Eistland hefur lengi verið í fararbroddi þegar kemur að stafrænum lausnum og nýsköpun í menntakerfinu. Nýjasta frumkvæði þeirra, AI Leap 2025 (e. TI-Hüpe 2025), er metnaðarfullt átak sem miðar að því að innleiða markvissa notkun gervigreindar í menntakerfi landsins. Þetta verkefni veitir nemendum og kennurum aðgang að fremstu gervigreindarlausnum heims og nauðsynlegri þjálfun til að hagnýta þær með áhrifaríkum hætti.
AI Leap 2025: Markmið og framkvæmd
AI Leap 2025 byggir fyrri verkefnum á borð við Tiger Leap frá því fyrir tæpum 30 árum, sem færði tölvur og internet í allar eistneskar skólastofur og lagði grunninn að stafrænu samfélagi Eistlands. Nú, með AI Leap, er stefnt að því að láta nemendum í té nýjustu gervigreindarlausnir og bæta þannig nám og kennslu, auka samkeppnishæfni landsins með því að tryggja að ungt fólk sé í fremstu röð á heimsvísu í hagnýtingu gervigreindar og að nota tækninýjungar til að gera kennsluna einstaklingsmiðaðri og auka árangur nemenda.
Verkefnið hefst 1. september 2025 og mun í upphafi ná til 20.000 nemenda í 10. og 11. bekk og 3.000 kennara. Árið eftir er áætlað að stækka verkefnið til að ná til starfsnámskóla og nýrra 10. bekkinga, þannig bætast við 38.000 nemendur og 2.000 kennarar.
Til að tryggja að nemendur fái aðgang að bestu mögulegu tæknilausnum, hefur Eistland hafið samstarf við leiðandi þróunaraðila, meðal annars OpenAI og Anthropic. Með þessum samningum er Eistland er að setja fordæmi fyrir heiminn sem eitt af fyrstu löndunum til að innleiða gervigreind að fullu í menntakerfi sínu til hagsbóta fyrir alla nemendur og kennara.
Staða gervigreindar í íslensku menntakerfi
Á Íslandi hefur notkun gervigreindar í menntakerfinu einnig verið til umræðu og þróunar. Miðstöð menntunar og skólaþjónustu hefur hafið innleiðingu gervigreindar í samstarfi við kennara með það að markmiði að styðja kennara, auka skilvirkni og laga námsefni að þörfum nemenda. Eitt af fyrstu verkfærunum sem kynnt hefur verið er Björgin, sem hjálpar kennurum að fá betri yfirsýn yfir námsefni og styður einstaklingsmiðað nám.
Auk þess hefur Háskóli Íslands opnað upplýsingasíðu um gervigreind með leiðbeiningum um hvernig nýta má þessa tækni í skólastarfi og hvað ber að varast. Þessi vefsíða er ætluð bæði stúdentum og starfsfólki skólans og leggur áherslu á siðferðileg viðmið og reglur varðandi notkun gervigreindar.
Hvað getur Ísland lært af Eistlandi?
Eistland og Ísland deila svipuðum áskorunum og tækifærum þegar kemur að innleiðingu gervigreindar í menntakerfinu. Þó að bæði löndin hafi tekið fyrstu skrefin í þessa átt, er margt sem Ísland getur lært af Eistlandi:
Eistland hefur sett fram skýra og metnaðarfulla áætlun með AI Leap 2025, sem nær til alls menntakerfisins. Ísland gæti nýtt sér þessa nálgun til að þróa eigin heildstæða stefnu fyrir innleiðingu gervigreindar í menntun.
Með því að vinna með fyrirtækjum á borð við OpenAI og Anthropic tryggir Eistland að nemendur fái aðgang að bestu tæknilausnum sem í boði eru. Ísland gæti leitað eftir svipuðu samstarfi til að auka gæði og aðgengi að gervigreindarlausnum fyrir nemendur og kennara.
Eistland leggur mikla áherslu á þjálfun kennara til að tryggja árangursríka innleiðingu gervigreindar í kennslu. Ísland gæti aukið fjárfestingu í þjálfun kennara til að tryggja að þeir séu vel undirbúnir til að nýta gervigreind í kennslustofunni.
Eistland leggur áherslu á ábyrga notkun gervigreindar, sem er einnig mikilvægt fyrir Ísland. Með skýrum siðareglum og leiðbeiningum geta bæði kennarar og nemendur nýtt tæknina á ábyrgan hátt.
Mikilvægt að ganga hratt til verks og hafa skýra framtíðarsýn
Tæknibyltingin sem nú á sér stað mun umbreyta bæði námi og starfi næstu kynslóða. Þjóðir sem bregðast hratt við og innleiða gervigreind í menntakerfi sín munu öðlast forskot, ekki aðeins í menntun heldur einnig á vinnumarkaði framtíðarinnar. Ísland getur ekki leyft sér að dragast aftur úr í þessari þróun, enda verður það lykill að farsæld þjóðarinnar á komandi árum að undirbúa nemendur fyrir breytta heimsmynd. Það er því brýnt að íslensk stjórnvöld, skólar og samfélagið í heild sinni taki afgerandi skref nú þegar, líkt og Eistland gerir með AI Leap-verkefninu, og tryggi þannig samkeppnishæfni Íslands og velferð komandi kynslóða.
Höfundur er hagfræðingur
Greinin er skrifuð með aðstoð ChatGPT.
