Hvar er textinn? Sigurlín Margrét Sigurðardóttir skrifar 11. september 2025 11:30 Þessi spurning ómaði í huga mér og eflaust margra annara í sömu stöðu og ég er þegar enginn texti birtist með innlendu sjónvarpsefni RÚV (rás 888). Það hefur gerst alloft. Í gærkvöldi (10.09.2025) þegar umræður um stefnuræðu forsætisráðherra (klukkan 19:40) fóru fram var engin texti sjáanlegur. Það buldi því hátt í tómri tunnu þegar spurt var “Hvar er textinn?” á fyrstu mínútum stefnuræðu forsætisráðherra. Það er verulega niðurlægjandi og virkilega óþolandi að þurfa að spyrja um textann á þeirri mínútu em tilhlökkun fyrir stefnuræðunni er í hæstu hæðum. Spenningur og stemning er skemmd. Vanlíðan hjá manneskjunni er alger. Aldrei nokkurn tímann þarf heyrandi fólk að spyrja “hvar er hljóðið?” því fari það forgörðum er það lagað samstundis, skellt í HLÉ og allir sáttir. Sömu alúð fær textinn ekki. Af því hans er hvergi getið í lögum um fjölmiðla. Textun á innlendu sjónvarpsefni hefur verið oft komið til tals af okkur sem þurfum sárlega á textanum að halda, það er okkar mannréttindi að geta fylgst með almennri samfélagslegri umræðu, fréttum, fréttaskýringum, afþreygingar og dægurefni á almannahagsmunafjölmiðlinum RÚV. En því miður eins og stundum hefur komið fyrir þá er textun ekki í forgangi þar í bæ, ef bilar eða gleymist þá bara “let´s show go on”. Það er vegið að mannréttindum okkar og fjölmiðlinum finnst ekkert athugavert að fjalla um það, af því það er við fjölmiðilinn sjálfan að sakast. Þetta á við alla starfandi fjölmiðla á Íslandi. Þannig að málefnið textun á innlent sjónvarpsefni fær ekki neina athygli og fjölmiðlar geta haldið sinni afneitun á textanum áfram og sent út viðstöðulaust textalaust af því það er engin skylda sett á herðar þeirra að texta innlent efni sitt. Vert er að taka það fram að einstaka fjölmiðill hefur textað eftir beiðni og aðeins gert það af einstaka góðmennsku ekki skyldu. Stjórnmálafólk á Alþingi er alls ekki viljugt að taka upp hanskann fyrir þá sem á textanum þurfa, fyrir þeim er þetta alveg nýtt og þau vita ekki neitt í hvorn fótinn þau eiga að stíga til að standa með okkur sem á textanum þurfum að halda. Þau geta þó gert ýmislegt eins og t.d. það að: setja textun á innlent sjónvarpsefni í lög. Ætti að vera fyrsta þingmálið sem yrði samþykkt á þessu þingi og ætti jafnvel að teljast til máls sem allir flokkar myndu taka til sín. skylda allar einka sjónvarpsstöðvar að texta innlent sjónvarpsefni sitt, líka hlaðvörp setja skilyrði fyrir fjölmiðla styrk og leyfi til að starfa sem fjölmiðill að texta allt innlent sjónvarpsefni sitt taka RÚV úr fjárlögum vegna svika við málminnihlutahóp og því ekki lengur forsendur að skreyta sig sem almannahagsmuna fjölmiðill. koma með þingsályktunartillögu að textun á innlent sjónvarpsefni sé mannréttindi og eigi að vera virt á sama hátt og hljóðið. Textun telst í dag ekki til forréttinda, textun er mannréttindi. Það er talið að um 25% þjóðarinnar eigi við heyrnarmein að etja og þurfi því sárlega á textanum að halda. Hávaðaáreiti er mikið í dag og texti því klárlega málið til að draga úr hávaðaáreitni. Erlent fólk sem sest hér að á mun auðveldara með að læra íslensku ef það heyrir hana og sér skrifaða samtímis, það hjálpar. Textun er því alls ekki sérhagsmuna málefni - það snertir almannahag mikið. Textun er málið ! Höfundur hefur verið heyrnarlaus frá 8 ára aldri, kynntist táknmáli fyrst 10 ára og lærði það af öðrum heyrnarlausum jafnöldrum sínum. Hefur barist fyrir táknmáli á Íslandi, kennt táknmál og búið til táknmálsnámsefni, sagt fréttir á táknmáli RÚV. Setið á Alþingi. Hefur mikla þekkingu á texta/táknmálsaðgengi og hjálpartækjum fyrir heyrnarlausa og heyrnarskerta. Höfundur er með alþjóðlega diplómu í frumkvöðlafræðum og leiðsögumaður í ferðaþjónustu með táknmál sem aðalmál. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Sigurlín Margrét Sigurðardóttir Táknmál Mest lesið Foreldrar þurfa bara að vera duglegri Björg Magnúsdóttir Skoðun Magga Stína! Helga Völundardóttir Skoðun 752 dánir vegna geðheilsuvanda – enginn vegna fjölþáttaógnar Grímur Atlason Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir Skoðun Transumræðan og ruglið um fjölda kynja Einar Steingrímsson Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson Skoðun Dýrkeypt eftirlitsleysi Lilja Björk Guðmundsdóttir Skoðun Leikskólar eru ekki munaður Íris Eva Gísladóttir Skoðun Minntist ekkert á Evrópusambandið Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun 7 milljarða húsnæðisstuðningur afnuminn… en hvað kemur í staðinn? Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun Skoðun Skoðun Transumræðan og ruglið um fjölda kynja Einar Steingrímsson skrifar Skoðun Leikskólar eru ekki munaður Íris Eva Gísladóttir skrifar Skoðun Vísindarannsóknir og þróun – til umhugsunar í tiltekt Þorgerður J. Einarsdóttir skrifar Skoðun 752 dánir vegna geðheilsuvanda – enginn vegna fjölþáttaógnar Grímur Atlason skrifar Skoðun Foreldrar þurfa bara að vera duglegri Björg Magnúsdóttir skrifar Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson skrifar Skoðun Dýrkeypt eftirlitsleysi Lilja Björk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Svindl eða sjálfsvernd? Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Magga Stína! Helga Völundardóttir skrifar Skoðun Mannauðurinn á vinnustaðnum þarf góða innivist til að dafna Ásta Logadóttir skrifar Skoðun Þetta er námið sem lifir áfram Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Árborg - spennandi kostur fyrir öll Guðný Björk Pálmadóttir skrifar Skoðun Tökum á glæpahópum af meiri þunga Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Minntist ekkert á Evrópusambandið Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hugsum stórt í skipulags- og samgöngumálum Hilmar Ingimundarson skrifar Skoðun Eitt eilífðar smáblóm Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Betri mönnun er lykillinn Skúli Helgason,Sabine Leskopf skrifar Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Hversu oft á að fresta framtíðinni? Erna Magnúsdóttir,Stefán Þórarinn Sigurðsson skrifar Skoðun Getur Ísland staðið fremst í heilsutækni? Arna Harðardóttir skrifar Skoðun Slæm innivist skerðir afköst og hækkar kostnað Ingibjörg Magnúsdóttir skrifar Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson skrifar Skoðun Framtíð Íslands: Frá áli til gervigreindar – Tækifæri fimmtu iðnbyltingarinnar Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir skrifar Skoðun Fjármál framhaldsskóla Róbert Ferdinandsson skrifar Skoðun Mikilvægi lágþröskulda þjónustu fyrir geðheilbrigði ungs fólks Eva Rós Ólafsdóttir skrifar Skoðun Varhugaverð sjónarmið eða raunsæ leið? Eggert Sigurbergsson skrifar Skoðun Dýrin skilin eftir í náttúruvá Linda Karen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Skapandi leiðir í skóla- og frístundastarfi Kolbrún Þ. Pálsdóttir skrifar Sjá meira
Þessi spurning ómaði í huga mér og eflaust margra annara í sömu stöðu og ég er þegar enginn texti birtist með innlendu sjónvarpsefni RÚV (rás 888). Það hefur gerst alloft. Í gærkvöldi (10.09.2025) þegar umræður um stefnuræðu forsætisráðherra (klukkan 19:40) fóru fram var engin texti sjáanlegur. Það buldi því hátt í tómri tunnu þegar spurt var “Hvar er textinn?” á fyrstu mínútum stefnuræðu forsætisráðherra. Það er verulega niðurlægjandi og virkilega óþolandi að þurfa að spyrja um textann á þeirri mínútu em tilhlökkun fyrir stefnuræðunni er í hæstu hæðum. Spenningur og stemning er skemmd. Vanlíðan hjá manneskjunni er alger. Aldrei nokkurn tímann þarf heyrandi fólk að spyrja “hvar er hljóðið?” því fari það forgörðum er það lagað samstundis, skellt í HLÉ og allir sáttir. Sömu alúð fær textinn ekki. Af því hans er hvergi getið í lögum um fjölmiðla. Textun á innlendu sjónvarpsefni hefur verið oft komið til tals af okkur sem þurfum sárlega á textanum að halda, það er okkar mannréttindi að geta fylgst með almennri samfélagslegri umræðu, fréttum, fréttaskýringum, afþreygingar og dægurefni á almannahagsmunafjölmiðlinum RÚV. En því miður eins og stundum hefur komið fyrir þá er textun ekki í forgangi þar í bæ, ef bilar eða gleymist þá bara “let´s show go on”. Það er vegið að mannréttindum okkar og fjölmiðlinum finnst ekkert athugavert að fjalla um það, af því það er við fjölmiðilinn sjálfan að sakast. Þetta á við alla starfandi fjölmiðla á Íslandi. Þannig að málefnið textun á innlent sjónvarpsefni fær ekki neina athygli og fjölmiðlar geta haldið sinni afneitun á textanum áfram og sent út viðstöðulaust textalaust af því það er engin skylda sett á herðar þeirra að texta innlent efni sitt. Vert er að taka það fram að einstaka fjölmiðill hefur textað eftir beiðni og aðeins gert það af einstaka góðmennsku ekki skyldu. Stjórnmálafólk á Alþingi er alls ekki viljugt að taka upp hanskann fyrir þá sem á textanum þurfa, fyrir þeim er þetta alveg nýtt og þau vita ekki neitt í hvorn fótinn þau eiga að stíga til að standa með okkur sem á textanum þurfum að halda. Þau geta þó gert ýmislegt eins og t.d. það að: setja textun á innlent sjónvarpsefni í lög. Ætti að vera fyrsta þingmálið sem yrði samþykkt á þessu þingi og ætti jafnvel að teljast til máls sem allir flokkar myndu taka til sín. skylda allar einka sjónvarpsstöðvar að texta innlent sjónvarpsefni sitt, líka hlaðvörp setja skilyrði fyrir fjölmiðla styrk og leyfi til að starfa sem fjölmiðill að texta allt innlent sjónvarpsefni sitt taka RÚV úr fjárlögum vegna svika við málminnihlutahóp og því ekki lengur forsendur að skreyta sig sem almannahagsmuna fjölmiðill. koma með þingsályktunartillögu að textun á innlent sjónvarpsefni sé mannréttindi og eigi að vera virt á sama hátt og hljóðið. Textun telst í dag ekki til forréttinda, textun er mannréttindi. Það er talið að um 25% þjóðarinnar eigi við heyrnarmein að etja og þurfi því sárlega á textanum að halda. Hávaðaáreiti er mikið í dag og texti því klárlega málið til að draga úr hávaðaáreitni. Erlent fólk sem sest hér að á mun auðveldara með að læra íslensku ef það heyrir hana og sér skrifaða samtímis, það hjálpar. Textun er því alls ekki sérhagsmuna málefni - það snertir almannahag mikið. Textun er málið ! Höfundur hefur verið heyrnarlaus frá 8 ára aldri, kynntist táknmáli fyrst 10 ára og lærði það af öðrum heyrnarlausum jafnöldrum sínum. Hefur barist fyrir táknmáli á Íslandi, kennt táknmál og búið til táknmálsnámsefni, sagt fréttir á táknmáli RÚV. Setið á Alþingi. Hefur mikla þekkingu á texta/táknmálsaðgengi og hjálpartækjum fyrir heyrnarlausa og heyrnarskerta. Höfundur er með alþjóðlega diplómu í frumkvöðlafræðum og leiðsögumaður í ferðaþjónustu með táknmál sem aðalmál.
Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir Skoðun
Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson Skoðun
Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson skrifar
Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar
Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar
Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson skrifar
Skoðun Framtíð Íslands: Frá áli til gervigreindar – Tækifæri fimmtu iðnbyltingarinnar Sigvaldi Einarsson skrifar
Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir skrifar
Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir Skoðun
Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson Skoðun