Opið ákall til þjóðarinnar – frá ótta til bjartsýni á gervigreindaröld Sigvaldi Einarsson skrifar 7. mars 2025 19:01 Við stöndum á tímamótum. Gervigreind er ekki lengur fjarlæg framtíðartækni – hún er þegar orðin órjúfanlegur hluti af daglegu lífi okkar. Hún mótar störfin okkar, samskipti, menntun, fjölmiðla og jafnvel lýðræði. Þrátt fyrir þetta ríkir enn mikil óvissa og víða ótti í samfélaginu. Sumir sjá ótal tækifæri, á meðan aðrir óttast hið óþekkta og spyrja sig: Hvert stefnum við? Þessi ótti er eðlilegur. Þegar hraði tæknibreytinga fer fram úr almennri umræðu og sameiginlegri þekkingu, myndast tómarúm þar sem óvissan dafnar. Nýlegar kannanir í Evrópu sýna að almenningur óttast frekar áhrif gervigreindar á upplýsingaflæði og fjölmiðla en sjálfan atvinnumissinn. Þetta snertir sjálfan kjarna lýðræðisins – rétt okkar allra til áreiðanlegra upplýsinga sem hægt er að treysta. Þegar enginn veit lengur hver stjórnar upplýsingunum, hverjum megi treysta eða hvernig tæknin raunverulega virkar, er eðlilegt að óvissan kalli fram kvíða. Við megum hins vegar ekki láta óttann eða skort á þekkingu stýra för. Þess vegna þurfum við sem þjóð að opna þetta samtal – strax. Það er ekki á ábyrgð eins aðila að fræða og upplýsa heldur er þetta sameiginlegt verkefni okkar allra. Stjórnvöld, skólar, fjölmiðlar, fyrirtæki og almenningur þurfa að taka höndum saman og byggja upp traust og skilning á því hvernig gervigreind mótar líf okkar. Við þurfum að tryggja skýra upplýsingagjöf, opna umræðu og rækta gagnrýna hugsun. Við þurfum að fræða, útskýra og svara öllum spurningum af hreinskilni og ábyrgð. Um leið þurfum við að rækta bjartsýni. Ísland getur orðið fyrirmynd annarra þjóða – landið sem sýnir heiminum hvernig lítil þjóð getur stýrt sinni eigin gervigreindarframtíð með siðferði, þekkingu og samfélagslega ábyrgð að leiðarljósi. Við höfum áður verið leiðandi í nýsköpun og samfélagslegri framþróun. Nú er komið að okkur að stíga fram á ný. Þetta er opið ákall til þjóðarinnar: Stöndum saman, fræðum okkur og tökum framtíðina í okkar hendur. Óttinn víkur þegar þekkingin vex – og með henni skapast traust og ný tækifæri fyrir okkur öll. Höfundur er gervigreindarfræðingur Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Sigvaldi Einarsson Gervigreind Mest lesið Ríkið tekur – landsbyggðirnar fá minna Hjálmar Bogi Hafliðason Skoðun Þegar samfélagið þagnar Benóný Valur Jakobsson Skoðun Dóru Björt svarað! Jón G. Hauksson Skoðun Ekki mínir hagsmunir Berglind Hlín Baldursdóttir Skoðun Þegar þeir sem segjast þjóna þjóðinni ráðast á hana Ágústa Árnadóttir Skoðun Morðæðið á Gaza - Vitfirringin má ekki eyðileggja mennskuna Jón Baldvin Hannesson Skoðun Leikskólagjöld í Kópavogi þau hæstu á landinu Örn Arnarson Skoðun Ísland og hafið: viðbrögð við brotum Ísraels á alþjóðalögum Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Magnús Magnússon Skoðun Orðsins fyllsta merking Eiríkur Kristjánsson Skoðun Hörmulegur atburður í flugstöð Leifs Eiríkssonar Jón Pétursson Skoðun Skoðun Skoðun Ríkið tekur – landsbyggðirnar fá minna Hjálmar Bogi Hafliðason skrifar Skoðun Snjallasta stefnubreyting Samfylkingarinnar Jóhann Frímann Arinbjarnarson skrifar Skoðun Þegar samfélagið þagnar Benóný Valur Jakobsson skrifar Skoðun Stjórnleysi í íslenskri dýravernd Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Olíumjólk Sigurður Ingi Friðleifsson skrifar Skoðun Leikskólagjöld í Kópavogi þau hæstu á landinu Örn Arnarson skrifar Skoðun Pólitískur gúmmítékki Jens Garðar Helgason skrifar Skoðun Þegar bændur bregðast dýrum sínum – Valda þeim þjáningu og skelfilegum dauðdaga Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Morðæðið á Gaza - Vitfirringin má ekki eyðileggja mennskuna Jón Baldvin Hannesson skrifar Skoðun Orðsins fyllsta merking Eiríkur Kristjánsson skrifar Skoðun Dóru Björt svarað! Jón G. Hauksson skrifar Skoðun Ísland og hafið: viðbrögð við brotum Ísraels á alþjóðalögum Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Magnús Magnússon skrifar Skoðun Ekki mínir hagsmunir Berglind Hlín Baldursdóttir skrifar Skoðun Ætlar vinstri meirihlutinn að skila auðu? Þórdís Lóa Þórhalldóttir skrifar Skoðun Óásættanleg málsmeðferð Linda Íris Emilsdóttir,Katrín Oddsdóttir skrifar Skoðun Fjárfestavernd sem gengur of langt? Baldvin Ingi Sigurðsson skrifar Skoðun Æfðu þig í virkum og uppbyggilegum viðbrögðum Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Samþjöppunin hefur ekkert að gera með veiðigjöldin Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Aðför Vinnueftirlits að hagsmunum slasaðra. Steinar Harðarson skrifar Skoðun Þegar þeir sem segjast þjóna þjóðinni ráðast á hana Ágústa Árnadóttir skrifar Skoðun Karlar, piltar og strákar Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Eiga ellilífeyrir og örorkubætur að fylgja launavísitölu? Haukur Arnþórsson skrifar Skoðun Ísland verður að vernda hafið og fiskimiðin frá námuvinnslu á hafsbotni Laura Sólveig Lefort Scheefer,Þorgerður María Þorbjarnardóttir,Árni Finnsson,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir,Belén García Ovide,Huld Hafliðadóttir skrifar Skoðun Nennið þið plís blessaða ríkisstjórn! Derek T. Allen skrifar Skoðun Ertu klár? Jakob Smári Magnússon skrifar Skoðun Kengúrur eða Þorskar: Hver forritar framtíð Íslands? Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Börnin á Gaza eru ekki í fríi Bjarni Fritzson,Blær Guðmundsdóttir ,Elías Rúni Þorsteinsson,Elísabet Thoroddsen,Gunnar Helgason,Linda Ólafsdóttir,Lóa Hlín Hjálmtýsdóttir,Yrsa Þöll Gylfadóttir skrifar Skoðun Mannréttindi fatlaðs fólks - orð og efndir Unnur Helga Óttarsdóttir,Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Brimrót og veðragnýr í alþjóðamálum Árni Þór Sigurðsson skrifar Skoðun Forstjórinn stígur fram Örn Pálsson skrifar Sjá meira
Við stöndum á tímamótum. Gervigreind er ekki lengur fjarlæg framtíðartækni – hún er þegar orðin órjúfanlegur hluti af daglegu lífi okkar. Hún mótar störfin okkar, samskipti, menntun, fjölmiðla og jafnvel lýðræði. Þrátt fyrir þetta ríkir enn mikil óvissa og víða ótti í samfélaginu. Sumir sjá ótal tækifæri, á meðan aðrir óttast hið óþekkta og spyrja sig: Hvert stefnum við? Þessi ótti er eðlilegur. Þegar hraði tæknibreytinga fer fram úr almennri umræðu og sameiginlegri þekkingu, myndast tómarúm þar sem óvissan dafnar. Nýlegar kannanir í Evrópu sýna að almenningur óttast frekar áhrif gervigreindar á upplýsingaflæði og fjölmiðla en sjálfan atvinnumissinn. Þetta snertir sjálfan kjarna lýðræðisins – rétt okkar allra til áreiðanlegra upplýsinga sem hægt er að treysta. Þegar enginn veit lengur hver stjórnar upplýsingunum, hverjum megi treysta eða hvernig tæknin raunverulega virkar, er eðlilegt að óvissan kalli fram kvíða. Við megum hins vegar ekki láta óttann eða skort á þekkingu stýra för. Þess vegna þurfum við sem þjóð að opna þetta samtal – strax. Það er ekki á ábyrgð eins aðila að fræða og upplýsa heldur er þetta sameiginlegt verkefni okkar allra. Stjórnvöld, skólar, fjölmiðlar, fyrirtæki og almenningur þurfa að taka höndum saman og byggja upp traust og skilning á því hvernig gervigreind mótar líf okkar. Við þurfum að tryggja skýra upplýsingagjöf, opna umræðu og rækta gagnrýna hugsun. Við þurfum að fræða, útskýra og svara öllum spurningum af hreinskilni og ábyrgð. Um leið þurfum við að rækta bjartsýni. Ísland getur orðið fyrirmynd annarra þjóða – landið sem sýnir heiminum hvernig lítil þjóð getur stýrt sinni eigin gervigreindarframtíð með siðferði, þekkingu og samfélagslega ábyrgð að leiðarljósi. Við höfum áður verið leiðandi í nýsköpun og samfélagslegri framþróun. Nú er komið að okkur að stíga fram á ný. Þetta er opið ákall til þjóðarinnar: Stöndum saman, fræðum okkur og tökum framtíðina í okkar hendur. Óttinn víkur þegar þekkingin vex – og með henni skapast traust og ný tækifæri fyrir okkur öll. Höfundur er gervigreindarfræðingur
Ísland og hafið: viðbrögð við brotum Ísraels á alþjóðalögum Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Magnús Magnússon Skoðun
Skoðun Þegar bændur bregðast dýrum sínum – Valda þeim þjáningu og skelfilegum dauðdaga Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Ísland og hafið: viðbrögð við brotum Ísraels á alþjóðalögum Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Magnús Magnússon skrifar
Skoðun Ísland verður að vernda hafið og fiskimiðin frá námuvinnslu á hafsbotni Laura Sólveig Lefort Scheefer,Þorgerður María Þorbjarnardóttir,Árni Finnsson,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir,Belén García Ovide,Huld Hafliðadóttir skrifar
Skoðun Börnin á Gaza eru ekki í fríi Bjarni Fritzson,Blær Guðmundsdóttir ,Elías Rúni Þorsteinsson,Elísabet Thoroddsen,Gunnar Helgason,Linda Ólafsdóttir,Lóa Hlín Hjálmtýsdóttir,Yrsa Þöll Gylfadóttir skrifar
Skoðun Mannréttindi fatlaðs fólks - orð og efndir Unnur Helga Óttarsdóttir,Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar
Ísland og hafið: viðbrögð við brotum Ísraels á alþjóðalögum Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Magnús Magnússon Skoðun