið til samtals þar sem alþjóðamálin eru krufin og þær áskoranir sem blasa við í alþjóðasamfélaginu í dag. Hægt er að fylgjast með ráðstefnunni í spilaranum að neðan. Dagskrá 10:00 – 10:10 Setning ráðstefnu Sabina Westerholm, forstjóri Norræna hússins Pia Hansson, forstöðumaður Alþjóðamálastofnunar Háskóla Íslands 10:10 – 10:30 Opnunarávarp Guðni Th. Jóhannesson, prófessor í sagnfræði við Háskóla Íslands og stjórnarformaður Alþjóðamálastofnunar Háskóla Íslands, forseti Íslands, 2016-2024 10:30 – 11:50 Uppbrot alþjóðakerfisins: Utanríkisstefna Íslands á baráttuvettvangi stórveldanna (Íslenska) Pallborðsumræður: Bergdís Ellertsdóttir, sendiherra norðurslóða, Bjarni Már Magnússon, prófessor og deildarforseti Lagadeildar við Háskólann á Bifröst, Ingibjörg Sólrún Gísladóttir, fyrrverandi utanríkisráðherra og fyrrverandi forstjóri lýðræðis- og mannréttindastofnunar ÖSE, Pawel Bartoszek, formaður utanríkismálanefndar Alþingis, Silja Bára Ómarsdóttir, prófessor í alþjóðasamskiptum við Stjórnmálafræðideild Háskóla Íslands Stutt erindi: Baldur Þórhallsson, prófessor við Stjórnmálafræðideild Háskóla Íslands og rannsóknastjóri Rannsóknaseturs um smáríki, Marc Lanteigne, prófessor í stjórnmálafræði við UiT, Arctic University of Norway í Tromsø Málstofustjóri: Pia Hansson, forstöðumaður Alþjóðamálastofnunar Háskóla Íslands 11:50 -12:30 Léttur hádegisverður 12:30 – 13:00 Grafið undan mannréttindum: Er bakslagið tilviljun? Hólmfríður Anna Baldursdóttir, sérfræðingur hjá Þróunarsamvinnuskrifstofu utanríkisráðuneytisins ræðir við Neil Datta, framkvæmdastjóra European Parliamentary Forum for Sexual and Reproductive Rights 13:00 – 14:00 Pallborðsumræður Bjarndís Helga Tómasdóttir, formaður Samtakanna ‘78, Gyða Margrét Pétursdóttir, prófessor í kynjafræði við Stjórnmálafræðideild Háskóla Íslands, Helen Inga Von Ernst, sérfræðingur á skrifstofu alþjóðapólitískra málefna hjá utanríkisráðuneytinu, Stella Samúelsdóttir, framkvæmdastýra UN Women á Íslandi, Neil Datta, framkvæmdastjóri European Parliamentary Forum for Sexual and Reproductive Rights Málstofustjóri: Svanhildur Þorvaldsdóttir, dósent við Stjórnmálafræðideild Háskóla Íslands og formaður Félags stjórnmálafræðinga 14:00 – 14:20 Kaffihlé 14:20 – 15:30 Öryggi Norðurlanda og Eystrasaltsríkja í skugga fjölþáttaógna Erindi: Margarita Šešelgytė, forstöðumaður Institute of International Relations and Political Science við Háskólann í Vilnius, Elżbieta Drążkiewicz, sérfræðingur í mann- og þjóðfræði við Háskólann í Lundi og verkefnastjóri samnorræns netverks um viðnámsþrótt gegn upplýsingaóreiðu Pallborðsumræður: Auðunn Arnórsson, stjórnmálafræðingur við ReykjavíkurAkademíuna, Elżbieta Drążkiewicz, sérfræðingur í mann- og þjóðfræði við Háskólann í Lundi og verkefnastjóri samnorræns netverks um viðnámsþrótt gegn upplýsingaóreiðu, Erlingur Erlingsson, hernaðarsagnfræðingur, Finnbogi Jónasson, lögreglufulltrúi hjá Ríkislögreglustjóra, Hulda Þórisdóttir, prófessor við Stjórnmálafræðideild Háskóla Íslands Málstofustjóri: Ingólfur Bjarni Sigfússon, ritstjóri Kveiks, RÚV 15:30 – 15:45 Kaffihlé 15:45 – 16:45 Hvert stefnum við? Fulltrúar stjórnmálaflokka ræða utanríkisstefnu Íslands (Íslenska) Pallborðsumræður: Eyjólfur Ármannsson, innviðaráðherra og þingmaður Flokks fólksins, Njáll Trausti Friðbertsson, þingmaður Sjálfstæðisflokksins, Sigmar Guðmundsson, þingmaður Viðreisnar, Sigurður Ingi Jóhannsson, formaður Framsóknarflokksins, Snorri Másson, þingmaður Miðflokksins, Víðir Reynisson, þingmaður Samfylkingarinnar Málstofustjóri: Elín Margrét Böðvarsdóttir, fréttamaður á Stöð 2, Vísi og Bylgjunni 16:45 – 17:00 Lokaorð Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir, dómsmálaráðherra 17:00 - 18:30 Móttaka og uppistand með Vigdísi Hafliðadóttur Um málstofurnar Uppbrot alþjóðakerfisins: Utanríkisstefna Íslands á baráttuvettvangi stórveldanna Alþjóðastjórnmál samtímans einkennast af hröðum breytingum þar sem stríð og kapphlaup stórveldanna hafa víðtæk áhrif á öryggis - og varnarmál Íslands. Í þessari málstofu verður rætt um áhrif landvinningastefnu og einangrunarhyggju Bandaríkjanna á öryggisumhverfi Evrópu og aukið sjálfstæði í varnarmálum. Hvernig getum við aukið viðnámsþrótt Íslands í öryggis og varnarmálum og viðbúnað til að takast á við þær ógnir sem að okkur steðja? Hverjar eru líkurnar á friði í Úkraínu og fyrir botni Miðjarðarhafs, á hvaða forsendum verður sá friður byggður og hver mun bera ábyrgð á áframhaldandi öryggi á þessum svæðum? Hvert verður hlutverk Kína og Rússlands á alþjóðasviðinu ef fram fer sem horfir með einangrunarstefnu Bandaríkjanna? Grafið undan mannréttindum: Hver borgar brúsann? Í þessari málstofu verður fjallað um hvernig þrengt hefur verið að þróunarsamvinnu á síðustu misserum og sjónum beint að því bakslagi sem á sér stað um þessar mundir í mannréttindabaráttu á heimsvísu. Hvernig getum við tekist á við þá mótstöðu sem hefur myndast við mannréttindi, jafnrétti kynjanna og réttindi hinsegin fólks á undanförnum árum? Hvernig getur Ísland nýtt setu sína í mannréttindaráði Sameinuðu þjóðanna til þess að bregðast við þessu bakslagi? Hvernig er hægt að koma í veg fyrir að þróunaraðstoð verði notuð sem tæki til að grafa undan mannréttindum? Hvernig ógnar afturhvarf í réttindamálum stoðum alþjóðlegs mannréttindakerfis í heild? Öryggi Norðurlanda og Eystrasaltsríkja í skugga fjölþáttaógna Fjölþáttaógnir í norðanverðri Evrópu hafa aukist á undanförnum árum, ekki síst í kjölfar árásarstríðs Rússlands í Úkraínu. Varað hefur verið við því að stjórnvöld í Rússlandi, Kína, Norður-Kóreu og Íran beiti fjölbreyttum aðferðum til að grafa undan öryggi og viðnámsþrótti ríkja á svæðinu, meðal annars með netárásum, skipulögðum skemmdarverkum og tilburðum til pólitískrar og efnahagslegrar kúgunar. Í ljósi þessara áskorana vakna áleitnar spurningar um möguleika á aukinni samhæfingu Norðurlandanna og Eystrasaltsríkjanna í aðgerðum gegn fjölþáttaógnum. Hvernig eflum við varnir gegn netógnum, upplýsingaóreiðu, undirróðri og beinum árásum á mikilvæga innviði? Hver er viðbúnaður Íslands gagnvart fjölþáttaógnum samanborið við önnur Norðurlönd og Eystrasaltsríkin? Hvert stefnum við? Fulltrúar stjórnmálaflokka ræða utanríkisstefnu Íslands Líkt og undanfarin ár leiðum við saman fulltrúa stjórnmálaflokka á Alþingi til að ræða um framtíð utanríkisstefnu Íslands og þær áskoranir sem blasa við í öryggis- og varnarmálum.
Utanríkismál Öryggis- og varnarmál Mest lesið Stafræn skírteini hætta í símaveskjum Innlent Framtíð kirkjunnar enn óráðin Innlent Fær bætur 45 árum eftir föðurmissinn: „Varð eiginlega tíu ára aftur“ Innlent Margt ábótavant við byggingu Brákarborgar Innlent Nýtt slagorð Ísland Duty Free: „Ég er á leiðinni“ Innlent Strandveiðisjómenn vilji aftur fá kvóta sem þeir hafi selt frá sér Innlent Eldar loguðu í Kænugarði eftir umfangsmiklar árásir Rússa Erlent Fyrirsjáanlegar deilur: Valdamesti maður heims og sá ríkasti hnakkrífast Erlent Ferðamaður ók húsbíl niður göngustíg Innlent Braust inn hjá vinsælum hársnyrti og hafði af honum vegabréfið Innlent Fleiri fréttir Fær bætur 45 árum eftir föðurmissinn: „Varð eiginlega tíu ára aftur“ Neitaði að blása í áfengismæli Stafræn skírteini hætta í símaveskjum Margt ábótavant við byggingu Brákarborgar Framtíð kirkjunnar enn óráðin Strandveiðisjómenn vilji aftur fá kvóta sem þeir hafi selt frá sér Nýtt slagorð Ísland Duty Free: „Ég er á leiðinni“ Börn verði að fá þau skilaboð að ofbeldi gegn þeim sé aldrei réttlætanlegt Gestum ráðið frá að heimsækja Dettifoss vegna stórrar skriðu Inga Sæland segist vera allt of löt að hreyfa sig Fá Barnaverndarmál leiða til ákæru og Herkastalinn í nýjar hendur Ísland, þvert á flokka boðar til annarra mótmæla Parísarhjólið rís á ný Lögregla fann bakpoka fullan af skilríkjum Braust inn hjá vinsælum hársnyrti og hafði af honum vegabréfið Sérsveitin kölluð út vegna vopnaðs manns Ferðamaður ók húsbíl niður göngustíg Biðjast afsökunar á ummælum björgunarmanns Dómar fólks sem sótti fíkniefni fyrir salann sinn mildaðir Dómur yfir Erni Geirdal mildaður Óskýrt hvort loftbyssuskot að hinsegin fólki hafi verið hatursglæpur Ljósmyndaskólinn lokar dyrum sínum: „Þetta er mikil sorg“ Málinu lokið með sátt: „Við erum mjög sáttar með niðurstöðuna“ Fimmtíu vilja nýja stöðu verkefnastjóra samskipta Metfjöldi barna í Kvennaathvarfinu Þaggaði niður í þingmönnum sem sögðu Kristrúnu snúa út úr Ekkert sem bendi til þess að Víðir hafi stigið yfir strikið Leigubílstjórar ósáttir við lokun skúrsins: „Aumingjaskapur í þeim“ „Þetta er úrkoma sem má vænta á einhverra áratuga fresti“ Metfjöldi barna í Kvennaathvarfinu og sérfræðingur segir Víði ekki hafa brotið reglur Sjá meira